حوادث ترافیکی تهدیدی قابل پیشگیری

انسان در تمام طول حیات خود با انواع خطرات تهدیدکننده سلامتی مواجه بوده است. جالب‌تر این که هر قدر زندگی صنعتی‌تر و پیشرفته‌تر می‌شود، وسایل و امکانات عامل خطرات جدیدی برای وی می‌شوند.
افزایش رشد جمعیت از یک سو و افزایش تعداد وسایل نقلیه، بالا رفتن ضریب سرانه مالکیت خودرو در جامعه، افزایش تقاضای سفر در حجم خانوار، مضاعف شدن حجم تردد و میزان استفاده از وسایل شخصی به عنوان عوامل ریشه‌ای تصادفات و تلفات رانندگی به شمار می‌آیند.
حوادث ترافیکی در جامعه ما یکی از خطرات تهدیدکننده سلامتی است. در کشور ما حوادث دومین عامل مرگ و میر است و حوادث ترافیکی و سوانح در رأس آن قرار دارد.
هر روز هزاران نفر از مردم در جاده‌ها، جان خود را از دست می‌دهند یا دچار آسیب می‌شوند.
به گفته دکتر امامی رضوی، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، حوادث عمدی و غیرعمدی بیشترین بار سوانح را در کشور دارا است، بعد از آن، بیماری‌های روانی بیشترین بار بیماری را در کشور دارد و سومین عامل نیز حوادث قلبی و عروقی است.
حوادث ترافیکی سالانه موجب مرگ و میر حدود ۱۲۰میلیون نفر و مجروح شدن بیش از ۵۰میلیون نفر در سراسر جهان می‌شود.
آمارهای ارائه شده در ایران نشان می‌دهد که پس از بیماری‌های قلبی، عروقی، حوادث دومین علت مرگ و میر در همه گروه‌های سنی و در گروه سنی زیر ۴۰سال اولین علت مرگ و میر است که شایع‌ترین آنها حوادث ترافیکی است.
روزانه ۷۶نفر به علت حوادث ترافیکی تلف می‌شوند که به طور متوسط در هر ۲۰ دقیقه یک مرگ به علت حوادث ترافیکی اتفاق می‌افتد.
در ایران سالانه ۶میلیارد دلار صرف صدمات ناشی از حوادث ترافیکی می‌شود. پس با توجه به آمار ارایه شده می‌بینیم که سوانح و حوادث ترافیکی ناشی از آن یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی کشور و به عنوان بحران ملی تلقی می‌شود.
عابران پیاده، دوچرخه‌سواران، موتورسواران و رانندگان دوچرخه‌های موتوری در مقایسه با رانندگان و مسافران اتومبیل‌ها و وسایل نقلیه موتوری بزرگتر، بیشتر در معرض خطر هستند و از آنها به عنوان کاربران پرخطر راه‌ها یاد می‌شود.
رانندگان در این میان بیشترین نقش را در پیشگیری از حوادث ترافیکی دارند؛ به طوری که یک راننده با رانندگی غیرایمن نه‌تنها جان خود، بلکه جان گروه بسیاری از افراد جامعه از جمله عابرین پیاده، سرنشینان خودرو خود و دیگر وسایل نقلیه را به خطر می‌اندازد.
بسیاری از کشورها با پرداختن به مسائل و اصول ایمنی به موفقیتهای چشمگیری در کاهش تعداد تصادفات و شدت آسیب‌ها و صدمات ناشی از آن دست یافته‌اند.
پس به‌جاست که برای اجتناب از خطر، حذف یا تقلیل خسارات ناشی از حوادث درصدد تدبیری باشیم که امنیت و آسایش افراد جامعه تأمین شود یا ارتقاء یابد. چرا که سوانح رانندگی و جاده‌ای قابل پیش‌بینی و پیشگیری هستند.
امنیت راه‌ها یک اتفاق نیست بلکه تحقق آن به ارادة قوی ملی و برنامه‌های متمرکز، منسجم و مداوم در واحدهای مرتبط بستگی دارد.
چهار اصـل مهــم ایمنی در جامعه عبارت‌اند از: ۱ـ بــاور ایمنی ۲ـ احترام به قوانین ۳ـ دسترسی به ملزومات ایمنی و ۴ـ دانش به‌کارگیری صحیح وسایل ایمنی
● نکات کلیدی و مهم برای پیشگیری از حوادث ترافیکی
