جهان در سال ۲۰۰۷

سال ۲۰۰۷ در حالی به پایان می‌رسد که ترکیه مشغول بمباران سنگین شمال عراق است و تا کنون بیش از ۲۰۰ هدف را مورد حمله قرار داده
سیل در سریلانکا ۱۷۵ هزار نفر را بی‌خانمان کرده، سومالی و سودان همچنان درگیر جنگ داخلی هستند و لبنان همچنان بدون رئیس‌جمهوری و در بلاتکلیفی سیاسی است.
عراق بعد از چند هفته آرامش نسبی، در روزهای پایانی سال، بار دیگر شاهد انفجارهای انتحاری بود که نزدیک به ۱۰۰ کشته به جا گذاشت.
در خاورمیانه اما عراق و فلسطین همچنان دغدغه اصلی امسال و هر سال هستند.
تازه‌ترین نظرسنجی که در روزهای پایانی سال ۲۰۰۷ انجام شد نشان داد که مردم فلسطین و اسرائیل هر دو به یک نسبت به آینده بدبین هستند و کنفرانس صلح آناپولیس را یک شکست می‌دانند.
فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها بر این باورند که در سال ۲۰۰۸ هم رهبران آنها برای امضای پیمان صلح توفیقی نخواهند یافت. در همین روزهای پایانی سال ۲۰۰۷، ببر باغ وحش سانفرانسیسکو هم به خبر اول حادثه‌ای دنیا تبدیل شد.
این ببر در نیمه تعطیلات کریسمس و سال نو از باغ وحش فرار کرد و تا کنون ۲ نفر را کشته است. در این گزارش نگاهی داریم به مهم‌ترین وقایع و اخبار سال ۲۰۰۷.
● حمله اسرائیل به سوریه
یکی از اخبار مهم سال ۲۰۰۷ که از سوی رسانه‌های غربی و حتی منطقه مورد غفلت قرار گرفت و کسی چندان به آن نپرداخت و بازتاب چندانی هم نداشت، حمله اسرائیل به سوریه بود.
در ۶ سپتامبر سال ۲۰۰۷ هواپیماهای اسرائیلی هدفی را در شمال سوریه مورد حمله قرار دادند. اسرائیل از فاش کردن ماهیت این هدف خودداری می‌کند و جزئیات این عملیات را هم اعلام نکرده است.
آمریکا هم از اظهار نظر در این مورد خودداری می‌کند. اما بعضی رسانه‌های آمریکایی یک هفته بعد از آن حمله، ادعا کردند که هدف یک تأسیسات هسته‌ای بوده که سوریه با کمک کره شمالی مشغول ساخت آن بوده است. این ادعا را دمشق به شدت رد می‌کند.
● آناپولیس
تنها کنفرانس صلح میان اسرائیل و فلسطینی‌ها در سال ۲۰۰۷ کنفرانسی بود که به ابتکار آمریکا و با حضور بعضی مقامات عرب در منطقه آناپولیس ایالت مریلند آمریکا در ماه نوامبر برگزار شد.
این اولین نشست صلح رسمی میان سران اسرائیل و فلسطین در ۷ سال گذشته بود. این کنفرانس نتیجه محسوسی نداشت و تنها به سخنرانی جورج بوش، محمود عباس و ایهود المرت گذشت.
خبرگزاری رویترز نتایج نظرسنجی ای را منتشر کرد که به تازگی تهیه شده و نشان می‌دهد۷۴ درصد مردم فلسطین و اسرائیلی‌ها، کنفرانس آناپولیس را یک شکست می‌دانند. این نظرسنجی همچنین نشان می‌دهد که مردم اسرائیل و فلسطین، برقراری صلح در سال ۲۰۰۸ را هم بعید می‌دانند.
● اعتراف به شکست در عراق
از مهم‌ترین اخبار سال ۲۰۰۷ تغییر نظر مقامات آمریکایی درباره شرایط عراق و جنگ در این کشور بود. در ماه ژانویه اعلام شد که نظامیان آمریکایی در عراق افزایش می‌یابند.
۶ ماه بعد اولین گروه از سربازان تازه نفس و در واقع نیروی کمکی ارتش آمریکا وارد عراق شدند. این گروه که شامل ۳۰ هزار نیروی جدید بود در مناطق به شدت ناآرام عراق از جمله بغداد مستقر شدند.
در ماه‌های پایانی سال اما پنتاگون مشغول تهیه طرح کاهش نیروها در سال ۲۰۰۸ شد.
