توسعه فناوری ارتباطات و کاهش فقر

دیدگاهی درحال حاضر وجود دارد كه بیان می‌دارد فناوری اطلاعات كاملاً با مساله فقر بی‌سواد بی‌ارتباط می‌باشد؛ دست یافتن به فناوری اطلاعات برای فقرا به بسیار گران است؛ فقرا نیازی به تصور كردن در خصوص این پدیده را ندارند؛ آنها به غذا نیازمندند.اینها نظرات وعقاید كج اندیشانه‌ای می‌باشند …
درحال حاضر طی سه سال بیش ازپنج هزار(۵۰۰۰)شرکت ارتباطی تلفن (Telephone Fairies)به تجارت پرجنب وجوش فروش خدمات تلفنی درروستاهای كشور بنگلادش مشغول می‌باشند.»(محمد یونس ۲۰۰۱)
فن‌آوری ارتباطات واطلاعات(ICT)نقش بسیارمهمی رادرتمامی ابعاد حیات ملی (سیاست، اقتصاد، توسعه اجتماعی و فرهنگی و ......)جوامع امروزی ایفا می‌نماید.
فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات به سرعت روند زندگیمان حتی شیوه‌ایی را كه به سبب آن به تجارت می‌پردازیم، به اطلاعات و خدمات دسترسی می یابیم و به برقراری ارتباط با یكدیگر و سرگرم نمودن خودمان می پردازیم را دستخوش تغییر می‌سازد.فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات اقتصاد جهانی را تقویت و پشتیبانی می‌نماید.همچنین با حقوق بشر درارتباط بوده و در بهترین حالت، از آزادی بیان و حق استفاده از اطلاعات براساس ماده ۱۹ بیانیهٔ جهانی حقوق بشر حمایت بعمل می‌آورد.مساله فقر كه از سوی بسیاری به نقض حقوق بشر در جهان از آن تعبیر می‌شود، گریبان ۲/۱ بیلیون انسان را گرفته است. از این رو، انجمن توسعه جهانی در راستای توسعه اهداف خود در هزاره سوم، متعهد به نصف تقلیل دادن تعداد افراد برخوردار از تنها یك دلار در روز تا سال ۲۰۱۵ گردید.
● اهمیت و نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در كاهش فقر
آیا فناوری اطلاعات و ارتباطات شكاف‌های جدیدی را میان ثروت و فقر خواهد گشود و یا اینکه به شكاف‌های اقتصادی ـ اجتماعی موجود شدت خواهد بخشید؟آیا فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش مستقیمی در كاهش فقر دارد یا اینکه صرفاً كالای لوكس و تجملی می‌باشد كه فقرا می‌توانند به سختی از عهده آن برآیند؟
▪ دو «مكتب عقیدتی» مخالف هم وجود دارد :
مكتب اول از فن‌آوری اطلاعات بعنوان داروی كاهش فقرتعبیر می‌نماید و مكتب دوم،ادعا می‌نماید كه فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات ازنقش منطقی دركاهش فقر وبه همان میزان نقش منطقی دركاهش نیازهای ابتدایی فقرا كه برآورده نگردیده است، برخوردار نمی‌باشد.بحثمان دراین مقاله معطوف به نقطه نظری بینابین این دو مكتب می‌گردد.
بحث برسراینست كه فن‌آوری ارتباطات واطلاعات،اگر بواسطه سیاستهای درست وبا شیوه‌های جامع حمایت وپشتیبانی گردد،كوششهای چند جانبه ضروری جهت كاهش فقرازجمله كوششهایی را كه نیازهای ابتدایی افراد بی بضاعت را برآورده می‌سازد را تكمیل و تقویت خواهد نمود.
● تعریف فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات
قبل از بحث درخصوص موضوعات، تعریف فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات ضروری و لازم می‌باشد.تعاریف بسیاری وجود دارد.تعریف OECD مفید و در دسترس می‌باشد.OECD از فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات تمایز مناسبی را میان ابعاد تولیدی و خدماتی فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات ارائه می نماید.در سال ۱۹۹۸ كشورهای عضو OECD برای تعریف فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات به عنوان تركیبی از صنایع تولیدی و خدماتی كه داده‌ها و اطلاعات را به صورت الكترونیكی دریافت، انتقال و ارائه می‌نماید به توافق دست یافتند.عامل مهم در این تعریف جامع این است كه همانگونه که فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات دوگانگی سنتی میان تولید و خدمات را درهم می‌ریزد، فعالیتهایی را كه منجر به تولید و پخش محصولات فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات می‌گردد را می‌توان در هر جایی از اقتصاد یافت.
از این رو،تعریف فوق الذكر، راه درك ابعاد چندگانه فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات وكارآمد بودن آن دركمك به كاهش فقر ازبخشها و مناطق مختلف را هموار می‌سازد.بخش تولید سخت افزار و نرم افزار فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در رشد اقتصادی مشاركت داشته و در كشورهایی نظیرچین، مالزی و مكزیك به اشتغال زایی منجرگردیده است.كشورهند،به عبارتی دیگر،ازمنبع جامع نرم افزارجهانی سود برده،وبه رشد چشمگیری در این بخش نائل آمده است.كشور هند برنامه‌های نرم‌افزاری را به ۹۵ كشور جهان صادر می‌نماید و به عنوان مركز برنامه‌های اصلی فناوری اطلاعات، خدمات ارائه می‌نماید.بازار اصلی نرم‌افزار كشورهند، ایالات متحده و دردرجه‌ایی پایین‌تر اروپا می‌باشد.۵۰۰ شركت مستقر درسراسر جهان نیازهای نرم افزاری‌شان را تنها از كشور هند تأمین مینمایند.صنعت فناوری ارتباطات و اطلاعات مولد ۷/۷میلیون دلار در سال ۱۹۹۹بوده و ۱۸۰۰۰۰ شغل را در كشور هند در سال ۱۹۹۸ بوجود آورده است.(UNDP ۲۰۰۱). از این رو گسترش روز افزون این بخشها به ندرت به اشتغال زایی افراد بسیار فقیری منجر می‌گردد كه اغلب تحصیل كرده نیستند.
● شكاف و اختلاف
نقش فناوری ارتباطات و اطلاعات در به اصطلاح شكاف دیجیتالی به گرمی مورد بحث و مجادله قرار گرفته است: كه آیا وجود دارد و اگر وجود دارد، نافذ و تنگ نظرانه می‌باشد؟ رابطه‌اش با فقر چیست و آیا شكاف‌های موجود میان ثروتمندان و فقرا را گسترش یا کاهش می دهد؟
هیچكس نمی‌تواند منكر این حقیقت گردد كه شكاف دیجیتالی وجود دارد، اگرچه پیشرفتهایی دركاهش برخی از شكاف‌ها حاصل گردیده است.قضاوت حاصل از نسبت میزبانان و كاربران اینترنتی مناطق مختلف در جهان نشان می‌دهد كه كشور آفریقا در میان كشورهای دیگر در ردیف آخر قرار دارد. منبع:ITU (سال ۲۰۰۲)
براساس آمارهای منطقه‌ای در خصوص نفوذ تلفن همراه،آمریكایی جنوبی و ساب ساهرا مناطق عقب مانده در سال ۲۰۰۱ می‌باشند. منبع : http://www. Ecomlink.org/E_incubator/indicators_Detail
در این رابطه، اختلافات فاحشی میان مناطق و مناطق مختلف وجود دارد. در اروپا نسبتهای نفوذ و گسترش ۳۷/۷۲۰ تلفن همراه در كشور فنلاند در بالاترین رقم به ازای هر ۱۰۰۰ نفر با ۶۱/۷ تلفن همراه در كشورآلبانی در پایین ترین رقم در نوسان می‌باشد.درشرق آسیا، با كشور هنگ كنگ، چین با نسبت ۱۶/۸۰۹ تلفن همراه در مقابل ۳۳/۲ تلفن همراه در لائوس مواجه می‌شویم.در خاورمیانه و آفریقای شمالی، امارات متحده عربی با ۰۲/۵۴۸ تلفن همراه در مقابل ۷۴/۱ تلفن در كشور یمن قابل بررسی است.