ـ صبور بودن و تصمیم‌گیری مناسب پس از رفع عصبانیت و خستگی؛ که این رفتار لازم است فرهنگ‌سازی شود؛ چرا که بسیاری از نزاع‌ها و رفتارهای خشونت‌آمیز در شرایط عصبانیت و خستگی رانندگان اتفاق می‌افتد و باید با آموزش مهارت‌های زندگی ارتکاب رفتار خشونت‌آمیز به‌ویژه در مردان را کاهش داد.
ـ رعایت سرعت مجاز و رعایت فاصله مطمئنه؛ سرعت غیرمجاز به عنوان یک عامل خطر جدی در آسیب‌های تصادفات جاده‌ای است که هم بر خطر تصادف و هم بر شدت آسیب‌های ناشی از آن تأثیر می‌گذارد.
احتمال مرگ سرنشینان خودرو با سرعت ۸۰کیلومتر در ساعت ۲۰ برابر زمانی است که سرعت خودرو ۳۰کیلومتر در ساعت است.
ـ کمربند ایمنی؛ استفاده از کمربند ایمنی خطر صدمات جدی و کشنده را از ۶۵ به ۴۳درصد کاهش می‌دهد و استفاده از کمربند ایمنی بیشتر از هر وسیله دیگر از خطر تصادفات روبرو با یکدیگر می‌کاهد. از سن ۱۲ سالگی به بعد، نوجوانان هم می‌توانند مانند بزرگترها روی صندلی جلو بنشینند و از کمربند ایمنی خودرو استفاده کنند. اما کودکان کمتر از ۱۲سال یا نوجوانان با قد کوتاهتر از ۱۳۰سانتی‌متر باید روی صندلی عقب ماشین بنشینند.
ـ رعایت دید مناسب در رانندگی؛ خطر تصادفات ناشی از خستگی در شب ۱۰برابر است. به طوری که این خطرات در حدود ساعت ۲ تا ۵ صبح یا غروب آفتاب یا در شب به علت دید ناکافی تقریباً ۵ برابر بیشتر از زمان‌های دیگر شبانه‌روز است. (۲۱درصد مرگ و میرها ناشی از دید ناکافی است) یکی از راه‌های افزایش دید، حرکت با چراغ‌های روشن حتی در مدت روز است چرا که باعث کاهش ۱۰ تا ۱۵درصدی تصادفات می‌شود.
ـ استفاده از صندلی ویژه کودک؛ گفته شده است در ایران سوانح و حوادث جزء اولین علت‌های مرگ و میر کودکان زیر ۵سال به شمار می‌رود. بر روی زانو نشاندن اطفال در حین سفر در تصادفات رو در رویی که دو اتومبیل از دو جهت مخالف با یکدیگر برخورد می‌کنند، بسیار خطرساز است. در صورتی که سرعت ۵۰کیلومتر در ساعت باشد، نمی‌توان او را کنترل کرد و کودک صد در صد با داشبورد و شیشة جلو برخورد می‌کند و به دنبال آن آسیب‌ها و پیامدهای ناشی از ازدست دادن فرزند برای والدین خواهد آمد. با استفاده از صندلی کودک می‌توان مرگ ناشی از سوانح ترافیکی کودکان را تا ۵۱درصد کاهش داد.
ـ استفاده از کلاه ایمنی سفیدرنگ و لباس‌های روشن موجب کاهش ۴۵درصدی تصادفات می‌شود؛ ۲۵درصد از موارد مرگ و میر حوادث ترافیکی مربوط به راکبان موتورسیکلت است که نیمی از مرگ‌های مربوط به این گروه به علت جراحات ناحیة سر است. استفاده از رنگ‌های روشن در چرخ‌ها و عقب موتورسیکلت‌ها و استفاده از چراغ‌های شفاف برای ترمزها در قسمت عقب موتور باعث افزایش دید و کاهش ۱۵ تا ۵۰درصدی تصادفات می‌شود.
در پایان امید است با رعایت اصول ایمنی و نکات پیشگیری از حوادث ترافیکی باعث کاهش مرگ و میر مردان که ۸۰درصد کشته‌شدگان تصادفات در جامعه را تشکیل می‌دهند، شویم، چرا که این گروه از افراد جامعه به دلیل شرایط فرهنگی جامعه اغلب منبع اصلی تأمین درآمد و نان‌آور خانواده‌اند و نبود آنها ضمن روبرو کردن خانواده با زیان‌های مالی و اقتصادی جبران‌ناپذیر، اثرات اجتماعی به مراتب ناگوارتری از جمله ازهم‌پاشیدگی کانون خانواده، بروز انواع ناراحتی‌های روحی ـ روانی و مشکلات مرتبط با بزهکاری و اعتیاد را در پی دارد.

معصومه طاووسی ـ کارشناس وزارت بهداشت
درمان و آموزش پزشکی

منبع : روزنامه اطلاعات