ویکی‌پدیا؛ تکنولوژی یا فرهنگ؟

● ایده ویكی‌پدیا از كجا آمد؟
از سابقه آنلاین من، من رشد جنبش نرم‌افزارهای مجوز- آزاد (license-free) را دیده بودم- گروه‌هایی از برنامه‌نویسان داوطلب كه از مجوز- آزاد برای خلق نرم‌افزارهای فوق‌العاده خوبی استفاده می‌كردند. می‌خواستم یك نهاد دانش پایه با مجوز آزاد خلق كنم.
● الهام‌بخش شما در غیرانتفاعی كردن ویكی‌پدیا چه بود؟
ویكی‌پدیا یك منبع آموزشی است. از آغاز داوطلبانی كه در پدید آوردن آن شركت كردند، علاقه‌ای به كسب سود از آن نداشتند. سرعت رشد ویكی‌پدیا و مشهور شدن آن اعجاب‌آور بود. من همیشه می‌دانستم كه این پروژه موفق می‌شود، زیرا افراد از هدف ما برای فراهم آوردن دائره‌المعارفی رایگان برای هر شخصی بر روی كره زمین الهام می‌گیرند. دیدن این تصویر كلی است كه به مردم انگیزه می‌دهد.
● آیا قصد دارید یك نسخه ثابت آنلاین از ویكی‌پدیا ارائه دهید؟
ما در حال كار كردن در جهت ایجاد یك نسخه پایدار از ویكی‌پدیا هستیم كه بتوان آن را به شكل سی دی یا دی وی دی منتشر كرد. تاوانی را كه باید بپردازید این است كه هنگام انتشار چنین نسخه‌ای، بسیاری از فاكت‌ها تغییر كرده‌اند و كهنه شده‌اند. گفته می‌شود كه بسیاری از سرفصل‌ها به سرعت تغییر نمی‌كنند و بنابراین هنگامی كه یك مقاله به وضعیت معینی رسید می تواند به یك نسخه ثابت بدل شود. هنگامی كه دانش درباره آن سرفصل پیشرفت می كند و سپس استقرار می‌یابد، نسخه جدید می‌تواند به نسخه‌ا‌ی ثابت بدل شود.
● در حال حاضر بر روی چه طرح‌هایی كار می‌كنید؟
من به دنبال گسترش دادن ویكی‌پدیا در همه زبان‌های دیگر هستم. ما در همه زبان‌های اروپایی بسیار نیرومند هستیم و در زبان چینی و ژاپنی هم نیرومندیم. در عین حال طرح‌هایی در ۸۰ زبان دیگر هم داریم. در واقع در حال حاضر بیش از ۱۰۰۰۰ مقاله در زبان عربی داریم كه نسبت به شمار مقالات انگلیسی اندك است، اما با سرعت ده درصد در ماه دارد رشد می‌كند. ما به دنبال یافتن افرادی هستیم كه با جوامعشان ارتباط برقرار كنند . برای مثال می‌خواهیم در زبان سواحیلی افرادی را داشته باشیم كه استادان و دانشجویان دوره‌های عالی را برای كار بر روی دائره‌المعارف بسیج كنند. ویكی‌پدیا مانند یك فرایند اجتماعی عمل می‌كند- شما مجبورید یك گروه انتقادی بوجود آورید. اشخاصی كه برای خودشان كار می‌كنند تنها و در معرض خسته شدن هستند. اما با وجود چهل نفر پیشرفت كار سریع‌تر و مهیج‌تر است. ما همچنین قصد داریم همه منابع مجوز-آزاد را كه افراد ممكن است نیاز داشته باشند تا بهترین استفاده را از دائره‌المعارف انجام دهند به وجود آوریم. بنابراین در حمایت از پروژه اصلی پروژه‌های فرعی بسیاری مانند ویكی‌بوكز (Wikibooks) وجود دارد كه طرح‌ درسنامه‌ها برای مدارس است.
● گام بعدی بزرگ برای اینترنت را در چه می بینید؟
رواج نرم‌افزارهای مجوز-آزاد كه به افراد اجازه می‌دهد تا با همكاری هم؛ چیزها را به شیوه متفاوتی بسازند. به جای شیوه سنتی پخش اخبار سنتی از بالا به پایین، یك فرهنگ مردمی بوجود می‌آید.
این وضعیت تغییری تكنولوژیك نیست بلكه تغییری فرهنگی است. ما تاثیر ویكی‌پدیا را دیده‌ایم‌، اما فكر می‌كنم ظهور وضعیت مشابهی را در همه محصولات فرهنگی مانند كتاب، موسیقی، ویدئو ببینیم. برای مثال "ویكی‌شهر" ها (Wikicities) كه به افراد امكان می‌دهد در هر نوع علاقه‌‌ای كه دارند موضوعات سرگرم كننده‌ای مانند سایت ویكی‌شهر سفر ستاره‌ای (Star Trek) - كه به سرعت در حال رشد است- مردم دارند منبع عظیمی از اطلاعات درباره سریال سفر ستاره‌ای را می‌سازند.
‌● آیا زیستن در "دهكده جهانی" نفعی دارد؟
برای من اعجاب‌انگیز است. اما برای دختر پنج ‌ساله‌ام كاملا عادی است كه من سراسر كره زمین را بپیمایم تا داوطلبان ویكی‌پدیا را ملاقات كنم، زیرا او با ویكی‌پدیا بزرگ شده است- اكنون دنیا كوچك شده است.
● نظرتان در مورد سیاستمداران امریكایی كه اظهارات توهین‌آمیزی در مورد احزاب رقیب بر روی ویكی‌پدیا می‌گذارند چیست؟
غم‌انگیز است كه سیاستمداران آمریكائی از آن به عنوان ابزاری سیاسی استفاده می‌كنند. دیدن ویراستاری‌های بچه‌گانه به‌وسیله افرادی در كنگره هركسی را ناراحت می‌كند. اما میزان سوء استفاده از طرف مردم عادی بسیار كمتر از حدی است كه ما پیش‌بینی می‌كردیم و نظام ویراستاری باز با سرعت زیادی "خود- تصحیح ‌" است. گروهی شامل بیش از ۱۰۰۰ نفر داوطلب تغییرات اخیر صفحه‌ها را تحت نظر دارند، در حالی كه داوطلبانی كه در حوزه‌های معین تخصص دارند مقالاتی را كه نیاز به تخصص بالاتر داد بررسی می‌كنند.

جیمی ویلز- یكی از دو بنیانگذار ویكی‌پدیا

منبع : مرکز اطلاع رسانی خانواده شمیم