شكاف دیجیتال در حقیقت پیامد اصلی توسعه یا عدم توسعه یافتگی كشورهای مختلف می‌باشد.میانگین نسبت نفوذ و گسترش فن آوری دیجیتال دركشورهای پردرآمد ۳۲/۷۸۰ است و این در حالی است كه برای كشورهایی بادرآمد متوسط این رقم بر ۶۳/۵۷ و در كشورهایی با درآمد پایین این رقم بر ۳۶/۵ بالغ می گردد.میانگین جهانی آن ۱۴/۱۲۳ است.با این حال استثناهایی وجود دارد و یكی از این استثناها به كشورهای كم درآمدی چون ایسلند كه به داشتن مقادیر نسبتاً‌ زیادی از تلفن‌های همراه گرایش دارند مربوط می‌گردد.این مورد برای مثال در مورد كشورهایی نظیرمالیوی (۳/۲۸)،موریتانی (۸۱/۱۵۰) و Cape Verde ۳۷/۴۵ صادق بوده اما درخصوص كشور كوبا (۵۸/۰)مصداق نمی‌یابد.همچنین روابطی میان شكاف دیجیتالی و شاخصهای توسعه انسانی وجود دارد. براساس آمار سال۲۰۰۱ ، این مورد درخصوص جنوب شرقی آسیا با توجه به گستردگی صنایع دیجیتال صادق می‌باشد. منبع: ITU۲۰۰۱ و UNDP ۲۰۰۱
در جدول فوق بیشترین شاخص‌ فقر انسانی، كمترین تعداد ISP ها، خطوط تلفنی، كامپیوترهای خانگی و دستگاه‌های تلویزیونی در هر ۱۰۰۰ نفر نشان داده شده است.بیشترین ارزش و مقدار شاخص‌های فناوری ارتباطات و اطلاعات (كشور سنگاپور، برونئی و مالزی) و كمترین مقدار فقر نشان داده شده است.شكاف دیجیتالی نیز درمیان مناطقی كه از نقطه نظر اقتصادی كم و بیش توسعه یافته‌اند، میان تحصیل كردگان و بی‌سوادان، میان مردان و زنان و میان جوانان و كهنسالان وجود دارد:. (ITU ۲۰۰۲).
همچنین می‌توانیم شكافی را میان جمعیت كثیر و اقلیتهای قومی و بومی كه بطور سنتی محروم و مانع از توسعه گشته‌اند را انتظار داشت.
براساس گزارش ITU شكاف دیجیتالی منتج از اختلافات اجتماعی اقتصادی می‌باشد از این رو با دیگراختلافات درآمد،بهداشت وآموزش كه با فقر درارتباط می‌باشند،اندكی تمایز دارد.بنابراین شكاف دیجیتالی اغلب تنها نشانه‌ای از اختلاف اجتماعی و اقتصادی بنیادین و پیشینه‌دارتر درجوامع میباشد و این اختلاف و شكاف قبل از انقلاب فناوری ارتباطات و اطلاعات وجود داشته است.همچنین شكاف و اختلاف دیجیتالی در میان بخشها نیز وجود دارد.
در كشور فیلیپین، بخش تجاری، سریعتر از كشور تایلند، پیشی گرفته است در حالیكه بخش آموزشی از عقب ماندگی بسیاری برخوردار می‌باشد.در دنبالهٔ انتهای طیف كاربرد فناوری ارتباطات و اطلاعات، بخشهای توسعه كشاورزی و روستایی با حداقل تعداد كاربران فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات، كاربردها و راه‌حل‌ها و با بیشترین فقر اطلاعاتی قرار گرفته‌اند.شكاف و اختلاف در دسترسی به فن‌آوریهای ارتباطات و اطلاعات كاهش یافته است.
كشورهای توسعه یافته سهم خودشان را ازكاربران اینترنتی جهان از۲ درصد در سال ۱۹۹۱ به ۲۳ درصد درسال۲۰۰۱ افزایش داده‌اند.درهمین زمان، ماهیت شكاف واختلاف از ارتباطات ابتدایی به پیشرفته و از كمیت به كیفیت تغییر یافته است. (ITU ۲۰۰۲)
بسیاری از كشورها از خطر شكاف دیجیتالی آگاهی یافته و شروع به تصحیح و برطرف كردن مشكل نموده و به پیشرفتهایی درتقلیل بعضی از اختلافات و شكافها دست یافته‌اند.در نوامبر سال ۲۰۰۲ هند به تعداد مشتریان تلفن همراه بیش از گذشته افزود و این رقم را به مجموع تقریباً ۱۰میلیون كاربر افزایش داد.اگرچه این كشور پایین‌ترین نرخ تلفن موبایل را در جهان دارد، از هر۱۰۰۰ نفر تنها یك نفر از تلفن موبایل استفاده می‌نماید در هرحالیكه در چین از هرهفت نفر یك نفر ازتلفن موبایل استفاده می‌نماید.
اخیراً چین،ایالات متحده را بعنوان بزرگترین بازارتلفن همراه در جهان پشت سر گذاشته و روسیه در مقام سوم قرار گرفته است. (CNN ۲۰۰۲).
در دسترسی به اینترنت در كشور چین از هنگامی كه این كشور اولین ارتباطش را در سال ۱۹۹۳ برقرار نمود،بطور تصاعدی رشد و ترقی نموده است. مؤسسات بازاریابی اذعان می‌دارند كه چین (PRC) ، كشور ژاپن را كه كشور آسیایی پیشتاز كاربران اینترنتی می‌باشد را تا سال ۲۰۰۵ پشت سر خواهد گذاشت.همچنین كشور چین افزایش چشمگیری را در ثبت نام‌های دامنه (Domain) و وب سایتها – براساس محاسبات تقریباً ۲۰ درصد در یك دوره سه ماه داشته است.۱۷میلیون نفر به وب (Web) تا پایان سال ۲۰۰۰ دسترسی داشته (Kalathil, Boas, ۲۰۰۱) و ۵۹ میلیون كاربرد اینترنتی در كشور چین تا پایان سال ۲۰۰۱ وجود داشته است. (۲۰۰۳CNN) درحدود ۶/۳۸میلیون كاربرGSM دركشورچین دردسامبر ۲۰۰۲ وجود داشته است.همچنین اختلافاتی درسطح قابلیتها و امكانات سخت‌افزاری و نرم افزاری وجود دارد. برای مثال، كشور فیلیپین، به عنوان دومین و بزرگترین صادر كننده متخصصین فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات و توسعه دهنده نرم افزاری پس از كشور چین در نظر گرفته شده است.با این وجود این كشور به سختی به فن‌آوریهای باند پهن و بی‌سیم دست یافته است. فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات به طور چشمگیری به عنوان ابزار توسعه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در میان كشورهای در حال توسعه، كشورهای هند، جامائیكا و آفریقای جنوبی سیاستهای معطوف به گسترش كاربرد فن‌آوریهای ارتباطات و اطلاعات را در راستای توسعه، در اولویت بالایی قرار داده‌اند.● ابعاد چندی از فقر
سؤال اینست كه آیا رشد اقتصادی و جهانی شدن ـ بهمراه فن‌آوریهای ارتباطات و اطلاعات ـ به تنهایی فقر را كاهش خواهد داد.براساس تحقیق اقتصادی اخیر، رابطه میان رشد و فقر پیچیده‌تر و به طور چشمگیری به نابرابریهای موجود (همچون بی‌سوادی و مالكیت ملكی)، بستگی دارد. (۱۹۹۹ Ravallion, Datt). از اینرو جهانی شدن صرفاً به عنوان راه حلی برای سطوح عالی فقر ونابرابری مطرح می‌باشد.