جورج بوش و مقامات ارشد دولت او در سخنان و اظهارنظرات رسانه‌ای خود به اشتباهات بعد از جنگ اعتراف کردند و از تغییر راهبرد در این کشور خبر دادند.
مهم‌ترین عامل این تغییر راهبرد، گفت‌وگو و توافق با شبه نظامیان سنی بود که به گفته آمریکایی‌ها این از مهم‌ترین دلایل آرام شدن اوضاع کنونی در عراق است.
از زمان شروع جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ تا پایان سال ۲۰۰۷، دست کم ۳۸۹۷ نفر از نظامیان آمریکایی در این کشور کشته شدند.
از دیگر تحولات عراق در این سال خروج نسبی نیروهای نظامی انگلیس از جنوب عراق و شهر بصره بود. این نیروها در ماه دسامبر، طبق برنامه‌ریزی قبلی شهر بصره را ترک کردند و امنیت و کنترل امور این شهر را به خود عراقی‌ها سپردند.
● چهره‌های جدید اروپا
از دیگر تحولات مهم خبری در سال ۲۰۰۷ تغییر چهره‌های قدرت در ۲ کشور مهم اروپایی یعنی انگلیس و فرانسه بود.
در انگلیس بر اساس آنچه از ۲ سال پیش برنامه‌ریزی و وعده داده شده‌بود و در رویدادی نادر، تونی بلر قدرت را به وزیر دارایی خود گوردون براون سپرد.
سایه سنگین براون از مدتها بلر را دنبال می‌کرد. عملکرد بلر به ویژه در حوزه سیاست خارجی نارضایتی بسیاری را در حزب کارگر و در میان مردم انگلیس برانگیخته بود. حمایت بی‌چون و چرای بلر از واشنگتن به ویژه در جنگ عراق دلیل اصلی این نارضایتی بود.
حزب کارگر نمی‌خواست در آستانه انتخابات سراسری نخست وزیری به جدال با حزب محافظه‌کار برود که مردم انگلیس او را دروغگو می‌دانند. به همین دلیل در یک جابه‌جایی داخلی و بدون برگزاری انتخابات، براون جایگزین بلر شد.
در فرانسه هم ژاک شیراک بعد از بیش از یک دهه، قدرت را واگذار کرد. او هم کرسی ریاست‌جمهوری را به وزیر خود واگذار کرد. اما بر خلاف انگلیس این بار این جا به جایی قدرت در انتخابات صورت گرفت.
فرانسه این روزها رهبری یکی از عجیب‌ترین رئیس‌جمهورهای دنیا را تجربه می‌کند. نیکولای سارکوزی تغییرات بزرگی را در سیاست‌ داخلی و خارجی فرانسه ایجاد کرده است.
او چند ماه بعد از به قدرت رسیدن از همسر خود جدا شد و اکنون با یک مدل لباس و ستاره تلویزیونی به سفر می‌رود و همچون ستارگان هالیوود، به شخصیت جنجالی عکاسان و خبرنگاران روزنامه‌های زرد تبدیل شده است.
سارکوزی سیاست خارجی سنتی فرانسه در خاورمیانه را هم تغییر داده و این کشور را بیشتر از هر زمان دیگری به آمریکا و اسرائیل نزدیک کرده‌است.
سیاست‌های داخلی سارکوزی و تأکید او بر اصلاحات قوانین کار و بازنشستگی، اعتراض گسترده کارمندان و کارگران این کشور را برانگیخت. در ماه نوامبر اعتصاب سراسری کارمندان و کارگران در شهرهای بزرگ فرانسه، این کشور را فلج کرد. مذاکرات میان اتحادیه‌های کارگری و دولت درباره این اصلاحات همچنان ادامه دارد.
● جنگ ترکیه در کردستان
از دیگر تحولات مربوط به عراق در سال ۲۰۰۷ از دست رفتن خویشتن‌داری ترکیه در مقابل کردهای شمال عراق و آغاز حمله‌ای بود که از نزدیک به یک سال قبل وعده آن داده می‌شد.
تهدیدهای ترکیه برای حمله به کردهای شمال عراق، در نیمه سال ۲۰۰۷ نوعی تبلیغات انتخاباتی برای احزاب داخلی ترکیه و به ویژه حزب عدالت و توسعه تصور می‌شد.
اما در هفته‌های پایانی سال ۲۰۰۷ این تهدید عملی شد و اولین گروه از سربازان ترک وارد شمال عراق شدند. بعدها معلوم شد که آمریکا از این عملیات باخبر بوده و شروع حمله با چراغ سبز واشنگتن همراه بوده است.
