شکستی دیگر در کارنامه نومحافظهکاران

شکست سفر خاورمیانه ای بوش سبب افزایش انتقاد مردم و سیاستمداران آمریکایی نسبت به نومحافظه کاران شده است.این در حالی‌است که بوش آخرین ماههای ریاست جمهوری خود را سپری نموده و به هیچ عنوان قدرت ایجاد تحولی بنیادین در سیاست خارجی ناکارآمد خود را ندارد....
جرج بوش در سفر خاورمیانه ای خود به بدترین وجه ممکن شکست خورد تا آخرین تیر نومحافظه کاران که در تاریکی شلیک شده بود نیز به هدف نرسد.رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در حالی وارد خاورمیانه شد که همه منابع تحلیلی و خبری منطقه از شکست محتوم وی سخن به میان آورده بودند.بوش پسر در قالب سفر خاورمیانه‌ای خود شکست سختی را در کارنامه سیاست خارجی نومحافظه کاران ثبت نمود.شکستی که ابتدایی ترین نمود آن اعلام خبر استعفای نیکلاس برنز بود.سفر “جرج بوش” به خاورمیانه نتیجه‌ای جز افزایش مخالفت کشورهای این منطقه با وی و سیاستهای آمریکا در پی نداشت و یک شکست بود.
در این خصوص رسانه های مختلف سفر بوش به خاورمیانه را نقد نموده و بر بیهودگی و شکست این سفر تاکید نموده‌اند.به گفته هفته نامه تایم، نه تنها کشورهای مخالف آمریکا بلکه کشورهایی که رابطه نزدیکی با واشنگتن داشتند و جلوی پای او فرش قرمز پهن کردند، نیز از وی انتقادهایی کردند که محتاطانه‌تر بودند.
حتی لیبرال‌ترین روزنامه‌های عرب هم صداقت بوش در تلاش برای تاسیس کشور فلسطین را زیر سوال بردند و از مبارزه وی برای زیر فشار قرار دادن ایران بر سر برنامه اتمی این کشوراز وی انتقاد کردند.
حتی برخی مقامات ارشد عرب پیش از آنکه بوش کشورشان را ترک کند، مخالفت خود را با عقاید وی ابراز کردند.
از سوی دیگر،تلاش بوش برای راه‌اندازی ائتلاف عرب برای منزوی کردن ایران در خلیج فارس، با شکست مواجه شده است.جرج بوش امیدوار بود که در سفر خود به خلیج فارس، متحدانی در مبارزه با “ ایران” بیابد. او از بحرین گرفته تا کویت و امارات متحده عربی و از عربستان سعودی دیدن کرد و کوشید سران این کشورها را به تشکیل جبهه‌ای علیه ایران برانگیزاند. اما بوش پسر در این راستا ناکام ماند و با پاسخ منفی کشورهای عربی رو به رو شد.روزنامه نیویورک تایمز با اشاره به سخنان تحریک آمیز اخیر رئیس جمهور آمریکا در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس درباره ایران در اشاره به غیر ممکن‌بودن ائتلاف بوش با اعراب بر ضد ایران اذعان نموده است که بوش تلاش می کند کشورهای عربی را علیه ایران متحد کند، اما آیا در سراسر کشورهای حوزه خلیج فارس، خانواده هایی را مشاهده می کنید که به راحتی به دو زبان صحبت کرده و آشنایانی را هم در ایران و هم در کشورهای عربی دارند، پس بعید به نظر می رسد که صحبتهای بوش بتواند این رابطه چند صد ساله را از بین ببرد.
سفر بوش به منطقه واکنشهای زیادی را در رسانه های جهان داشته و اغلب آنها به بی نتیجه بودن آن اشاره کرده اند، برای مثال هفته نامه نیوزویک در تحلیلی این سفر بوش را یک کمدی سیاه توصیف کرده بود و رئیس کمیته امور بین الملل شورای فدراسیون روسیه (سنا) نیز سفر رئیس جمهور آمریکا به خاورمیانه را اقدامی عوام فریبانه توصیف کرد.
تنها چند روز پس از دیدار رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا از کویت، “محمد صباح السالم الصباح” وزیر امور خارجه این کشور در کنار “منوچهر متکی”، وزیر امور خارجه ایران، قرار گرفت و اعلام نمود که ایران دوست کویت است.
در طول تاریخ، باعث خوشحالی مردم نشده‌است و این مساله نشان‌دهنده عدم محبوبیت بوش در بین مردم و کم شدن اعتبار وی در بین سران کشورها عرب است که آنان را متحد خود می‌انگارد.