براساس آمار سال۲۰۰۲ موسسه Birdsall، اقتصاد جهانی می‌تواندعلیه فقر جبهه گیری نماید.
بویژه، كشورهایی كه گرفتار «مخمصه فقرسازمانی»می‌باشند لزوماً نمی‌توانند از بازار جهانی بهره‌مند گردند.روند فوق‌الذكردرخصوص مناطق مختلف صادق می‌باشد.انجام مطالعه‌ایی درخصوص تأثیر جهانی شدن بر فقر در كشور ویتنام (۲۰۰۲ Thoburn, Jones)نشان داد كه اگرچه جهانی شدن درمجموع مزایای اقتصادی آشكاری را برای كشور ویتنام به همراه داشته و به روندكاهش فقر كمك نموده است،اما منطقه میكانگ دلتا (Mekong Delta) كه در آن منطقه نابرابری در الگوی پخش وجود دارد از منافع فوق‌الذكر كمتر بهره‌مند بوده است. تحقیقات بیشتر و گسترده‌تر در سال ۲۰۰۱ برچنین نتایجی صحه گزارد.رشد اقتصادی ضروری و لازم است اما در زمان روند كاهش فقر كافی و بسنده نمی‌باشد.نمی‌توانیم مانع نقش رشد اقتصادی در ایجاد منابع لازم برای توسعه اقتصادی گردیم، با این وجود سیاستهای محیطی و اجتماعی مكمل نیز مورد نیاز می‌باشد.اگر افراد فقیر به آموزش ابتدایی و پایه دسترسی ندارند، چگونه از فرصتهای اشتغال و درآمد حاصله از رشد اقتصادی بهره‌مند خواهند گردید؟
اگر تبعیض و محرومیت اجتماعی وجود دارد، چگونه و به چه نحو افراد مورد تبعیض قرار گرفته و از فعالیتهای اقتصادی توسعه یافته بهره‌مند خواهند گردید و چگونه از منافع و مزایای رشد اقتصادی سهیم خواهند گردید؟ فقراز شرایطی ناشی می‌گردد كه نابرابریها درمالكیت امتیازات و دارایی‌ها به علت ساختارهای منافع و قدرت تضمین و تثبیت گردیده و برقوت خود باقی باشد.مراكز تجاری می‌توانند منجر به ایجاد توطئه‌هایی گردند كه منافع بالقوه مبارزه برای فقر را بلوكه نموده و در راستای حمایت از گروه‌های مرفه و قدرتمندتر و علیه گروه‌های فقیر و محرومان جبهه گیری نمایند. (۱۹۹۷ Leyshon,Thrift).
از جهات دیگر حتی تحت شرایط بازار ایده ال و مطلوب، فقرا ممكن است از پرداخت بیشتر و درآمد كمتر منتفی گردند و با محدودیتهای چندی كه توسط دیگران تجربه نشده بود، مواجه گردند. (۱۹۹۹ Bowles).
در سطوح بین‌المللی و بعلاوه در سطوح محلی منافع اقتصادی ممكن است توسط نخبگانی تحت تصرف درآید كه به شبكه‌های ارباب و رجوع و شبكه‌های حمایتی در راستای پخش و اشاعه مجدد منافع شكل می‌دهند. فقدان اداره و حكومت مناسب، به علاوه قانون‌گذاری نامناسب یا اجرای نامناسب قانون ممكن است به تقویت هرچه بیشتر چنین تصرفی تحقق بخشد.
(۱۹۹۹ Kelles – Viitanen).افراد فقیر اغلب فاقد دارایی‌های ضروری نظیر منابع تولیدی و سرمایه مناسب می‌باشند.موقعیت شغلی این افراد متلزلزل و آسیب پذیر بوده و درآمدشان فصلی و ناكافی می‌باشد.آنها درمناطق دورافتاده، غیربهداشتی و عاری از منبع؛ در روستاهای دوردست و در محله‌های فقیرنشین به زندگی اسفناك خود ادامه می دهند. فقر این افراد ناشی از فقدان درآمد،بهداشت ضعیف و فقدان آموزش،فقدان شبكه‌های امنیت اجتماعی وتبعیض می‌باشد. این افراد همچنین فاقد اطلاعات بوده و از فساد و خدمات ضعیف دولتی رنج می‌برند.یاری و مساعدت نیز ممكن است به سبب فقدان اراده سیاسی،حكومت ضعیف و فساد و ناكارآمد بودن برنامه‌ها و سیاستهای ملی در دسترس آنها قرار نگیرد. (بانك جهانیa ۲۰۰۱).
از این رو، فقر مشكل اقتصادی ـ اجتماعی بسیارپیچیده‌ای است كه نیازمند برخورد همزمان دربخشهای مختلف به منظور برطرف نمودن آن می‌باشد.
● نفش فناوریهای ارتباطات و اطلاعات دربخشهای مختلف فقیر نشین
توسعه بخشهای تولیدکننده فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات میتواند منجر به اشتغال زایی مستقیم برای فقرا گردد، اگرچه سطوح آموزشی ومهارتی این افراد معمولاً اندك می‌باشد.
آینده شغلی بهتری برای فقرا دربخش خدمات وجود دارد.بانک گرامین (Grameen) در بنگلادش مثال خوبی از این نوع می‌باشد.به استثنای چین وفیلیپین، بیشتر تولیدات در كشورهای توسعه یافته‌تر نظیر مالزی یا تایوان بوقوع می‌پیوندد. (۲۰۰۲ Jha).
اگرچه دیدگاه مربوط به صادرات می‌تواند مزایای اقتصادی ملی چشمگیری را به همراه داشته باشد، این مزایا به صورت اتوماتیك و خودكار به پیشرفت در اهداف توسعه هرچه بیشتر بدل نمی‌گردد. با این وجود، كاربرد فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات در راستای اهداف توسعه، این اجازه را به كشورها می‌دهد تا به اشاعه هرچه بیشتر منافع حاصله از رشد اقتصادی گسترده ، دست یابند. (b ۲۰۰۱ undp).
