پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

عروسک‌ها - DOLLS


عروسک‌ها - DOLLS
سال تولید : ۲۰۰۲
کشور تولیدکننده : ژاپن
محصول : تاکیو یوشیدا و ماسایوکی موری
کارگردان : تاکشی کیتانو
فیلمنامه‌نویس : تاکشی کیتانو
فیلمبردار : کاتسومی یاناگیشیما
آهنگساز(موسیقی متن) : جو هیسایشی
هنرپیشگان : هیده‌توشی نیشیجیما، میهو کانو، تاتسویا میهاشی، چیکو ماتسوبارا، کیوکو فوکادا و تسوکومو تاکه‌شیگه
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۳ دقیقه


̎ماتسوموتو̎ (نیشیجیما) و ̎ساواکا̎ (کانو) زمانی زوج خوشبختی بودند که مقدر بوده با هم ازدواج کنند. اما فشارهای دوران پیری پدر و مادری فضول و نیز موفقیت حرفه‌ای، باعث می‌شود مرد جوان تصمیم متفاوت و تراژیکی بگیرد. و حالا زن جوان مات و مبهوت و بلاتکلیف دور خود می‌چرخد و با طناب بلندی، محکم و مطمئن به ̎ماتسوموتو̎ بند شده است. از دیدگاه آدم‌های کنجکاو، آنان زوجی سرگردان و بی‌هدف هستند. اما ̎ماتسوموتو̎ و ̎ساواکو̎ در سفر و در جست‌وجوی چیزی هستند که از یاد برده‌ بودند... ̎هیرو̎ (میهاشی) یک رئیس مسن ̎یاکوزا̎ئی (مافیای ژاپن) است. اگرچه در نعمت و رفاه غرق است و همه به او احترام می‌گذارند، ولی تنهاست و سلامتش رو به زوال است. سی سال پیش او کارگر فقیر کارخانه‌ای بود و نامزدی (ماتسوبارا) دوست‌داشتنی داشت که برایش در پارکی ناهار می‌برد. اما مرد در پی رؤیای دستیابی به پول و ثروت، زن را به حال خود رها کرد و حالا، سی سال بعد، مرد به طرف پارکی که سال‌ها قبل زن را در آن‌جا ملاقات کرده، کشیده می‌شود. ̎هارونا یاماگوچی̎ (فوکودا) بسیاری از اوقات خود را در ساحلی خلوت وقف تماشای دریا می‌کند. نیمی از چهره‌اش باندپیچی شده است: مدتی پیش از وقوع حادثه، ̎هارونا̎ ستارهٔ موفق موسیقی پاپ بوده و وقتش را تنها در دنیای پُر زرق و برق برنامه‌های تلویزیونی و سروکله زدن و امضاء دادن به طرفدارانش می‌گذراند. میلیون‌ها نفر او را دوست داشتند و حسرت نزدیک شدن به او را می‌خوردند. ̎نوکوئی̎ (تاکه‌شیگه) که احتمالاً شیفته‌ترین طرفدار او است، امروز آمده تا این را به او ثابت کند.
● عروسک‌ها خوش‌تصویر است و این خوش‌تصویری از جنسی متفاوت با دیگر آثار کیتانو است. قاب‌ها، رنگ‌آمیزی طبیعت، حرکات طراحی شده و علاقهٔ قدیمی کیتانو به نقاشی منجر به خلق تعداد زیادی تابلوی جان‌دار می‌شود، در حالی‌که زیبائی‌های کارهای پیشین کیتانو از غیرعادی و نامتوازن‌ بودن می‌آمد. فیلم چند واریاسیون از ایثارگری عاشقانه است که مستلزم جنون، انتظار و بالاخره بر روال کیتانو قطع عضو، و منبعش داستان‌هائی از ادبیات نمایشی عروسکی ̎چیکاماتسو̎ است. با این‌که دوستداران فیلم‌های خشن معمول کارگردان از فیلم ناراضی بودند، واقعیت این‌جاست که اغراق کیتانو در آکندن صحنه‌ها از حسرت‌ها و دلتنگی‌های عاشقانه، کا را به همان هجوی می‌کشاند که او در خشن‌ترین صحنه‌هایش با دقت حفظ می‌کند. اسم فیلم همان اول کار، معنا می‌شود: یک نمایش سنتی ̎بون‌راکو̎ که در آن عروسک‌گردان‌های سیاه‌پوش چسبیده به عروسک‌ها دیده می‌شوند. قدم زدن دور و دراز دو عاشق دیوانه که طی آن از دو جوان امروزی به دو عروسک زنده با لباس‌های سنتی استحاله پیدا می‌کنند، ایدهٔ ̎عروسک̎ را با اصرار جلوی چشم تماشاگر نگه می‌دارد و نشان می‌دهد که کیتانو دلش می‌خواهد نمادپردازی کلیشه‌ای را هم مثل دیگر کلیشه‌ها تا آن‌جا که می‌شود، امتحان کند. عروسک‌گردانی اگر هست، باید او را خود کارگردان دانست که آدم‌هایش را وادار می‌کند این‌گونه بایستند، نگاه کنند، راه بروند و ... عاشق بمانند. نکتهٔ حاشیه‌ای اما مهم، پایان هم‌کاری کیتانو با آهنگ‌سازش، هیسایشی در این فیلم بود (به دلیل اختلاف نظر). این دو از زمان سوناتین (۱۹۹۳) با هم بوده‌اند. موسیقی عروسک‌ها، فوق‌العاده زیباست.