نسل انسان در خطر انقراض

آلفونسو کوارون فیلمساز جهان وطن مکزیکی، از معدود فیلمسازان حال حاضر دنیاست که می‌تواند، پس از تولید فیلمی پر هزینه چون «هری پاتر و زندانی آزکابان» به سراغ پروژه‌های مستقل و کم بودجه‌ای چون «فرزندان انسان» برود. گزیده‌ای از گفت‌و‌گوهای کوارون پیرامون فیلم را در زیر می‌خوانید:.
داستان فیلم در زمان آینده می‌گذرد. اما به موضوعات روز جامعه جهانی چون مهاجرت، امنیت فردی و گروهی و خطر احتمالی ناباروری بشر پرداخته‌اید.
▪ چه تشابهی میان فیلم شما و دنیای امروز هست؟
ـ «فرزندان انسان» در آینده‌ای نه چندان دور یعنی دو دهه دیگر می‌گذرد و زمانی است که انسان دچار ناباروری شده است. این ناباروری در فیلم استعاره‌ای است از وضعیت سترونی که در آن به سر می‌بریم. خارج از محدوده‌های سبزی که خانه‌های ما در آن قرار دارد، چه می‌گذرد؟ آیا با جهان پیرامون خود خوب تا کرده ایم که از جهان چنین انتظاری داریم؟ جهان در موقعیت خطیری قرار گرفته و باید نگران آن باشیم.
▪ حرف اصلی فیلم شما چیست؟
ـ اینکه تکنولوژی به کجا می‌رود و با محیط زیست چه کرده ایم و اینها. در این فیلم به کاهش امید به زندگی بهتر در آینده پرداخته‌ام.
▪ تصویر منحصر به فردی از لندن بیست سال دیگر ارائه داده اید. درباره طراحی صحنه‌های شهر لندن بگویید.
ـ سخت‌ترین قسمت کار ما طراحی صحنه خیابان‌های شهر بود. از طرفی می‌خواستیم تماشاگر واقعا تفاوتی میان لندن امروز با ۲۰ سال دیگر را در فیلم احساس کند.
و این بزرگ‌ترین چالش ما بود. مثلا نمی‌خواستیم خودروهایی با شمایل غریب را جلوی دوربین بفرستیم و بگوییم مثلا در آینده خودروها به این شکل خواهند بود. کافی است کمی پیشرفته‌تر از مدل‌های امروزی شان باشند.
در مورد بیلبورد‌های خیابانی هم زیاده‌روی نکردیم. وقتی قرار شد فیلم را بسازیم، اولین جلسه‌ام را با گروه طراحی صحنه برگزار کردم. فکر کنم آنها شنیده بودند که فیلم درباره آینده است و با کوهی از طرح‌های خیال انگیز از خودروها و سا ختمان‌های عجیب و غریب آمدند. طرح‌ها خیلی زیبا بودند اما به آنها گفتم ما از اینجور فیلم‌ها نمی‌سازیم! و عکس‌هایی از عراق، سریلانکا، ایرلند شمالی، سومالی و چرنوبیل را نشانشان دادم و گفتم فضای فیلم ما اینجوری است.
▪ خواندن رمان «فرزندان انسان» نوشته پی‌دی جیمز چه احساسی در تو بر انگیخت که فیلم آن را بسازی؟
ـ آن کتاب خیلی علمی- تخیلی‌تر از فیلم بود که من آگاهانه کمرنگش کردم. از کتاب لذت بردم چون آن موقع قرار نبود فیلمش را بسازم. اما آن ایده نابارور شدن انسان هفته‌ها با من بود. یک روز از خودم پرسیدم: چرا این ایده ذهن مرا به خود مشغول کرده؟ به این نتیجه رسیدم که ناباروری می‌تواند استعاره جالبی از فقدان امید به آینده در جامعه امروزی باشد. با خواندن رمان دریافتم محیط زیست و مهاجرت دو معضل اساسی جهان معاصرند که در ارتباط مستقیم با یکدیگر نیز هستند. کی یک مهاجر آواره است و در اردوگاه مهاجران زندگی می‌کند. این ایده‌ها را یکسر از کتاب گرفته‌ام.
