وقتی منفی در منفی، مثبت نمی شود

● افكار منفی از پیدایش تا ریشه كنی
مثل هر روز در آشپزخانه مشغول به‌كار بود. روی اجاق گاز هم غذا داشت قل‌قل می‌زد. او هم سخت مشغول شستن ظروف بود. هركس او را می‌دید، حس می‌كرد كه حسابی مشغول كار است اما واقعیت امر چیز دیگری بود.
او جسمش در آشپزخانه بود اما روح و فكرش در جای دیگری مشغول بود. داشت فكر می‌كرد. البته فكر داریم تا فكر. قرار بود با اعضای خانواده به مسافرت بروند و او چند روز بود كه مشغول فكركردن بود: <اگر تصادف كنیم چه می‌شود؟ اگر ماشین خراب شد؟ حتما باز هم پسرمان مثل دفعه قبل در راه مریض می‌شود... مگر توی این مسیر دكتر پیدا می‌شود؟! اگر دكتر نبود چه؟ حتما كار به جای باریك می‌كشد و حال پسرمان بدتر می‌شود. با این اوضاع به‌جز دردسر چیز دیگری نیست...>
دانشمندان و محققان دائم اخبار جدیدی در مورد تاثیر افكار منفی بر روی زندگی انسان اعلام می‌كنند. چندی قبل محققان آمریكایی اعلام كردند افكار منفی حتی باعث بیماری جسم می‌شود.
در این تحقیق به وضوح بیان شده است فعالیت منفی مغز (ناشی از فكر منفی) باعث ضعف سیستم ایمنی می‌شود، جالب اینكه عكس این مطلب هم صادق است. افكار مثبت باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود. حتی در تحقیقی دیگر مشخص شد افرادی كه افكار مثبت، روشن و خوش‌بینانه دارند بیشتر عمر می‌كنند و حتی متوسط عمر این افراد ۵/۷ سال بیشتر از افراد منفی‌نگر است كه دائم افسوس گذشته را می‌خورند.
نكته مهم اینكه این محققان اعلام كردند تاثیر فكر مثبت بیشتر از پایین بودن فشارخون؛ كنترل كلسترول و یا كاهش وزن است! در مطالعات بعدی مشخص شد قلب و عروق افرادی كه منفی‌نگر هستند به استرس پاسخ مناسبی نمی‌دهد و به این ترتیب امید به زندگی در این افرادكمتر است. شاید باور نكنید كه حتی دانشمندان نقاطی را در مغز كه به افكار منفی و مثبت پاسخ می‌دهد، شناسایی كردند و افرادی كه نقاط مثبت مغزشان بیشتر فعال است سرحال‌تر بوده و زندگی شادابی دارند .
حتی روان‌شناسان معتقدند دعواهای پدر و مادر باعث می‌شود در بچه‌ها تنش ایجاد شده و آنها دچار افكار منفی شوند كه آثار این تفكر منفی در ازدواج و زندگی خانوادگی آنها در آینده تاثیر بدی می‌گذارد به‌طوری كه خشونت، بی‌تفاوتی و عدم مسئولیت‌پذیری از نتایج سوء این تفكرات منفی است.
● بازار فكر منفی داغ است
حتما شما هم این سوال معروف و به اصطلاح فلسفی را شنیده‌اید: اول مرغ به‌وجود آمد یا تخم‌مرغ؟! حالا به این سوال هم دقت كنید: اول افسردگی به‌وجود آمد یا افكار منفی؟ شاید ما نتوانیم به سوال اول جواب بدهیم اما پاسخ سوال دوم برای همه شما بسیار جالب خواهد بود.
در بسیاری از موارد، حقیقتا افسردگی در نتیجه افكار منفی به‌وجود می‌آید.
وقتی اتفاقات بدی رخ می‌دهد ما باران افكار منفی را بر سر خود می‌ریزیم: <من خوب نیستم. تقصیر من بود، من سراپا تقصیر و اشتباهم. هیچ راه حلی برای من وجود ندارد...> تمام این افكار ما را به سمت افسردگی عمیق حركت می‌دهد چون این تفكر ماست كه وجود و نحوه زندگی‌كردن ما را می‌سازد. دانشمندان ۱۰ نوع الگوی فكری غلط را شناسایی كرده‌اند كه ما را به سمت افسردگی می‌برند.