حملات زمینی و هوایی ترکیه به شمال عراق و مواضع کردها در روزهای پایانی سال شدت گرفته، به‌طوریکه گزارش‌ها از تلفات نزدیک به ۲۰۰ نفری این حملات برای کردهای شمال عراق حکایت دارد.
تا کنون ارتش ترکیه بیش از ۲۰۰ نقطه و هدف را در شمال عراق مورد حمله قرار داده است.
● تغییر قدرت در چین و ژاپن
در سال ۲۰۰۷ هفدهمین کنگره حزب کمونیست چین برگزار شد و در آن چهره‌های جدید رهبری این کشور شناخته شدند. در میان این چهره‌های جدید که قرار است تا سال ۲۰۱۲ این کشور را اداره کنند، چند طرفدار نظام سرمایه‌داری هم به چشم می‌خورند.
در ژاپن هم شینزو آبه نخست وزیر این کشور مانند تونی بلر قربانی نزدیکی به آمریکا شد و از قدرت کناره گرفت. جدال با مخالفان در روزهای پایانی نخست وزیری او چنان دشوار بود که بعد از کناره‌گیری از قدرت او یک هفته را در بیمارستان گذراند.
یاسو فوکودا که اکنون جانشین آبه شده سیاستمداری آرام و بدون جنجال به ویژه در حوزه سیاست خارجی است.
● درهای کره شمالی گشوده شد
مذاکرات هسته‌ای آمریکا با مشارکت کشورهای منطقه و روسیه با کره شمالی بر سر برنامه هسته‌ای این کشور سرانجام بعد از ۶ سال، در سال ۲۰۰۷ به نتیجه رسید.
کره شمالی در مقابل دریافت امتیازهای زیادی، پذیرفت که راکتورهای هسته‌ای خود را تعطیل کند. این روند که آمریکا از آن به‌عنوان خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی نام می‌برد اکنون در حال طی شدن است.
روابط آمریکا و کره شمالی در این سال تحول چشمگیری را پشت سر گذاشت به‌طوری که جورج بوش در آستانه کریسمس برای رهبر کره شمالی پیام شخصی فرستاد. روابط کره شمالی با دیگر کشورها هم بهبود یافته و به زودی سفارتخانه‌های خارجی در این کشور بازگشایی می‌شوند.
● شکست پیمان هسته‌ای هند و آمریکا
پیمان کم‌سابقه هسته‌ای آمریکا و هند که با سر و صدای بسیاری در این ۲ کشور و در منطقه خاورمیانه و آسیا همراه بود، در سال ۲۰۰۷ با یک تراژدی روبه‌رو شد.
در ۱۶ اکتبر مانموهان سینگ نخست وزیر هند در یک تماس تلفنی به جورج بوش اطلاع داد پیمان هسته‌ای که او زمانی آن را تنها ابتکار مهم و تأثیرگذار تاریخ روابط آمریکا و هند خوانده بود، فعلا امکان اجرا ندارد.
این توافقنامه در حقیقت امکان دسترسی هند به بازارهای جهانی انرژی هسته‌ای را با وجود داشتن بمب هسته‌ای فراهم می‌کند. اما شرط این دستیابی این است که بخش نظامی و غیرنظامی نظام هسته‌ای هند از هم تفکیک شود و دسترسی به این نظام هسته‌ای هم برای آمریکا فراهم شود.
مخالفان و حتی شرکای ائتلافی دولت هند به شدت با این پیمان مخالفند و تأکید کرده‌اند که درصورت اجرای آن، دولت را ساقط خواهند کرد. به همین دلیل دولت هند فعلا از این موضوع صرف‌نظر کرده‌است.
● بحران در پاکستان
سال ۲۰۰۷ برای پاکستان سال پرالتهابی بود. شبه نظامیان طرفدار طالبان بخش‌هایی از مناطق پاکستان را تحت کنترل خود درآوردند، کشور در وضعیت فوق‌العاده و حکومت نظامی قرارگرفت و ۲ نخست وزیر پیشین که از دشمنان سرسخت پرویز مشرف بودند به فاصله چند روز به کشور بازگشتند.
ژنرال مشرف بعد از ۸ سال لباس نظامی را کنار گذاشت تا بر اساس قانون اساسی با لباس غیرنظامی برای دوره جدید سوگند ریاست‌جمهوری بخورد. پاکستان در سال جدید میلادی هم آبستن حوادث بسیاری است.
تا چند روز دیگر در این کشور انتخابات سراسری برگزار می‌شود و تکلیف تقسیم قدرت میان حزب حاکم ومخالفان معلوم خواهد شد.

نیلوفر قدیری

منبع : روزنامه همشهری