آلودگی صوتی

عامل صدا ، انسان و سایر موجودات زنده را از بین نمی‌برد بلکه باعث ضعف شنوایی ، ناشنوایی و ناراحتی‌های عصبی می‌گردد. معمولا شدت صدا را با واحدی به نام دسی بل نشان می‌ دهند برای سنجش صداها نسبت log آنرا تعین می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که از دست دادن شنوایی با سن افراد در جوامع صنعتی دیده می‌شود.صدا‌های شدید کوتاه مدت در انسان باعث ناشنوایی موقت می‌شود.
اگر انسان در معرض صداهای بلند ، برای مدت طولانی تری قرار گیرد ناشنوایی دائم پیش می‌آید. صدایی برابر ۹۰ دسی‌بل روی سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد. در ممالک پیشرفته قدرت شنوایی زنان بهتر از مردان است. زیرا از نظر مشاغل صداهای کمتری را تحمل می‌کنند.
▪ آلودگی‌های صوتی که در اطراف مناطق مسکونی موجب ناراحتی می‌گردند عبارتند از :
ـ کارخانجات
ـ کار‌های ساختمانی
ـ صدا‌های ناشی از سیستم تهویه منازل
ـ صدای ناشی از حمل و نقل (صدای موتور هواپیما ، بوغ اتومبیل). (سر و صدای داخل منازل مثل صدای تلویزیون و جاروبرقی و... که حایز اهمیت اند.)
● اثرات آلودگی صوتی
آزمایشات نشان می‌دهند که صدای به شدت ۱۶۰-۱۵۰ دسی‌بل برای بعضی حیوانات کشنده و مرگبار است. این حیوانات قبل از مرگ به تشنجات موضعی ، فلج و رعشه دچار می‌گردند. در انسانها رنگ‌پریدگی و بالارفتن فشارخون از اثرات آلودگیهای صوتی است. درجه حرارت بدن نیز کاهش می‌یابد. صدا‌های مداوم عکس العملهایی را در بدن ایجاد می‌نماید. از جمله انقباض رگها بیشتر می‌گردد . درجه حرارت بدن نیز کاهش می‌یابد. صدا‌های مداوم عکس‌العملهایی را در بدن ایجاد می‌نماید از جمله انقباض رگها بیشتر می‌گردد و این حالت پس از قطع صدا هنوز ادامه می‌یابد. بدن انسان در خواب نیز یه محرکهای صوتی پاسخ می‌دهد بدون اینکه فرد از خواب بیدار شود. (ضربان قلب و حالات ماهیچه‌ها تغییر می‌کند.)
▪ بیماری رینا Rahnauld
بررسی‌ها نشان می‌دهد که کارگران کارخانجات چوب بری که با اره کار می‌کنند و صدای ۱۲۵ دسی بل را تحمل می‌نمایند شبها وقتی به خانه برمی‌گردند انگشتان آنها سبز رنگ بعد سفید می‌گردد که علائم بیماری وازواسپاستیک می‌باشد که در نتیجه انقباض رگها و نارسایی در جریان خون عارض می‌گردد. که این ناراحتی به نام بیماری رینال یا انگشتان مرده معروف است.
● نتایج حاصل از آزمایشات روی حیوانات
۱) موشهای آزمایشگاهی که در معرض صدای شدید قرار می‌گیرند به بیماریهای ویروسی حساستر می‌گردند.
۲) صدای فوق ا لعاده شدید در فعالیتها و عملکرد کبد حیوانات تغیر ایجاد می‌کند.
۳) صدای بلند بیش از ۱۱۵ دسی‌بل باشد فساد دندانهای موشها را سبب می‌گردد.
۴) کلسترول و چربی خون نیز افزایش می‌یابد. مقدار اسیاسکوربیک کاهش و مقدار گلبولهای سفید تا %۵۰ تقلیل می‌یابد.
● تاثیر صدا به چه عواملی بستگی دارد؟
۱) طبیعت و شدت صدا
۲) نزدیکی شخص به منبع اصلی صدا
۳) ادامه و مداومت صدا
۴) وضع و موقعیت فیزیکی فرد
● روشهای جلوگیری از آلودگی‌های صوتی
با توجه به اینکه معمولا صدا‌ها از تولید کننده‌ای پخش ، توسط گیرنده‌ای دریافت می‌شوند بنابراین جهت کنترل این آلودگی ، کاهش شدت صدا جلوگیری از انتشار و نفوذ صدا و محافظت از گیرنده (سیستم شنوایی) می‌تواند موثر باشد.
▪ بنابراین در جهت جلوگیری ار آلودگی شدید صوتی :
۱) میزان صدا در محیطهایی که کارگران بطور مداوم در معرض فعالیتهای مغزی قرار دارند نباید از ۱۰ دسی‌بل تجاوز نماید.
۲) سعی شود از ورود ماشین آلات که بیش از حد معین آلودگی صوتی تولید می‌کنند جلوگیری شود.
۳) صدای ماشین‌آلات کارخانه‌ها نباید به بیرون ازکارخانه‌ها برسد.
▪ منشا آلودگی صوتی را باید از بین برد.
۱) سعی شود از ایجاد واحدهای مسکونی در مجاورت فرودگاهها جلوگیری شود.
۲) ضد صدا کردن ساختمانها و واحدهای مسکونی.
۳) مضاعف یا دو لایه کردن شیشه پنجره‌ها در جهت جلوگیری از نفوذ صدای بیرون به داخل ساختمان.
۴) محدود و ممنوع کردن عبور کامیونها و وسائط نقلیه پر صدا.
۵) ایجاد نوارهای عریضی از درختان و پوششهای گیاهی که به میزان ۱۰ دسی‌بل از شدت صوت می‌کاهد.
● شدت صوت
احساس بلندی و کوتاهی صدا مربوط به انرژی حمل شده با امواج صوتی است و بر حسب واحد دسی بل می‌باشد که یک واحد مقایسه‌ای است و عبارت است از ده برابر log نسبت شدت صدای مورد نظر «I» به شدت یک سطح مقایسه‌ای (۰I)= بطور قراردادی صدایی است که دارای ۰۰۰۲/۰ میکرو بار فشار بوده و به عنوان آستانه شنوایی در انسان در نظر گرفته می‌شود.
(dB=۱۰log(۱۰/۱۰ بنابراین ۱۰ برابر افزایش در شدت یک صدای خالص فقط ۱۰ دسی بل به مقیاس شدت اضافه می‌کند یا اینکه می‌توان گفت مثلا صدای ۵۰ دسی‌بل ۱۰ برابر بلندتر از صدای ۴۰ دسی‌بل و ۱۰۰ برابر بلندتر از صدای ۳۰ دسی‌بل است. فرکانس شنوایی انسان بین۲۰۰۰۰ - ۲۰ سیکل در ثانیه انجام می‌شود که دارای شدتی برابرا ۶۰ - ۳۰ دسی بل می‌باشد.
‌▪ پیامدهای منفی و زیانبار ناشی از آلودگی صوتی بطور کلی در انسانها به قرار زیر است:
۱) نگرانی و ناراحتی عصبی
۲) نگرانی همراه با خستگی و کاهش راندمان کار
۳) دگرگونیهای دائم یا موقت در رفتار زیستی از قبیل انقباض نایژکها و تغییر ضربان قلب .
۴) ضایعه در دستگاه شنوایی و دیگر دستگاههای بدن.