چای گیاهی آشنا اما...

طبیعت بهترین پزشک است و بشر با بهره‌گیری از آن می‌تواند به درمان قطعی بیماری‌های خویش بپردازد.
ما انسان‌ها همیشه به گیاهان به‌عنوان منبع غذا و دارو اعتماد داریم ولی اگر بدانیم که چگونه و به چه میزانی از داروهای گیاهی استفاده کنیم، آن‌گاه می‌توانیم به‌طور مکرر از آنها برای درمان بیماری‌ها بهره بگیریم.
هر چند بیشتر داروهائی که در دنیا ساخته می‌شوند منشأ گیاهی دارند و در حقیقت مشتق‌شده از موادطبیعی و ترکیباتی هستند که در گیاهان یافت می‌شوند، ولی از آنجا که در گیاهان داروئی ترکیبات شیمیائی مصنوعی اضافه نشه است فاقد عوارض شیمائی‌اند و سریع‌تر و بهتر به درمان بیماری‌ها منجر می‌شوند.
البته یادآوری می‌کنیم که استفادهٔ ناشیانه و بدون ملاحظهٔ انواع گیاهان به‌طور همزمان موجب تداخل تأثیر آنها می‌شود و در اغلب موارد ما را با شرایط پزشکی خطرناکی مواجه می‌کند.
مواد مؤثر موجود در داروهای گیاهی به‌دلیل همراه بودن آنها با مواد دیگر پیوسته از یک حالت تعادل بیولوژیک برخوردار هستند، لذا در بدن انباشه نمی‌شوند و آثار جانبی به بار نمی‌آورند. از این‌رو امتیاز قابل ملاحظه‌ای نسبت به داروهای شیمیائی دارند.
اگر گیاه داروئی فقط یک مادهٔ فعال داشته باشد، باز اثر آن روی بدن انسان مفیدتر از همان ماده در حالت به‌دست آمده از سنتز شیمیائی است.
در اوایل قرن بیستم پیشرفت علم شیمی و کشف سیستم‌های پیچیدهٔ سنتز ارگانیک به توسعهٔ صنعت داروسازی و جایگزینی شیمی درمانی منجر شد. با وجود این، گیاهان داروئی و داروهائی که از آنها تهیه می‌شوند هرگز به‌طور کامل کنار گذاشته نشدند، چرا که بسیاری از مردم به تأثیر داروئی گیاهان معتقدند.
مواداولیه و مؤثری که به‌صورت ذخیره در گیاهان موجود است، پیوسته به‌عنوان موادغیرقابل جایگزینی مورد استفاده بوده و خواهند بود. در هیچ‌زمانی توجه به گیاهان داروئی و آثار و طریقه‌ٔ استفاده از آنها کاملاً از بین نرفته است. چنانچه طبق آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیش از ۸۰ درصد مردم در کشورهای پیشرفته هنوز به پزشکی سنتی برای مراقبت از سلامتی‌شان اطمینان دارند.
نکتهٔ مهم این است که استفاده از گیاهان داروئی به‌نحوی‌که در ممالک مترقی معمول است در کشور ما مورد توجه قرار نگرفته، به‌طوری‌که غالب مردم از گیاهان مفید و فراوانی که در ایران است بی‌اطلاع‌اند یا اصولاً به خواص درمانی آنها واقف نیستند. چه بسا گیاهان خوراکی که در عین حال تأثیرهای درمانی نیز دارند، ولی به‌صورتی مصرف می‌شوند که اثر مفیدی در بدن نمی‌گذارند. پس برای استفاده از ترکیبات قوی گیاهان باید از راهنمائی متخصصان در زمینهٔ نحوهٔ استفاده از آنها مطلع شد.
از زمان‌های گذشته، چای‌های گیاهی داروئی یکی از بیشترین فرم‌های تجویز شده در سیستم پزشکی سنتی هستند. منظور از چای‌های گیاهی، دم‌کردهٔ برگ گیاهان مختلف است که حاوی رنگدانه بدون وجود کافئین هستند. یک چای گیاهی به‌طور ساده ترکیبی از آب‌جوش و خشک‌شدهٔ میوه‌ها، گل‌ها یا گیاهان است. شاید شما نیز بارها و بارها از این چای‌های گیاهی استفاده کرده‌اید. مثلاً می‌توان از دم‌کردهٔ گل‌گاوزبان و سنبل‌الطیب نام برد. در گذشته، سنبل‌الطیب به‌عنوان آرام‌بخش، خواب‌آور و برطرف‌کنندهٔ تشنج کاربرد داشته است. از گل‌گاوزبان نیز به‌عنوان نشاط‌آور، آرام‌بخش و برطرف‌کنندهٔ علائم سرماخوردگی استفاده می‌کردند.
چای طبی باید با مقتضیات پیوسته دگرگون شونده زمانه نیز هماهنگ شود تا تمام مصرف‌کنندگان بتوانند در هر زمان و مکانی از آن استفاده کنند. بنابراین، از آنجا‌که بسیاری از مواد داروئی گیاهی به دم کردن یا جوشاندن نیاز دارند و افراد شاغلی که طی روز علاقه‌مند به مصرف این چای‌های گیاهی (داروئی) هستند از این‌نظر محدودیت دارند، لذا برای سهولت استفاده، این چای‌های داروئی را به‌صورت پاکتی تهیه کرده‌اند که در یک لیوان یا فنجان آب‌جوش قرار می‌گیرند و طی زمانی‌که آب به درجه حرارت مناسب می‌رسد مواد مؤثر گیاه وارد آب می‌شود.
بسته‌بندی داروهای گیاهی به این‌صورت پاکتی اصطلاحاً Tea bag gerbal mixes نامیده می‌شود که البته چندسالی است در جهان باب شده و به‌علت سهولت استفاده به سرعت رواج یافته است. در حال حاضر، بعضی از انواع این چای‌های کیسه‌ای در داخل کشور تولید می‌شوند. در این نوع بسته‌بندی از کلیهٔ داروهای گیاهی که بتوان آنها را به‌صورت خردشده و پودر درآورد و آنها را جوشاند، استفاده می‌شود.
در پایان متذکر می‌شویم که چای طبی، خواه جنبهٔ سنتی داشته باشد و خواه کیفیتی ابتکاری و نوظهور، پیوسته در میان مصرف‌کنندگان طرفدار دارد، چرا که نوشیدنی‌های طبیعی تهیه شده از گیاهان از اولویت خاصی برخوردار هستند.

منابع:
۱. www.alternative-madicine-and-health.com/herbs
۲. www. traditionalmedicinals.com
۳. www. adagio.com/herbal
۴. طرح توجیه فنی اقتصادی تولید داروهای گیاهی پاکتی

منبع : مجله بهکام