صدایی که شنیده نمی‌شود

هاشمی رفسنجانی همیشه خبرساز است. این ویژگی ،در پیوند استراتژیک او با دو جریان عمده ایران ریشه دارد. آیت الله هاشمی رفسنجانی در وهله نخست شیخی حوزوی است که سال ها موانست با متون دینی و در راس آنها قران مجید و مجالست با عالمان درجه اول او را فقیهی تمام عیار و معتمد حاملان “دین غیر رسمی” کرده است.
وجه دیگر شخصیت هاشمی رفسنجانی تبحر سیاسی اوست که در میان مردان سیاسی ایران کم نظیر می نماید. هاشمی رفسنجانی سی ام خرداد امسال با بهره گیری از این ویژگی های معرفتی و سیاسی ، در دیدار با علمای بلاد بحثی را درمیان گذاشت که به آن توجه بایسته نشد. این بحث دو وجه داشت که وجه نخست آن رابطه ملت و دولت را در نظام اسلامی تبیین می کرد و وجه دومش به رابطه شیعیان با دیگر مذاهب اسلامی مربوط می شد. در بخش نخست ، هاشمی رفسنجانی خطاب به علما و روحانیان گفت: “شاید برخی از شما در جلسات فقهی خود بگویید که حکومت حق علماست، ولی من به شما می‌گویم اگر مردم نباشند، این حق عملی نمی‌شود و هیچ‌وقت این‌گونه نبوده که روحانیت به زور بخواهد این کار را انجام دهد و در دین نیز این پذیرفته نیست؛ اگر حکومت زوری باشد، دینی نیست... اگر فکر کنیم با زور و کودتا می‌شود حکومت کرد باید دانست که این با اسلام سازگار نیست؛ چرا که ما با عقیده مردم کار داریم و اگر نتوانیم کاری انجام دهیم که مردم با اراده و اخلاص دینی فعالیت کنند، در واقع کاری نکرده‌ایم.
ما در واقع با اختیار و قبول مردم سر و کار داریم و باید سعی کنیم این اصل در نظام ما حفظ شود و باید توجه داشت که دین اسلام با زور سازگار نیست».هاشمی رفسنجانی در تکمیل این بخش از سخنان خود به صورت گذرا به مجاهدت های علمی علمای سنتی ایران اشاره و از کم کاری روحانیان متاخر انتقاد کرد : «روحانیت به اصطلاح سنتی وظایف خود را به خوبی انجام داده است. روحانیت سنتی همیشه پایگاه و پناهگاه مردم بوده و مردم در برابر مستبدان و حکام زورگو به روحانیت پناه می‌برده‌اند، ولی من در این‌جا می‌خواهم در مورد وظایف جدید روحانیت در زمان حال حاضر صحبت کنم؛ زیرا معتقدم در برخی موارد روحانیت وظایف خود را در مورد مسائل جدید به نحو مطلوب انجام نداده است....ما می‌بینیم که حضرت علی (ع) نیز در زمانی که حکومت را بر عهده گرفت به خواست مردم وارد عرصه شد، ولی بعد از اتفاقاتی که افتاد، از آن زمان تا قرون اخیر نمی‌بینیم در فضای اسلامی و آن‌جا که مکتب اهل بیت(ع) پیروانی دارد، به مردم نقشی داده شود که روحانیت نیز بتواند با مردم وارد عرصه شود و به اهداف برسد، به همین خاطر ما نمی‌توانیم از گذشتگان انتقاد کنیم که چرا کار امام (ره) را انجام نداده‌اند؛ چون به مردم میدان داده نمی‌شد و مردم نمی‌توانستند وارد عرصه شوند...اما در اولین فرصتی که فراهم شد روحانیت به همراه مردم وارد عرصه شد و شما نتیجه آن را می‌بینید». هاشمی رفسنجانی درباره رابطه مذاهب مختلف اسلامی گفت: بین مسلمانان در بیش از ۹۰ درصد موارد اشتراک وجود دارد و فقط در ۱۰ درصد و آن هم فروع، برخی اختلاف‌ها هست که آن نیز چندان اهمیت ندارد؛ ولی چرا باید بین مسلمانان بعضا فاصله وجود داشته باشد؟ چرا باید بین روحانیت اهل سنت و شیعه با این همه اشتراک، فاصله وجود داشته باشد؟ نگاه هاشمی رفسنجانی به سیاست و حکومت و روابط مذاهب می تواند گره بسیاری از مسائل کنونی ایران را در زمینه مشروعیت سیاسی و روابط با کشورهای اسلامی بگشاید- البته اگر شنیده شود.

منبع : ماهنامه دنیای اقتصاد