بانك گرامین (Grameen) به عنوان موسسه‌ایی با اعتبار كم و بعنوان یك سازمان غیر دولتی معروف و مشهود می‌باشد درحالیكه در خصوص عملكرد فن‌آوری ارتباطات واطلاعات درمیان فقرا از تقدم كمتری برخوردار است.كار این مؤسسه با برنامه تلفن همراه كه تلفن گرامین نام‌گذاری گردیده آغازگردید.این موسسه به بزرگترین اپراتورموبایل دربنگلادش با برخورداری از ۷۰ درصد سهام بازار بدل گردید.این مؤسسه اخیراً به دیگر بخشهای فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات توسعه یافته به عنوان بزرگترین ارائه كننده سرویس اینترنتی بدل گشته است.
ارتباطات گرامین، كیوسك‌های اینترنت را دردهكده‌های بنگلادش دایر نموده و نرم افزار گرامین و آموزش ستاره گرامین، پروانه و امتیاز نمایندگی آموزش فن‌آوری اطلاعات را در سرتاسربنگلادش به منظور ایجاد پایه منبع انسانی برای رشد تجارت فن‌آوری اطلاعات، واگذار می‌نماید.خدمات مراقبت بهداشتی الكترونیك نیز با همكاری و مشاركت شركتهای هلوت پیكار (Hewleth Packard) و ان ای سی (NEC) به معرض آزمایش درآمده است. (۲۰۰۱ Yunus).
فن‌آوریهای ارتباطات و اطلاعات می‌تواند در راستای افزایش كارآمدی، رقابت و دسترسی به بازار به منظور توسعه و گسترش مؤسسات كشور مورد استفاده قرار گیرد.برای مثال سازمان حمایتی Infodev كه مردم را مورد خطاب قرار می‌دهد، برنامه تجارت الكترونیكی را اتخاذ نموده است كه این اجازه را به صنعتگران محلی در كشورهای در حال توسعه می‌دهد تا دلالان و واسطه‌ها را دور زده و محصولاتشان را به صورت مستقیم به مشتریان در سرتاسر جهان عرضه دارند.
در كشور كنیا، شركت تجاری نوشاد (Naushad) كه به فروش منبت‌كاری، ظروف سفالی و سبد محلی مبادرت می‌نماید، از زمان ورودش به داخل خط (اینترنت) از رشد درآمدی معادل۲ میلیون دلار طی دو سال برخوردار گردیده است.مصرف كنندگان و مغازه‌داران بطورمستمر می‌توانند به تصاویر رنگی و به روز محصولات شرکت نوشاد دسترسی داشته باشند، سفارش دهند و برای انواع دیگر صنایع دستی درخواست‌هایی ارائه نمایند. (بانك جهانی a ۲۰۰۱).
در تانزانیا ، دولت مبادرت به توسعه تجاری از طریق اصلاح اعمال نظارت و كنترل مالیات در راستای تحریك به رشد مضاعف بخش خصوصی و توسعه مهارتهای مدیریت بازرگانی انجمن‌های تجاری كوچك نموده است.تانزانیا علی رغم اینكه نظام آموزش ابتدایی و بنیادین را گسترش می دهد، تأكید كوتاه مدتی را بر نیاز ضروری به توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات اعمال نموده است.فناوری ارتباطات و اطلاعات همچنین می‌تواند مشاغل قدیمی را تغییر و تقویت بخشد، و خدمات دولتی جدیدی را به همراه آورد، نظیر نامه رسانی دركشور هند.
علاوه بر نامه‌ رسانی، همچنین آنها میتوانند خدمات تلفن همراه رابه افرادروستایی من الجمله افراد فقیر،ارائه نمایند.
فن‌آوری ارتباطات واطلاعات می‌تواند نقش اساسی را در افزایش فعالیت‌های منوط به فقرا را بهمراه داشته باشد وخلاقیت ایشان را افزایش دهد.فناوری ارتباطات واطلاعات میتواند به افزایش دسترسی به اطلاعات بازار یا هزینه‌های كمتر در معامله كشاورزان و كسبه فقیر كمك نماید.افراد فقیر اغلب از حقوق، مزایا و دسترسی‌اشان به طرح‌های مختلف دولتی و خدمات گسترده اطلاعی ندارند.بواسطه كیوسكهای اطلاعاتی یاحتی بواسطه كمك و یاری تلفن‌های همراه، كشاورزان می‌توانند به اطلاعات مربوط به قیمتهای بازار یا اطلاعات مربوط به خدمات گسترده دسترسی یابند. كارگران می‌توانند به اطلاعات مربوط به مشاغل موجود و حداقل دستمزدها دست یابند. زمان فروش محصول اغلب حساس و حیاتی می‌باشد.با این وجود، در یك چنین شرایط تنها زمانی می‌توانند موفق باشند كه از دیگر فراساختارهای حمایتی نظیر دسترسی به جاده‌ها، امكانات انبار نمودن و بازارهای رقابتی من الجمله بازارجهانی بهره‌مند گردند. فن‌آوریهای ارتباطات و اطلاعات می‌تواند، دسترسی به خدمات بسیار دیگری را دوچندان نماید.
در منطقه‌ایی قبیله‌ایی در Madhya Badesh دركشور هند، اكثریت قریب به اتفاق مردم از خدمات مربوط به اطلاعات بازار و اسناد اراضی استفاده می نمایند.
شبكه اجتماعی “Gyandoot”شبكه اینترنتی است كه از تلفنهای بی‌سیم در فن‌آوری محلی (Wll) بمنظور احداث ۲۱كیوسك در۲۰- ۱۵دهكده را درمنطقه فپیله‌اییDhar درMadhya Pradesh ، استفاده می‌نماید.موفقیت این روندبطور گسترده‌ایی منوط به مورد هدف قراردادن نیاز اطلاعاتی افراد از جمله اطلاعاتی درخصوص نرخ‌های تولید كشاورزی،حقوق سند اراضی،آموزش كامپیوتر،گواهی‌های مربوط به طبقهٔ اجتماعی موروثی هند،خدمات آن لاین رسیدگی به شكایت عمومی،خدمات بهداشتی آنلاین،پست اكترونیك،مزایده الكترونیكی روستایی، پیوندهای زناشویی، اطلاعات مربوط به برنامه‌های دولتی، اطلاعات ویژه كودكان، تبادل شغلی آن لاین، در دسترس بودن تقاضاهای كاری، گزارش آب و هوای محلی، روزنامه‌های اخبار الكترونیكی وغیره میباشد.
ازماه ژانویه ۲۰۰۰تا جوئن۲۰۰۱،۶۸۵۰۰ روستایی ازخدمات مختلف استفاده نمودند.
عمومی‌ترین خدمات بكار رفته شامل جبران خسارات ۴۱ درصد، نرخ‌های بازار ۲۵ درصد، اسناد ارضی ۲۰ درصد می‌باشد.جالب این كه از هر۶نفر كاربر یك نفر عامی بوده است.موجب یأس و تأسف است كه تنها ۱۳درصد از كاربران را زنان تشكیل می‌دهد.
(منبع: Samiullah, Rao ۲۰۰۲)
ضروری و لازم است كه زنانی كه به عنوان كشاورز در بسیاری از كشورها، ‌مشغول به كار می‌باشند،توسط خدمات فن‌ آوری ارتباطات و اطلاعات مورد هدف قرار گیرند.
