تعاریف اعتیاد

اعتیاد یعنی خوگرفتن و وابسته شدن جسمی‌، روانی و عصبی فرد به مواد مخدر كه ترك یا فرار از آن ناممكن و یا بسیار مشكل است.
اعتیاد یعنی مصرف نابجا و مكرر مواد مخدر كه موجب وابستگی به آنها می‌شود. این وابستگی بدنی و روانی است، ترك مصرف مواد افیونی مشكلات و محرومیت های بدنی و روانی را در پی خواهد داشت ( از مقاله دكتر سید حسین فخر ).
اعتیاد عبارتست از وابستگی به عوامل یا موادی‌ كه تكرار مصرف آنها با كم و كیف مشخص و درمان معین از دیدگاه معتاد ضروری می‌نماید. ( از مقاله دكتر احمد حسنی ).
اعتیاد یك بیماری روانی، اجتماعی، اقتصادی است كه بر اثر فعل و انفعال تدریجی بین بدن انسان و مواد شیمیائی تحت تأثیر یك سلسله شرایط و اوضاع و احوال خاص روانی، اقتصادی، اجتماعی و سنتی به وجود می‌آید. ( از تحقیق خانم دكتر ربابه شیخ‌الاسلام )
از نظر فارماكولوژی اعتیاد عبارت است از حالت مقاومت اكتسابی كه در نتیجه استعمال متمادی دارو در بدن حاصل می‌شود به قسمی كه استعمال مكرر دارو موجب كاسته شدن اثرات تدریجی می‌گردد و پس از مدتی شخص می‌تواند مقادیر سمی دارو را در بدن بدون ناراحتی تحمل كند و در صورتی كه دارو به بدن نرسد اختلالات جسمی و روانی موسوم به سندروم محرومیت بروز می‌كند. در سال ۱۹۵۰ سازمان جهانی بهداشت تعریف زیر را برای اعتیاد ارائه دادند:
اعتیاد داروئی حالتی است كه در اثر مصرف دوره‌ای یا مداوم یك ماده شیمیائی ( طبیعی یا مصنوعی ) كه برای انسان یا جامعه مضر باشد ایجاد می‌گردد و ویژگی‌های آن به قرار زیر است:
۱) اشتیاق یا نیاز اجباری به استفاده مداوم آن ماده و ظهور رفتاری اجباری برای پیدا كردن آن به هر وسیله.
۲) تمایل به افزودن به مقدار مصرف به مرور زمان.
۳) پیدا شدن وابستگی‌های جسمی و روانی براثر استفاده از آن ماده.
این كمیته برای استفاده مداوم یا دوره‌ای مواد شیمیائی كه برای فرد و جامعه مضر نبوده و نیز حالت ایجاد شده توسط آن خصوصیات بالا را نداشته باشد واژه عادت داروئی را در نظر گرفت. ولی به مرور زمان مشخص گردید كه تعاریف خصوصاً برای عادت داروئی نارسا هستند و به همین دلیل در سال ۱۹۵۷ میلادی تعاریف توسط كمیته كارشناسان سازمان جهانی بهداشت مجدداً به این صورت تصحیح گردید كه وابستگی روانی به یك دارو “بدون پدیده محرومیت” را عادت و وابستگی روانی و جسمی “همراه با پدیده محرومیت” را اعتیاد نامیده‌اند. اما تعاریف فوق نیز با شروع مصرف داروهائی از قبیل ال . اس . دی و آمفتامین‌ها نارسا شدند.
چون مصرف آمفتامین‌ برای گروهی موجب افزایش فعالیت‌های روزانه می‌گشت و برای گروهی حمله جنون ایجاد می‌كرد به همین جهت در سال ۱۹۶۴ كمیته مزبور اصطلاح وابستگی داروئی را Drug Dependence برای هر دو حالت فوق انتخاب كرد و چنین استدلال نمود كه یك بیمار ممكن است نسبت به داروی خاص وابستگی روانی پیدا كند، در حالی كه بیمار دیگر نسبت به همین دارو، علاوه بر وابستگی روانی از لحاظ جسمانی نیز وابسته شود. كمیته مزبور وابستگی داروئی را حالتی ناشی از استعمال مكرر یك دارو به طور دوره‌ای یا مداوم می‌داند، كه خصوصیات آن بسته به ماده مورد استفاده متغیر است و به هیم دلیل ذكر شده است كه نام شیمیائی مورد بحث در جلو عبارت “وابستگی داروئی” قید گردد. به هر حال با توجه به اینكه در كشور ما واژه اعتیاد از همه جهت قابل درك عموم می‌باشد در این سایت از كلمه اعتیاد بیشتر استفاده شده است. با توجه به تعاریف فوق در رابطه با اعتیاد مشخصاً در چند مقوله با یكدیگر شریكند و آن اینكه:
▪ وابستگی شدید وجود دارد.
▪ وابستگی جسمی و روانی است.
▪ قطع این وابستگی مشكلاتی را به همراه دارد.

منبع : ستاد مبارزه با مواد مخدر