۱) تفكر همه یا هیچ: او اخیرا در شركت تقاضای ترفیع كرده بود اما آنها ترفیع را به كارمند دیگری دادند كه تجربه‌اش بیشتر بود. حالا او به این نتیجه رسیده است كه هیچ‌وقت ترفیع نمی‌گیرد. او احساس می‌كند كاملا در شغلش شكست خورده است.
۲) زیاده از حد عمومیت دادن: او خیلی تنهاست و بیشتر وقتش را در منزل می‌گذراند، بعضی‌اوقات مردم به او می‌گویند كمی بیرون برود و با آدم‌ها ارتباط داشته باشد ‌‌اما او احساس می‌كند اینكار بی‌فایده است چون بر این باور است هیچ‌كس نمی‌تواند واقعا او را دوست داشته باشد.
۳) غربال‌كردن روانی: او روز بدی داشته است. حین رانندگی به سمت منزل، راننده‌ای مهربان به كمك او آمد تا از ترافیك سنگین نجات پیدا كند. درست بعد از آن راننده بی‌دقت دیگری با ماشین او تصادف كرد. او به این نتیجه رسیده است كه در این شهر همه بی‌دقت، بی‌مسئولیت و خطاكارند.
۴) بی‌ارزش كردن موارد مثبت: اخیرا او در عكاسی عكس انداخته بود. دوستش با دیدن عكس به او گفت بسیار خوب افتاده است اما او با عصبانیت شاكی شد كه اتفاقا اصلا عكس خوبی نیست. این درحالی است كه همه می‌گفتند تا به حال چنین عكس خوبی از او گرفته نشده است.
۵) نتیجه‌گیری سریع و سطحی: منتظر دوستش در رستوران نشسته است. دوستش ۲۰ دقیقه دیر آمد. او بلافاصله به این نتیجه رسید كه دوستش حتما سراغ چند تا كار دیگر رفته و برای این قرار ارزش قائل نیست. این در حالی است كه دوستش در ترافیك گیر كرده بود.
۶) بزرگنمایی و كوچك‌نمایی: مشغول بازی فوتبال است. اما حین بازی دچار خطای بزرگی شد كه هم‌بازی‌ها را كمی ناراحت كرد. اما بلافاصله بعد از آن گل زد. در آخر بازی دائم اشتباهش را به یاد می‌آورد و اصلا گلی را كه زده فراموش كرده بود.
۷) استدلال عاطفی: او به خانه نگاهی انداخت. كاملا به هم ریخته بود. بلافاصله احساس بدی به او دست داد: به هم ریختن خانه یعنی اینكه من ناتوانم. اصلا امیدی به تمیزی نیست پس اصلا چرا باید سعی كنم كه همه جا تمیز و مرتب باشد؟!
۸) بایدهای بی‌مورد: در مطب دكتر منتظر بود. دكتر تاخیرداشت. او دائم به خود می‌گفت: وقتی پول ویزیت می‌دهم او باید سر موقع به مطب بیاید. باید بیش از این توجه و دقت داشته باشد. اصلا باید قانونی باشد كه این جور آدم‌ها را درست كند. كه البته اكثرا نتیجه‌ این باید و بایدها چیزی به جز تلخی و عصبانیت نیست.
۹) انگ‌زدن اشتباه و بی‌مورد: او یك‌بار در طول رژیم لاغری خود بیسكوئیت خورد. هنوز كه هنوز است می‌گوید من آدم چاق و بی‌عرضه‌ای هستم كه یك‌بار رژیم خودم را به هم زدم.
۱۰) به خود نسبت دادن: فرزندش در درس ضعیف است. او دائم حس می‌كند كه مادر خوبی نیست و همه این مشكلات به‌خاطر كوتاهی و قصور او به‌وجود آمده است.