بویژه این روند كه زنان در دسترسی به خدمات گسترش روستایی و اطلاعات فنی، كشاورزی و اطلاعات مربوط به بازار از وضع نامساعدی برخوردار می‌باشند، شاخته شده می‌باشد. اولاً‌ وضعیت آموزش نامطلوب سوادی‌ این افراد،آنها را درراستای استفاده ازاطلاعات جدید وعادات توسعه یافته محروم ساخته است.
دوماً، از تصمیم‌سازی در تولید كه از نقطه نظر اجتماعی پذیرفته شده باشد، بی‌بهره می‌باشند.
سوماً متصدیان كشاورزی وگسترش مزرعه محوركه معمولاً مردمی‌باشند،اساساً به مردان دیگر مشاوره ارائه می‌نمایند،
چهارماً زنان از داشتن موبایل كمتربرخورار بوده، و بیشتر ازنظر فرهنگی درتنگنا قرار گرفته و اغلب با تقبل انجام كارهای اجباری مختلف قادر به شركت در آموزش‌های فنی نمی‌باشند.
در بسیاری از كشورها،زنانی كه در بخش غیررسمی شاغل می‌باشند از فقدان اطلاعات مربوط به بازار نیز رنج می‌برند. (۱۹۹۷ Relles - Viitanen).
همچنین فناوریهای ارتباطات و اطلاعات نقش اساسی را درارتباط با بلایای طبیعی ایفا می‌نماید كه در كشورهای كم درآمد متداول و متعارف می‌باشد.برای مثال بین ماه‌های جوئن ودسامبر سال ۱۹۹۶، درمجموع ۶۸۹/۱نفر درAndhraPradesh (AP) دركشور هند بر اثر بارانهای شدید، سیل و طوفانهای موسمی جان سپردند. مجموعه خسارت اقتصادی بوجود آمده توسط بلایای سال ۱۹۹۶ درAP هندوستان ۲ بیلیون دلار آمریكا برآورد گردید.متعاقب آن سال،‌ پروژه‌ایی تحت حمایت بانك جهانی به اجرا درآمده و در راستای كمك به اجرای برنامه مدیریت بحران در چنین مناطقی و گسترش امكانات اعلام خطر طراحی گردید.هردوی عوامل‌فوق الذكر، مؤلفه فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات را بویژه دراعلام خطر طوفان موسمی،ارتباط و واكنش، افزایش آگاهی، مشاركت آموزشی و اجتماعی در فعالیت‌های منوط به كاهش خطر را می‌طلبد (بانك جهانی ۲۰۰۱).همچنین فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات نقش عمده‌ایی را در كمك به كنترل مقولات منوط به امنیت غذایی (آب و هوا،خشكسالی،کاهش محصول وغیره)وآگاه نمودن دولت ازقحطی‌ها وكمبودهای غذایی پیشرو را ایفامی‌نماید.
براساس گزارش(۱۹۹۹)Jean Dreze و martya Sen ،اطلاعات نقش كلیدی را درجلوگیری ازكمبودهای غذایی كه نجبر به قحطی‌ها می‌گردد،‌ایفامی‌نماید.
● نقش فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات در برنامه‌های آموزشی و بهداشتی
مثال‌های كامیابی چندی ازنقش فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات درافزایش آموزش فقرا وجود دارد. درمحله‌های پرجمعیت و پست شهر برزیل، فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات، برنامه آموزشی را تسهیل بخشیده و نه تنها مهارتهای فقرا را افزایش داده و امكانات اشتغال زایی را برای جوانان بوجود آورده بلكه در بسیاری از جهات، زندگی فقرا را تغییر داده است. در محله‌های پست شهری كشور برزیل، كمیته دمكراتیزه نمودن فن‌آوری اطلاعات(CDI)، ۱۱۰مدرسه شهری و علوم كامپیوتر جامعه محورخودمختار و ثابت را با بهره‌گیری و استفاده از فن‌آوری بازیابی شده، كمك‌های داوطلبانه و منابع بسیار محدود، تأسیس نمود. مدارس كمیته دمكراتیزه نمودن اطلاعات،بیش از۲۵۰۰۰جوان دانشجو را درهر سال درحوزه مهارتهای فن‌آوری ارتباطات واطلاعات آموزش می‌دهد كه این مهارتها فرصتهای بهتری را درخصوص مشاغل، آموزش وتغییرات زندگی به آنها میدهد. همچنین كمیته دمكراتیزه نمودن اطلاعات، آموزش اجتماعی درخصوص حقوق بشر،پرهیزازخشونت،مقولات محیطی، بهداشت وامور جنسی را ارائه می‌نماید.كمیته دمكراتیزه نمودن اطلاعات تدابیری رااتخاذ نموده است كه مشاركت كنندگان علاقه خود را به تعلیم و یادگیری رسمی گسترش دهند، در برابر فریب و نیرنگ برای مشاركت و پیوستن به تبه كاران قاچاقچی مقاومت نمایند، و اعتماد به نفس خود را بیش ازحد افزایش دهند.(منبع: بانك جهانی ۲۰۰۱ ) همچنین مثال‌های چندی از اینكه چگونه فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات برنامه‌های بهداشتی را توسعه بخشیده است وجود دارد كه یكی از آنها در Ginnack،‌جزیره دوردستی در كناره رودخانه Gambia اتفاق افتاده است.پرستاران از یك دوربین دیجیتالی برای ضبط علائم بیماران استفاده نمودند و تصاویر را به صورت الكترونیكی بمنظور تشخیص بیماری توسط یك دكتر محلی ساكن درشهر ویا به خارج از حوزه شهر وكشوربرای كسب نظرمتخصصین ارسال نمودند. (۲۰۰۱ UNDP). پروژه دیگری مبتنی بر فن‌اوری ارتباطات و اطلاعات در شرق آفریقا به برطرف نمودن بیماری كوری رود كه در ذیل توضیح داده شده است، كمك نمود.كامپیوترهای تحت شبكه نقش حیاتی را در كنترل بیماری كوری رودخانه یا onchoceriasis در شرق آفریقا ایفاد نموده است.داده‌های جمع‌آوری شده توسط ضبط كننده‌ها در امتداد۵۰۰۰۰ كیلومتر ازرودخانه‌ها توسط ساكنین محلی به كامپیوترها وارد گردید.بواسطه كامپیوترها،اطلاعات به شبكه‌ایی از حشره شناسان توسط رادیوی ماهواره‌ایی مخابره گردید و به منظور محاسبه زمان بهینه برای سمپاشی به منظور از بین بردن پشه سیاه حامل بیماری مورد استفاده قرار گرفت.
(منبع: بانك جهانی ۲۰۰۱) فن‌ آوری ارتباطات و اطلاعات در راستای افزایش دمكراسی براساس منشوراكیناوا (Okinawa) درخصوص جامعه اطلاعاتی جهانی هركسی، درهر جایی، باید قادر به مشاركت در جامعه اطلاعاتی باشد و هیچكس نباید ازمنافع و مزایای جامعه اطلاعاتی جهانی محروم گردد.خاصیت ارتجاعی جامعه به ارزشهای دموكراتیكی بستگی دارد كه توسعه انسانی را نظیر جریان آزاد اطلاعات و دانش و احترام به گوناگونی را می‌پروراند.