بوش در آخرین توقف خود در مصر و در”شرم الشیخ” از “حسنی مبارک” رئیس جمهور این کشور به عنوان فردی با تجربه یاد کرد و وی را همکار استراتژیکی ارزشمندی برای ایجاد صلح و امنیت در منطقه دانست. وی اما از سرکوب و محبوس کردن روز افزون مخالفان و منتقدین مبارک سخنی به میان نیاورد.
گرمترین استقبال از بوش توسط عربستان سعودی انجام گرفت و “ملک عبدالله ابن عبدالعزیز ال‌سعود” با دعوت وی به باشگاه اسب سواریش در خارج از ریاض، امتیاز ویژه‌ای را که مخصوص دوستان نزدیک وی است به بوش داد.
اما هنگامی که مخالفتها با عقاید بوش در مورد مسائل مختلف خاورمیانه جنبه عمومی پیدا کرد، مقامات عربستان درنگ نکردند. “سعود الفیصل” وزیر امور خارجه عربستان در دیدار با “کاندولیزا رایس”، درخواست وی برای اتحاد اعراب با اسرائیل را رد کرد و ارزیابی نسبتا خوشبینانه وی درباره صلح سیاسی در عراق را تائید نکرد.
وزیر نفت عربستان نیز در پاسخ به تلاش بوش برای راضی کردن این کشور به افزایش تولید نفت به منظور پایین آوردن قیمت آن گفت: “ما تنها در صورت نیاز بازار تولید نفت را افزایش خواهیم داد.”
یکی دیگر از رسانه هایی که سفر بوش به خاورمیانه را مورد نقد و بررسی قرار داده است،روزنامه عکاظ چاپ عربستان سعودی است.به عقیده این روزنامه،”جرج بوش” رئیس جمهوری آمریکا در ماموریت خود به منطقه خاورمیانه با شکستی مفتضحانه روبرو شد.
از ابتدا کاملا مشخص بود که این ماموریت عبث و بی‌نتیجه خواهد بود و دستاوردی برای رئیس جمهوری آمریکا نخواهد داشت.
تحریک جهان عرب علیه جمهوری اسلامی ایران از مهم‌ترین اهداف رئیس جمهوری آمریکا بود.
رئیس جمهوری آمریکا که هرگونه فشار علیه رژیم صهیونیستی را رد می‌کند، با این سفر قصد داشت خود را درجهان عرب فردی مصلح و صلح طلب جلوه دهد. کسی که هرگونه گفتگوی منطقی با فلسطینی‌هایی که حقوقشان ضایع شده را رد می‌کند چگونه می‌تواند در منطقه‌ای که اکنون به بشکه‌ای از باروت مبدل شده، دم از صلح و امنیت بزند. اکنون مردم فلسطین که همه چیز خود را از دست داده‌اند با استناد به “حق وتوی” آمریکا حتی در سازمان ملل جایی برای احقاق حقوق خود ندارند.
در خصوص جمع بندی سفر بوش به خاورمیانه نیز می توان به نکات مهمی اشاره نمود.روزنامه فایننشال تایمز در این خصوص نوشته است که بوش در خاورمیانه منفور است.بوش اصرار دارد که یک فرصت نادر برای صلح وجود دارد، چرا که اسرائیلیها و فلسطینیها رهبرانی دارند که خواستار این توافق هستند. همچنین وی اعتراف می کند که کل منطقه در نتیجه گزارش ماه گذشته سازمانهای اطلاعاتی آمریکا گیج و سردرگم شده و اینکه هم اکنون واشنگتن باید راهبرد خود را در برابر ایران شفاف کند.
واقعیت امر این است که اکثریت مردم فلسطین صلح مد نظر بوش و تونی بلر را به هیچ عنوان نمی پذیرند و همچنان به حمایت خود از حماس ادامه می دهند.از سوی دیگر،جمهوری اسلامی ایران به عنوان اصلی ترین قدرت خاورمیانه وجهه مثبتی در بین دیگر کشورهای منطقه دارد و ایالات متحده قادر به تخریب این وجهه نیست.
در نهایت اینکه سفر اخیر جرج بوش به خاورمیانه را می توان نقطه اوج استیصال نومحافظه کاران ایالات متحده آمریکا در نظام بین الملل دانست.شاید در پایان این مطلب لازم باشد بر جمله وزیر امور خارجه مصر در خصوص سفر خاورمیانه ای بوش تاکید نماییم:
«اگر بوش می‌خواست کاری برای روند صلح در خاورمیانه انجام دهد، می‌بایست خیلی وقت پیش، از ابتدای دوره‌ ریاست جمهوری‌اش به اقداماتی در این زمینه دست می‌زد.»

سعید سبحانی

منبع : روزنامه رسالت