● جلوی این فكر پلید را بگیرید
اگر شما هم هریك از این انواع تفكر را در خود می‌بینید باید به فكر چاره باشید. البته وجود افكار منفی تا حدی طبیعی است اما اگر مستمر بوده و كل زندگی را تحت تاثیر قرار بدهد باید از شر آن خلاص شد. نكات كاربردی كه به شما معرفی می‌كنیم اثرات قوی و جالبی بر روی حذف افكار منفی دارند. اما بهتر است قبل از آن به این مثال‌‌ها توجه كنید:
▪ اظهار مثبت: صبح كه از خواب بلند می‌شوید در آینه نگاه كنید و بگویید: <امروز من چقدر سرحال هستم. چهره‌ام زیباتر از قبل شده است. من آنقدر باهوش و باكفایت هستم كه مطمئنا بیشتر مردم مرا دوست دارند.> در طول روز هم افكار مثبت و حتی اعمال مثبتی را كه انجام داده‌اید بنویسید. این كار اعتماد به نفس شما را تقویت می‌كند.
▪ از تصویر تا تصور: خودتان را درست آن‌طور كه دوست دارید با‌شید، تصور كنید. هر روز تصوری مثبت از خود داشته باشید مثلا تصور كنید در برنامه‌ریزی كه كرده‌اید به نتیجه خوبی رسیده‌اید و موفق شده‌اید. به موفقیت‌ها و شادی‌های گذشته فكر كرده و آنها را دقیقا در ذهنتان دوباره مجسم كنید. این‌كار روحیه شما را بهتر می‌كند.
▪ تنفس مثبت: در اكثر مواقع هجوم افكار منفی با استرس و تنش جسمی بسیار شدید شروع می‌شود. مثلا خیلی خسته‌اید یا به‌دلیل یك اتفاق ناگوار تمام انرژی‌ شما تخیله شده است. اینجاست كه افكار منفی هجوم می‌آورد. در این شرایط بهتر است چند نفس عمیق بكشید. حین دم به این فكر كنید كه چرا دارم نفس عمیق می‌كشم؟
چون می‌خواهم برای كار دوباره و به‌دست آوردن شادابی آماده شده، مهارت پیدا كرده و توانمند‌ی‌ام را به‌دست بیاورم. حین دم در ذهنتان بگویید: <من آماده‌ام، من مشكلی ندارم، من اینكار را دوست دارم> و بعد حین بازدم با خود بگویید: <من این كار را قبلا انجام داده‌ام پس می‌توانم دوباره با آن روبه‌رو شوم. من كاملا آماده‌ام.> این تمرین‌ها باعث می‌شود بیشتر بر روی افكار مثبت تمركز كرده و بدنتان ریلكس شود.
● و اما توصیه آخر...
چه بخواهید و چه نخواهید شرایط خارجی (خارج از ذهن و یا كنترل ما) و صحبت سایر آدم‌ها ما را ناراحت كرده و اینجاست كه افكار منفی به مغز ما تشریف می‌آورند! بنابراین گاهی در ورود آنها به ذهنمان هیچ كاری نمی‌توانیم بكنیم اما اینكه چقدر این افكار را گسترش می‌دهیم و می‌پرورانیم كاملا دست خود ماست. بنابراین دائم مثبت فكر كنید، حرف‌های مثبت بزنید.
سخنان مثبتی را كه شخصیت‌های بزرگ گفته‌اند بخوانید و مرور كنید. اطرافتان را پر از صحبت‌های مثبتی كنید كه از منابع مختلف به‌دست آورده‌اید. آنها را بنویسید و به در و دیوار اتاقتان بزنید. روی یخچال، روی آینه اتاق، روی داشبورد ماشین، زیر میز كار و خلاصه هر جا كه ممكن است باید با حرف‌های مثبت پرشده باشد تا هر روز و هر لحظه آنها را ببینید. اینكار خیلی مهم و حیاتی است و تنها اثر آنها وقتی دیده می‌شود كه طولانی‌مدت از آنها استفاده كنید.
نگذارید آثار افكار مثبت در ذهنتان ضعیف‌تر شود. وقتی دور هم جمع می‌شوید این‌قدر از خاطرات یا وقایع بد و ناخوشایند صحبت نكنید. حرف‌های خوب بزنید. خورشیدی را كه گفتیم یادتان هست؟ پس به محض اینكه به ذهنتان رسید: <من هرگز موفق نمی‌شوم> فورا بگویید:<خورشید ذهنم چقدر پر نور است. بله من حتما می‌توانم موفق شوم.>

یاسمن سلامتیان

منبع : روزنامه سلامت