در واقع فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات می‌تواند نقش اصلی را در راستای حمایت از فرهنگ دمكراسی،فرایندهای دموكراتیك وارزشهای مدنی ایفا نمایدكه سیستم دموكراتیك را مورد حمایت و تقویت قرار می‌دهد.مداخلات به اصطلاح «دمكراسی الكترونیك» معمولاً فرایندهای مربوط به رابطه متقابل الكترونیكی میان دولت و شهروندان را در بر می‌گیرد.هدف از این روند :
▪ ارائه دستیابی به اطلاعات ودانش درخصوص خدمات وفرایند سیاسی و گزینه‌های قابل استفاده و موجود به شهروندان
▪ تسهیل دردگرگونی وتغییردردسترسی به اطلاعات انفعالی توسط مشاركت كنندگان شهری فعال ازطریق ارائه آگاهی، ارائه نمایش و تشویق به رأی دادن، ارائه مشاوره و درگیر نمودن شهروندان است.
فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات می‌تواند نقش اساسی را در ۱) تربیت شهروندانی با آگاهی و فعالیت بیشتر؛ ۲) تحلیل رژیمهای بسته وغیر دمكراتیك؛ و ۳) حمایت از نقش ناظر گروه‌های شهروند
دیدگاه‌های دیگری نیز وجود دارد.بعضی از این دیدگاه‌ها تصریح می‌نماید كه اینترنت نیز می‌تواند به ابزاری برای ایجاد شكاف، تجزیه و تحلیل سازمانهای موجود و به فروپاشی جامعه به گروه‌های مخالف مختلف بدل گردد.بحث دیگری بر نقش فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات در كنترل آزادی بیان و افزایش جرم و جنایت دلالت می‌نماید و این موضوع بسیارمهمی می‌باشد كه بحث وگفتگوی طولانی را می‌طلبد.مشاركت فقرا در توسعه‌ایی كه بر آنها تأثیرگزار می‌باشد، بسیار مهم می‌باشد.اغلب فقرا از مشكلات خود آگاهند اما فاقد دانش درزمینه‌های گسترده اقتصادی اجتماعی مربوط به فقراشان می‌باشند.همچنین فاقداطلاعات درخصوص راه‌حل‌های مختلف درراستای گسترش وتوسعه موقعیت‌هایشان می باشند و این همان موقعیتی می‌باشد كه متخصصان فنی می‌توانند به فقرا یاری و كمك نمایند. متخصصان از داشتن درك بهتری از شرایط زندگی و كاری فقرا بهره‌برداری بسیاری خواهند نمود و دیدگاه‌های آنها مطلع می‌گردند.در هندوراس، فقرا از فن‌آوری ارتباطات واطلاعات در راستای جلوگیری از تخریب و تباهی محل سكونتشان استفاده نمودند.سازمانی از صیادان خرده پا، فیلم ویدئویی از تخریب غیرقانونی درختان كرنا كه توسط كشاورزانی كه از نقطه نظر سیاسی ذی‌نفوذ می‌باشند بوجود آمده را به كنگره ارسال داشتند تا از این طریق آگاهی كنگره را نسبت به این موضوع افزایش داده و مراتب اعتراض خود را نسبت به وارد آمدن خسارات بر زندگی و محل سكونتشان ابراز دارند.در نتیجه، در آینده اتاق‌های كمیته مجازی برای شهروندان به منظور تصدیق درخصوص مقولات مختلف وجود خواهد داشت. (۲۰۰۱ undp).
● نقش فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات در حكومت
كیفیت و چگونگی حكومت در راستای كاهش فقر امری خطیر می‌باشد.حكومت و اداره مناسب سیاستهای مدافع فقرا بعلاوه مدیریت اقتصادی كلان دقیقی را تسهیل می‌بخشد. این روند كاربرد صحیح از منابع دولتی را تضمین می‌نماید و رشد بخش خصوصی را ترغیب نموده، توزیع كارآمد خدمات دولتی را افزایش می‌دهد و به تصویب قوانین حقوقی منجر می گردد.
ناكارآمدی بخش دولتی، فساد و تلف كردن، منابع ناكافی را در راستای حمایت از خدمات دولتی و برنامه های مبارزه با فقر را به جای می‌گذارد.با وجود توزیع مؤثر و كارآمد خدمات ابتدایی توسط بخش دولتی به فقرا، حكومت و اداره ضعیف، بصورت نامتجانس به فقرا صدمه وارد می‌آورد. تكذیب ارائه خدمات اساسی به فقرا تنها مسئله فقدان سرمایه نیست.اغلب این روند از موارد ذیل ناشی می‌گردد:
۱) ساختارهای سازمانی كه فاقد اعتبار و صلاحیت می‌باشند.
۲) توسط نخبگان محلی و افراد ثروتمند اداره می‌گردند.
۳) گسترش فساد
۴) نابرابری مشخص اجتماعی و فرهنگی
۵) عدم مشاركت فقرا (بانك توسعه آسیا ۲۰۰۲).
فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات می‌تواند بر ارتباط متقابل سریع، كارآمد و مؤثر میان دولت، شهروندان، تجار ومؤسسات منتهی می گردد.این روند نه تنها می‌تواند محیط (شرایط) و مدیریت بهتری را افزایش دهد بلكه در هزینه‌های دولت صرف جویی می‌نماید.
(۲۰۰۱ IICD).
فقدان ثبت سیستماتیك اسناد دولتی كه فقرا نیازمند آن می‌باشند،تأثیر منفی را بر پی‌آمدهای توسعه وارد آورده است.همانگونه توسط Hernando de Soto به اثبات رسیده است،اگرچه فقرا ازاراضی كشاورزی بدون سند برخوردارند، با این وجود، سرمایه آنان منسوخ و از بین رفته است. بدون اسناد ارضی به عنوان وثیقه، فقرا قادر به درخواست وام نبوده و اغلب مشمول طرح‌های دولتی تعدیل فقركه برای خرده كشاورزان درنظر گرفته شده است،نمی‌گردند. (۲۰۰۳ Warschauer). برای فقرا،دستیابی به حق پیش پا افتاده‌ترین نوع اطلاعات یا اسناد دولتی میتواند به عنوان كابوس ترتیب دادن ملاقاتهای چندگانه، از بین بردن زمان و تتمیع نمودن، تلقی گردد. فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات می‌تواند در راستای رهایی از چنین سوء اداره‌هایی و در راستای سرعت بخشیدن به فرایندصدور اسناد،مورد استفاده قرار گیرد.ارائه كلی اطلاعات بدون داشتن فرصتی برای بازخورد، عملی غیركارآمد می‌باشد.بازخورد شهری نسبت به حكومت مانع فساد و سوءاستفاده دیوان سالاری گردیده، دولت را از نیازها و نگرانیهای شهروندانش آگاه ساخته،و به شهروندان مفهوم برخورداری ازاعتراض وحق ابرازعقیده رادرجامعه القاء می‌نماید. فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات می‌تواند به مردم در راستای كنترل و نظارت بر برنامه‌های توسعه كه آنها اتخاذ نموده و به تحقق آن پایبند می‌باشند، كمك نماید.تمامی تجارب موفقیت آمیز نبوده‌اند.برای مثال، برنامه‌ایی توسط مركز انفورماتیك ملی هند در راستای حمایت از فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات حكومتهای محلی درجهت بایگانی اسناد ارضی ونظارت بربرنامه‌های وزارت كشاورزی اتخاذ گردید و پس از ۱۵ سال عملكرد،‌تنها تأثیرات حاشیه‌ایی برجای گذاشت. وظیفه اعمال تغییرات در فرهنگ‌های اداری كه در فرایندهای فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات بسیار ضروری بوده، هیچگاه بدرستی اعمال نگردید. (بانك جهانی، ۲۰۰۱). مداخلات فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات باید بهمراه برنامه اصلاح جامعی ارائه گردد. (Ibid) .جریان آزاد و عادلانه اطلاعات در كشورهای فقیر بیشتر یك استثنا می‌باشد تا یك قانون و دسترس عمومی به اطلاعات می‌تواند به صورت نظامندی تكذیب گردیده یا محدود گردد. (۲۰۰۱ Skuse). از این رو مداخلات فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات در دولت باید با اصلاحات قانونی همراه گردد.چندی از كشورهای در حال توسعه چنین قوانینی را معرفی و مطرح نمودند.سه ایالت از كشور هند قوانینی را در خصوص حق اطلاع رسانی به تصویب رساندند در حالی كه ایالات دیگر درصدد اجرا كردن آن در بعضی از صورتها به شكل دستورالعملها خط مشی‌های اجرایی بودند.(ابتكارعمل حقوق بشركشورهای مشترك المنافع ۲۰۰۳).
