و دهان و دندان پیر می‌شوند

اگر به تازگی پا به سن گذاشته‌اید در آینه دنبال چروک‌های بیشتر در زیر چشم یا موهای سفیدتان می‌گردید، بدانید که اینها تنها بعضی تغییرات به وجود آمده در بدن شما است. همان طور که ما پا به سن می‌گذاریم، دهان و دندان‌هایمان هم فرسوده می‌شوند.
طی سالیان، مراحل طبیعی زندگی مانند جویدن یا تمیز کردن دندان‌ها سبب می‌شود دندان‌ها به مرور فرسوده شوند. این فرسودگی گاهی به صورت ساییده شدن سطح دندان‌هاست که به کوتاه شدن طول آنها منجر می‌شود و گاهی هم می‌بینید که دندان‌های شما تیره‌تر از گذشته به نظر می‌رسند. این امر به دلیل این است که مینای سطح دندان که لایه محکم و سفیدی است، به تدریج نازک شده و لایه زیرین آن که عاج دندان است و رنگ زردی دارد، نمایان می‌شود. همچنین بسیاری افراد مسن جرم بیشتری روی دندان‌هایشان وجود دارد. البته این امر به دلیل پیر شدن دندان‌ها نیست بلکه به علت این است که افراد مسن ناتوانی‌هایی پیدا می‌کنند که مسواک زدن یا نخ کشیدن را برای آنها دشوار یا حتی غیرممکن می‌سازد.
▪ سوغات سالمندی
لثه‌ها نیز به مرور زمان با بالا رفتن سن تحلیل می‌روند و ریشه‌های دندان‌ها به تدریج نمایان خواهند شد. همین امر می‌تواند سبب حساس شدن دندان‌ها و همچنین بروز پوسیدگی در ریشه دندان‌ها شود.
خشکی دهان هم جزو تغییرات شایع در سنین بالا است. این خشکی دهان در بسیاری موارد به علت مصرف داروها است. در این شرایط به دلیل کم شدن بزاق، دندان‌ها به طور طبیعی پاک نمی‌شوند و ذرات غذایی و باکتری‌ها به مدت طولانی روی آنها باقی می‌مانند و دندان‌ها مستعد پوسیدگی‌های بیشتر می‌شوند. بعضی تغییرات در حس چشایی نیز در افراد مسن به چشم می‌خورد که این مشکل هم می‌تواند نتیجه مصرف بعضی داروها باشد. همین تغییر در حس چشایی باعث می‌شود غذاها به دهان افراد مزه نکند و آنها به همین دلیل از خوردن غذاها امتناع می‌کنند و در نتیجه دچار ضعف بدنی می‌شوند.
▪ غفلت موجب پشیمانی است
شاید شما فکر کنید که چون پیر شده‌اید، پس دندان‌هایتان را هم از دست خواهید داد اما بدانید که این طور نیست! همانند مواظبت از سایر اعضای بدن، مواظبت از دندان‌ها نیز می‌تواند دلیل باقی ماندن طولانی مدت آنها و یا تا پایان عمر افراد شود. در بسیاری موارد، غفلت از رسیدگی به دندان‌ها، علت از دست رفتن آنهاست نه پیری! با ویزیت‌های منظم دندانپزشکی، شاید شما متوجه شوید که خون‌ریزی از لثه یا درد لثه شما به علت بیماری‌های لثه است که قابل درمان هستند. پس همه مشکلات را به گردن پیری نیندازید. همچنین با راهنمایی لازم از طرف دندانپزشک شما می‌توانید درباره تغذیه، عادات نادرست و تست‌های پیش‌سرطانی کمک موثری بگیرید. حتی اگر دندانی در دهان ندارید، باید هر از چندی نزد دندانپزشک بروید تا دندان‌های مصنوعی شما بررسی شوند که آیا هنوز برای دهان شما مناسب هستند یا نه؟ لثه‌ها و استخوان‌های فک هم بررسی شوند تا اگر مشکلی وجود دارد سریع‌تر رسیدگی شود.
شما ترمیم‌هایی در دهان دارید که شاید متعلق به سالیان پیش باشد. به مرور زمان ممکن است این ترمیم‌ها دچار شکستگی شوند یا از سطح دندان‌ فاصله بگیرند که این محل‌ها سبب تجمع باکتری‌ها و غذاها می‌شود و دندان‌ها دچار پوسیدگی خواهند شد. دندانپزشک می‌تواند با تعویض این ترمیم‌ها، شما را از عوارض بعدی آن دور نگه دارد.
▪ جوان باشید؛ به دل و غذا
مهم نیست که شما چه سنی دارید اما مهم است که رژیم غذایی متعادل و مناسبی داشته باشید که شامل میوه و سبزی‌های زیاد و چربی و شکر کم باشد. چنین رژیمی، ویتامین و مواد مصرفی لازم را برای شما تامین می‌کند که به داشتن بدن و دندان‌هایی سالم منجر خواهد شد. بسیاری افراد مسن به علت نداشتن دندان‌های طبیعی یا دندان مصنوعی نامناسب و لق یا کم شدن حس چشایی، چندان رغبتی به خوردن غذاهای سالم و مفید ندارند یا نمی‌توانند غذاها را خوب بجوند. به همین علت مجبورند به طرف رژیم غذای نرم و گاه با ارزش غذایی کم رو بیاورند. همین امر موجب می‌شود چرخه معیوبی ایجاد شود و بدن آنها ضعیف شده و مشکلات دندانی و دهانی هم افزایش یابد.
▪ ... و در نهایت
اگر شما برای جویدن مشکل دارید، می‌توانید از سبزی‌های پخته به جای خام و کمپوت‌ها به جای میوه‌های تازه استفاده کنید. اگر دندان مصنوعی دارید، حتما شب‌ها آن را از دهانتان خارج کنید و حتما بعد از هر وعده غذا آن را بشویید. اگر سیگاری هستید، ترک سیگار حتی در دوران کهنسالی هم می‌تواند به شما برای داشتن بدنی سالم‌تر کمک کند. مسواک زدن، نخ کشیدن و استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید، ویزیت‌های منظم دندانپزشکی و رژیم غذایی مناسب هم می‌توانند کلیدهای رهایی از بسیاری مشکلات دوران پیری باشند.

دکتر آیدا روشن‌ضمیر

منبع : روزنامه سلامت