زنجبیل (مهر گیاه)

گیاهی است چند ساله به ارتفاع حداكثر ۳/۱ متر، دارای ریزوم خزنده، غده ای شكل و برگ های بدون دمبرگ، سرنیزه ای یا خطی - سرنیزه ای كه واجد نوك درفشی باریك و فاقد كرك است. گل آذین به ارتفاع حداكثر ۲۵ سانتی متر، دارای دم گل آذین افراشته، سنبله بیضوی با نوك مدور و متراكم است.
جام گل سبز - زرد با لوله ای در حدود ۲ سانتی متر است. ریزوم های ضخیم و كلفت گیاه بخش دارویی آن را تشكیل می دهد ریزوم ها خود از چندین تكه كوچكتر تشكیل یافته اند كه از عرض به یكدیگر محكم چسبیده و متراكم شده. در قسمت فوقانی نیز واجد انشعابات بیضی شكل است. زنجبیل به شكل تازه (سبز)، خشك (پرورده) و پودر شده وجود دارد. انواع تجارتی زنجبیل عبارتند از: زنجبیل جامائیكایی، چینی، آفریقایی، استرالیایی و هندی. مرغوب ترین نوع زنجبیل جهت مصارف دارویی، زنجبیل جامائیكایی است. این نوع زنجبیل به صورت كاملاً تراشیده و تمیز شده به بازار مصرف عرضه می گردد. در مناطق نیمه استوایی و گرمسیری كه كشت زنجبیل رایج است در محدوده زمانی بین اواخر پاییز تا اواسط زمستان با پژمرده شدن ساقه ها، ریزوم های گیاه را از زیر خاك خارج و جمع آوری می نمایند. از زنجبیل در درمان بیماری حركت و سوءهاضمه استفاده می شود. همچین به عنوان ادویه ای مطبوع و اشتهاآور در صنایع غذایی مورد مصرف قرار می گیرد. در طب گذشته زنجبیل در درمان استفراغ، سوءهاضمه و نفخ استفاده می شده است. همچنین آن را در كمك به افزایش حافظه موثر می‌دانسته‌اند.
مقادیر زیاد زنجبیل ممكن است با داروهای مصرفی بیماران قلبی، دیابتی و نیز داروهای ضدانعقادی تداخل ایجاد نماید. همچنین در دوره ای از حاملگی و شیردهی بهتر است از مصرف مقادیر بیش از مقدار مصرف رایج آن در رژیم غذایی پرهیز نمود. ریزوم خشك زنجبیل واجد نشاسته، پروتئین، چربی، فیبر، مواد معدنی، رطوبت، روغن فرار، ماده رزینی و موسیلاژ است.

منبع : روزنامه شرق