▪ در فیلم شاهدیم که آخرین فرزند به دنیا آمده از آمریکای لاتین و نخستین نوزاد جهان پس از بیست سال یک سیاهپوست است. این موضوع پیام ویژه‌ای در بر دارد؟
ـ به این موضوع فکر نکرده بودم. اصولا برای پیام دادن فیلم نمی‌سازم. در واقع سینما را محمل مناسبی برای ارائه پیام به جهانیان نمی‌دانم. «فرزندان انسان» فیلمی استعاری است اما شعارگونه نیست. آن بچه سیاهپوست است چون مادرش آفریقایی تبار است و همانگونه که می‌دانید، نژاد انسان ابتدا در قاره آفریقا شروع به زاد و ولد کرد.
از نکات محوری فیلم، موضوع تاریخ است. اگر مسیر تاریخ را تغییر ندهید، به تکرار خود دست می‌زند. فضای فیلم شما گاه دوران جنگ جهانی دوم را به یاد می‌آورد. به ویژه آن اردوگاه‌های مهاجران...
شما نقش ارجاعات کارگردان به تاریخ را نادیده گرفته‌اید. آن اردوگاه‌ها نمادی از گوانتانامو و ابوغریب هستند و البته شباهت‌هایی هم به اردوگاه‌های جنگ جهانی دوم دارند. اسلاوی ژیژک فیلسوف نامدار اهل اسلوونی فیلم را دید و ایده آن را ستود. اما گفت مهم تصوری است که از تاریخ در ذهن داریم. او این نازایی را به ناتوانی بشر در تجدید تاریخ تشبیه کرد.
اما من به قدرت تاریخ در نوسازی و تجدید خود امیدوارم. طبیعی است که هر نسل خاطرات تاریخی خود را با فیلم زنده خواهد کرد.
▪ آیا پی دی جیمز (نویسنده رمان) فیلم را دیده است؟ چه نظری درباره فیلم داشت؟
ـ بله. خانم پی دی جیمز از علاقه مندان جدی سینماست. او پس از تماشای فیلم به من گفت: طبیعی است که فیلم کاملا به رمان شبیه نباشد، اما افتخار می‌کنم که نقشی در تولید این فیلم داشته‌ام. او کاملا درک کرده بود که به لحاظ دراماتیک و ملاحظات سینمایی، ناچار به حذف بخش‌هایی از رمان بودیم. به رغم همه تغییرات، هسته مرکزی فیلم همچنان رمان پی دی جیمز است.
● عوامل
▪ کارگردان و نویسنده فیلمنامه: آلفونسو کوارون، بر اساس رمانی به همین نام نوشته پی دی جیمز. موسیقی: جان تیونر.
▪ فیلمبردار: امانوئل لوبزکی.
▪ تدوین: آلفونسو کوارون.
▪ بازیگران: کلایو اوون، جولین مور، مایکل کین، چیوتل اجیوفور.
▪ ۱۰۹ دقیقه،
▪ محصول ژاپن/ انگلستان و آمریکا، ۲۰۰۶.
● خلاصه داستان
سال ۲۰۲۷. نسل انسان در آستانه انقراض است. انسان‌ها توان باروری و تولید مثل را از دست داده‌اند. بخش‌هایی از کره زمین نابود شده و بخش‌های دیگر نیز در آستانه فرو پاشی‌اند. تئودور فرون (کلایو اوون) یکی از کسانی است که در راه برقراری صلح فعالیت می‌کند.
او با زنی به نام کی آشنا می‌شود که باردار است. تئودور کی را مخفیانه به پناهگاهی امن می‌رساند تا زن بتواند، نخستین انسان پس از هجده سال نازایی زنان جهان را وضع حمل کند. اما تنها عده معدودی به کمک این دو می‌روند...

مترجم: مازیار فکری‌ارشاد

منبع : روزنامه تهران امروز