فلسفه بر مبنای علم

پیدایش فلسفه علمی، هانس رایشنباخ ، ترجمه موسی اكرمی، انتشارت علمی و فرهنگی، چاپ دوم، ۱۳۸۴
از بزرگانی كه نخست دارای دیدگاهی همانند دیدگاه حلقه وین بودند و با داشتن مقام ریاست انجمن فلسفه تجربی در برلین، در برگزاری نخستین كنگره ریاضیات و فیزیك با حلقه وین همكاری كردند، هانس رایشنباخ بود. او استاد فلسفه در دانشگاه های آلمان، تركیه و آمریكا بود. رایشنباخ با آراء كانت به خوبی آشنایی داشت و زمانی خود فیلسوف نوكانتی بود. بنابراین همراه با بسیاری از وابستگان حلقه وین به پوزیتویسم منطقی رسید. اما در تحولات فكری بعدی به ویژه در نتیجه كار، درباره نظریه احتمالات به ایستاری فلسفی دست یافت و دیگر خود را پوزیتویست نخواند.
رایشنباخ در این كتاب درباره ریشه های فلسفه سنتی از یك سو و نتایج به اصطلاح فلسفه علمی نوین از سوی دیگر سخن می گوید. به نظر وی فلسفه قدیمی و سنتی با طرح مسائل كاذب كه از نظر علوم جدید پاسخی برای آنها وجود ندارد، به بن بست رسیده است و لذا فلسفه ای جدید باید بر مبنای دستاوردهای علمی تأسیس شود و بكوشد با اندیشه روشن، پرسش های واقعی درباره موضوعات كلی و نظری مطرح كند و در حوزه علمی به آنها پاسخ گوید.
نویسنده در بخش اول با بررسی كلی خاستگاه ها، مشخصه ها، مفاهیم، شیوه ها، هدف ها و اشتباهات دستگاه های فلسفی نظری سنتی، به نقد افلاطون، ارسطو، فیثاغورث، دكارت، لایب نیتس، آنسلم قدیس، اسپینوزا، كانت، هگل، جان لاك، میل و... همچنین به نقد قیاس صوری، استقراء، عقل گرایی، تجربه گرایی، علم زدگی و .. می پردازد.

منبع : روزنامه همشهری