جویدن ناخن در کودکان

ناخن جویدن یکی از اختلالات عادتی است که بیشتر در کودکان و گاهی نیز در بزرگسالان بروز می‌کند.
این عمل مانند انگشت مکیدن یا بعضی از دیگر اختلالات عادی به طور ناخودآگاه و غیرارادی انجام می‌شود. ناخن جویدن معمولا در سنین ۴ تا ۵ سالگی شروع و در سنین ۸ تا ۱۲ سالگی بیشتر مشاهده می‌شود.
● عوارض ناخن جویدن در بدن چیست؟
ناخن‌ها علاوه بر زیبایی انگشتان به منزله یک وسیله مکانیکی نیز اعمال زیادی را در بدن انجام می‌دهند. مهم‌ترین وظیفه ناخن‌ها پوشاندن بافت نرم انگشتان است که گرفتن اشیای ریز و کارکردن با آنها را برای ما ممکن می‌کند. بزاق دهان اثر مخربی بر ناخن و بافت‌های اطراف آن دارد و رطوبت ناشی از آن مکان مناسبی را برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها فراهم می‌کند. به علاوه هنگام جویدن ناخن، تعداد زیادی میکروب که معمولا در زیر ناخن‌ها جمع می‌شوند، بلعیده می‌شوند و این امر ممکن است باعث دل درد و ابتلا به آلودگی‌های انگلی شود.
● چرا کودکان ناخن‌های خود را می‌جوند؟
روانشناسان مهم‌ترین عامل ناخن جویدن را اضطراب و فشارهای روحی می‌دانند که می‌توان از آن به عنوان عصبانیت بیش از حد نام برد.
عامل دیگر دلواپسی و تضادهای فکری در کودکان است که مخصوصا در موقعیت‌های حساس‌ ترس‌آور، بلاتکلیفی و حالت‌های هیجانی دیگر به وجود می‌آید مانند مشاهده درگیری و نزاع والدین و یا هنگام امتحانات مدرسه یا جواب دادن به درس و یا تماشای فیلم ترسناک.
هیجان بیش از حد نیز می‌تواند به عنوان عاملی باشد که ناخن جویدن را در کودکان تشدید ‌کند.
و بالاخره تقلید از دیگران که به صورت عادت درآمده باشد مانند کودکانی که یک یا هر دو والد آنها عادت به جویدن ناخن دارند.
● برای کمک به ترک ناخن جویدن در کودکان والدین چه کارهایی را باید انجام دهند؟
هرگز از او نخواهید که یکباره این عادت خود را ترک کند. ترک این عادت ممکن است زمان زیادی را بطلبد.
بر اضطراب و وسواس خود غلبه کنید. وجود اضطراب باعث خواهد شد نتوانید به طور منطقی به کودک خود کمک کنید.
به کودک خود اعتماد به نفس بدهید، او را با خوشرویی از عملش آگاه کنید و آمادگی شروع به ترک این عادت را آگاهانه در او به وجود آورید.
باید بدانید که اقدام شدید و مستقیم بی‌فایده است. سعی کنید ریشه اضطراب و تشویش را در کودک شناخته و از بین ببرید. در احوال کودک خود بیشتر دقت کنید و ببینید کدام عامل باعث می‌شود که او بلافاصله انگشت خود را به طرف دهان ببرد.
هر موفقیت هر چند اندک را در ترک ناخن جویدن کودک مورد تشویق قرار دهید. حتی در حد گفتن جمله‌ای خوشایند.
● برای ترک ناخن جویدن در کودکان والدین چه کارهایی را نباید انجام دهند؟
برای ترک این عادت در کودک از دادن وعده‌های بزرگ که قادر به انجام آن نیستند خودداری کنید (کودکتان را گول نزنید)
گفتن جملاتی مثل «اگر یکبار دیگر این کار را بکنی دوستت ندارم» نه تنها کارساز نیست بلکه باعث افزایش اضطراب و تشویش کودک نیز می‌گردد.
مالیدن مواد تلخ به انگشتان یا پاشیدن فلفل به آنها ممکن است به طور موقتی جلوی این رفتار را بگیرد ولی به علت از بین نرفتن ریشه روانی این عمل کودک در فاصله اندکی دوباره به جویدن ناخن روی می‌آورد.
در کودک به خاطر جویدن ناخن‌ها ایجاد ترس نکنید. زیرا این عمل در کودک اضطراب و احساس گناه به وجود می‌‌آورد و باعث تشدید جویدن ناخن می‌‌شود.
به طور کلی سرزنش، تحقیر، تهدید و تنبیه کودک هیچ اثر درمانی نخواهد داشت بلکه این عادت را تشدید کرده و باعث اختلالات دیگری نیز می‌شود.

افسانه زند
کارشناس تغذیه

منبع : روزنامه تهران امروز