در میان كشورهیا توسعه یافته، سوئد اولین كشور اعمال كننده قانون آزادی اطلاعات بوده است. ایالات متحده برای داشتن بیشترین نظام دولتی آزاد و فرانما شناخته شده می‌باشد.درحالیكه كشور فنلاند از حداقل فساد درمیان كشورهای جهان برخوردار می‌باشد.تدوین و تصویب قانون شبكه‌های كامپیوتری نیز مستلزم تأمین مالكیت شهروندان و حمایت از اداره و حكومت بدون بوروكراسی می‌باشد.دیگر اصلاحات سازمانی مستلزم توجه به مقاومت و مخالفت علیه امور اداری و افزایش تعهد به آزادی و فرانمایی (شفافیت)می‌باشد.
در همین حین،و نظامهای عامل مشخص و بدیهی نیازمند عملكرد روان فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات توسعه محور می‌باشند.رشد اقتصادی نیازمند درگیر شدن و مشاركت بخشهای فراگیر و مدافع فقرا می‌باشد كه عملكردشان در راستای كاهش فقر مهم و ضروری است.تنها نمی‌تواند یك سیاست واحد برای كل وجود داشته باشد در حالیكه كارآمدترین راه كار نیازمند آنست تا در هر كشوری مورد اجرا درآید. مزایا و منافع حاصله از رشد نیازمند آن می‌باشد كه تا آن جایی كه امكان دارد درمیان مناطق و گروه‌های اجتماعی توزیع گردد. هیچگونه راه كاری مؤثر و موفق نخواهد بود مگر با نادیده انگاشتن مناطق جغرافیایی یا بخش‌هایی كه فقرا در آن متمركز گردیده و یا مانع از به كارگیری مفرط از كارگران غیرماهر فقیر گردد. (۲۰۰۲ Lustig). حكومت،بازار،جامعه مدنی و اجتماع، همه نیازمند كار و مشاركت با یكدیگر در راستای ایجاد شرایطی میباشند كه فقرارا بمنظور غلبه برفقراشان،ایجاد سرمایه‌های فیزیكی،اقتصادی واجتماعی‌اشان،توسعه توامندیهایشان، تأمین امنیتشان و كاهش خطرات و آسیب‌پذیراشان در قبال صدمه‌ها و هراس‌های خارجی مختلف، قادر خواهد ساخت. نقش فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات در امرخطیر كاهش فقر فقط بواسطه دراختیار گرفتن كوششهای منوطبه كسب فرصتها،خدمات آموزشی وبهداشتی،حكومت مناسب ودمكراسی درحال افزایش،نقشی كاتالیزوری است.هر شیوه‌ایی با استفاده از فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات در راستای كاهش فقرباید فراگیر بوده و برای بخشهای مختلف و ایجاد پیوندهای درونی درخور و مناسب باشد.
براساس مطالعه‌ایی به عمل آمده در كشورهای هند، جامائیكا و آفریقای جنوبی، تأثیر فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات در جهت مبارزه با فقر منوط به موارد ذیل می‌باشد:
۱) مكمل‌های دیگر سطح محلی كاهش فقر و محركهای توسعه
۲) پاسخ به نیازهای جامعه محلی
۳) مشاركت سهامداران در توسعه كاربردی
مراقبتی باید در راستای این تضمین اتخاذ گردد كه عامل نو ظهوری فن‌آوری به تصمیمات منوط به كارآمدترین فن‌آوری برای كاهش فقر منجر نگردد. (بانك جهانی ۲۰۰۱).
هدف كاربرد فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات توسط گروه‌های به حاشیه رانده شده نظیر فقرا نه تنها منجر به تسلط بر شكاف دیجیتالی می‌گردد بلكه به تقویت وافزایش فرایند شمول اجتماعی می‌گرددكه مستلزم تغییرمحیط و نظام اجتماعی می‌باشد كه منجربه تولیدمجدد فقر می‌گردد.
فن‌آوری می‌تواند به یاری این فر ایندها شتافته اما كوششها و تلاشها نباید صرفاً به منظور انجام آن محدود گردد.
● استراتژی فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات
موارد موفقیت آمیز دیگری، همانگونه كه در فوق توضیح داده شد،هنگامی امكان پذیر میگردد كه فراساختار فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات و محیط سیاسی اختیار دهنده در یك زمان و یك مكان بكار گرفته شود.در همین زمان نیازمند توافقی استراتژیك درمیان شركاء جدید و قدیمی در خصوص تعریف واتخاذ مجدد قوانین و مسؤولیتها در سطوح جهانی، ملی ومحلی می‌باشد.اقتصاد تحت شبكه جهانی نشان دهنده اینست كه راه‌كارهای توسعه را بیش از این نمیتوان به تنهایی اتخاذ نمود، بلكه باید با درنظرگرفتن بافت جهانی اتخاذ گردد كه بطور همزمان نیازها و فرصتهای حاصل از بافت محلی را نیز شامل گردد.
بخش فن‌آوری ارتباطات واطلاعات نیازمند محیط سیاسی وقانونی اختیار دهنده‌ایی می‌باشد،من الجمله طرح‌های جامع ملی كه توسعه مبتنی بر فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات را به انجام می‌رساند.سیاست فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات باید موارد اتصال (برقراری ارتباط)،‌حكومت فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات، مالكیت،امنیت،خصیصه عقلانی ومقولات تجهیز منابع رامورد توجه قرار دهد.اگرچه هركشوری نیازمند اتخاذ استراتژی می‌باشدكه به بهترین نحومناسب با شرایط آن كشورباشد،براساس بانك جهانی اصول مشتركی نظیرتفكیك عملكردهای سیاسی وقانونی نیزوجود دارد كه باید درنظر گرفته شود.(بانك جهانی ۲۰۰۲).
توانمندسازی اوضاع و شرایط ملی فیزیك ضرورت می‌باشد.همانگونه توسط سی ان ان (CNN) گزارش شده است، موفقیت بخش فن‌آوری اطلاعات در كشور هند ـ در مقایسه با بخشهای دیگر ـ مرهون این است كه «اجرای فن‌آوری اطلاعات بی‌آنكه دولت به آن توجه‌ایی داشته باشد متوقف گردیده و از این رو از مجوزها، پروانه‌ها، نظارتها و عادات ناپسندی كه مأموران دولتی به آن مبتلا می‌باشند،رهایی یافته‌اند. البته واضح است كه تمامی كشورها از این موارد رهایی نیافته‌اند.براساس مدیر بانك گرامین(Grameen)،فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات به تدریج تنها در بعضی كشوهای فقیر گسترش خواهد یافت چرا كه دولت‌ها درب‌های خود را به روی بخش خصوصی بسته‌اند و به همان شیوه و سنت قدیمی كنترل و نظارت دولتی بر بخش ارتباطات از راه دور پایبندی باشند. (۲۰۰۱ Yunus).
براساس بانك جهانی (۲۰۰۱) تجربه به ارائه كنندگان خدمات اینترنتی افریقا شایان این است كه كشورهایی با شبكه ارتباطات از راه دور كه بی‌اندازه لیبرال گشته‌اند،هزینه‌های دسترسی به اینترنت در آنها هشت برابر كمتر از كشورهایی می‌باشد كه كاملاً بازار را محصور نموده‌اند.
براساس بانك جهانی بخش خرده فروشی بازار نیازمند لیبرال شدن بدون ممانعت از فعالیت پژوهشی و تحقیقاتی می‌باشد.درهمین حین، این روند ارزشی ندارد كه آزادی سازی همواره دسترسی شهروندان به تلفن را افزایش دهد.این مورد درخصوص اروپای شرقی و آمریكای لاتین صادق می‌باشد.از این رو اصلاح سیاسی جامع‌تری به مضامین سیاست فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات مدافع فقرا و اصلاحات در سیاست سرمایه‌گذاری، آموزش و حمایت ویژه از فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات در مناطق روستایی نیاز خواهد داشت.
اما بازاربه تنهایی قادرنخواهد بود تا ازنقطه نظر اجتماعی و اقتصادی اهداف ودیدگاه‌های مطلوب فن‌آوریهای ارتباطات و اطلاعات را تأمین نماید و این و وظیفه دولت خواهدبود تا دسترسی فقرا را به این حیطه حتی با وجود سوبسیدهای موردنظر تأمین سازد.
توجه ویژه‌ایی باید به این روند اتخاذ گردد كه برنامه‌های فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات صرفاً مشتق از تكنولوژی نمی‌باشند بلكه هنگامی كه منجربه محتوی،زبان،مهارتها، طراحی و بها می‌گرددواكنشی درجهت نیازهای فقرا می‌باشد.در نظرگرفتن بخشها و مناطقی كه درارتباط مستقیم باكاهش فقر می‌باشند و زمانی را كه استفاده از فن‌آوریهای ارتباطات و اطلاعات می‌تواند اختلافی را بوجودآورد،حائز اهمیت می‌باشد.ارتباطات محلی باید درطراحی برنامه‌های دسترسی جهانی به واسطه رایزنیها، تحقیقات ومطالعات مقتضی گنجانده گردد.سخت‌افزار می‌تواند همگام با مشاوره نزدیك با فقر و درراستای شرایط كشور درحال توسعه، گسترش یافته و واكنشی به الزامات مختلف نظیر فقدان منابع تأمین كننده انرژی یا تدارك منقطع باشد.
تكنیكهایی نظیر ترجمه و برگردان پست صوتی محتوایی و تلفن‌های شمایل محور می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. یك چنین تحلیل و توسعه‌ایی معمولاً‌ در كشورهای درحال توسعه وجود دارد.كشورهای هند و اندونزی در حال گسترش و توسعه ابزارها و پایانه‌های فن‌آوری اطلاعات كم هزینه و تطبیق یافته خودشان می‌باشد. (Ibid و ITU) .
مؤسسه علوم هندSimputer ارزان و با صرفه‌ایی را بر مبنای سیستم عامل لینوكس به منظور ارائه اینترنت ودسترسی به پست الكترونیك به زبانهای محلی وهمراه با عملكردهای صفحه لمسی،ابداع نموده است.كشورهای هند، برزیل، تایلند و نیجر نرم افزار ویژه كاربران بی‌سواد را توسعه و گسترش داده‌اند. (۲۰۰۱ UNDP).
برای اقدام به یك چنین كوششهایی، بودجه مالی حداقل در وهله نخست موردنیاز می‌باشد.بر اساس بانك جهانی (۲۰۰۱)در سال ۱۹۹۸ ۸۱ درصد از سرمایه‌های ارتباطات از راه دور همكاری بخش خصوصی ده كشور درحال توسعه تأمین گردید،۵۲ درصد از سرمایه‌ها به آمریكای لاتین اختصاص داشت در حالیكه ۳ درصد به Sub-saharan آفریقا درخلال سالهای ۹۸ـ ۱۹۹۰ اختصاص داشت.
در عملكرد طولانی،توسعه چارچوب‌های مالی كه سرمایه‌گذاری خصوصی را جذب می‌نماید، مهم و ضروری می‌باشد. همانگونه كه در مثال هند عنوان گردید(درخصوص تعدیل نرخ مكالمه موبایل)، بخش خصوصی ـ‌ با اهداف واقعی و سیاستهای توأمان ـ می‌تواند همراه و ملازم فقرا باشد.پیش‌بینی آینده نه تنها براساس نوع فن‌آوریهایی كه حاصل خواهد گردید بلكه براساس واكنش مصرف كنندگان نسبت به آنچه كه اتخاذ خواهند نمود و نسبت به آنچه كه امتناع خواهند نمود، مشكل می‌باشد. فن‌آوری باید بیش از پیش با مشاوره نزدیك با افراد، من الجمله فقرا توسعه و گسترش یابد.
●● نتیجه‌گیری
در این مقاله بحث بر این است كه فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات می‌تواند درجهت كاهش فقر بكار گرفته شود اگر با نیازهای فقرا تطبیق داده شود و اگر درراه صحیح و درست با هدف مناسب استفاده گردد.
همچنین می‌تواند رشد اقتصادی را ارتقاء دهد كه به كاهش فقركمك نماید اما اجرای آن در كشورهایی كه در آنها نابرابریهای اجتماعی – اقتصادی بنابراین و دائمی وجود دارد، غیرمحتمل می‌باشد.سیاستهای اجتماعی مكمل در جهت جلوگیری از آسیب به بازار و گسترش توسعه پایدار مورد نیاز می‌باشد.شبیه به تمامی فناوریها، فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات ابزارها وكاربردهایی را ارائه می‌نمایداما راه‌حل‌ها را ارائه نمی‌نماید.راه‌حل‌های فقر آن چیزهایی می‌باشند كه همیشه وجود داشته‌اند که در ذیل به آنها اشاره شده است:
رشد اقتصادی،توانمند نمودن فراساختار،ایجاد وسایل معیشت، آموزش ومراقبت بهداشتی، و حكومت دمكراتیك.فناوری ارتباطات و اطلاعات میتواند به ابزارتوانمندسازی درجهت توسعه اجتماعی واقتصادی جامع‌تری بدل گردد.اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند منجر به بهره‌برداری فقرا از منافع توسعه اقتصادی و برنامه‌های توسعه گردد كه معنایش كمك و یاری به آنها می‌باشد.

نویسنده: آنیتا کلس
مترجم: كامبیز پارتازیان

منبع : شبکه فن آوری اطلاعات ایران