پودنه و بیماریها

● عوارض معدی ـ روده‌ای:
اثرات جانبی معدی ـ روده‌ای عبارتند از: تهوع، استفراغ (در بعضی موارد همراه خون) سوزش گلو، دردهای شكمی و اسهال، كه به طور مكرر در بسیاری از گزارشات مربوط به مسمومیت ناشی از خوردن فرآورده‌های حاوی Pennyroyal دیده شده است.
● عوارض كبدی:
گزارشات نشان می‌دهد كه احتمال مسمومیت كبدی در اثر خوردن اسانس Pennyroyal وجود دارد، كه عوارض آن عبارتند از: نكروز شدید كبدی در قسمت مركزی لوبول‌ها و بزرگ شدن كبد. به نظر می‌رسد، پولگون و یا متابولیت‌های آن مسئول بروز اثرات سمی در كبد باشند. Gordon و همكارانش متوجه شدند كه ظاهراً، بعد از تجویز پولگون در موش، متابولیت‌های هپاتوتوكسیك با واسطه سیستم سیتوكروم ۴۵۰ـP تشكیل می‌شوند. Buechel و همكارانش برای جلوگیری از مسمومیت كبدی، بلافاصله بعد از خوردن اسانس Pennyroyal، استیل سیستئین تجویز كردند.
مطالعات بسیاری بر روی حیوانات، به منظور تشخیص عوارض جانبی اسانس Pennyroyal و پولگون بر روی بافت كبدی، انجام گرفته است. تحقیقات متعددی توسط Gordon و همكارانش صورت گرفته است تا مشخص نماید، كدامیك از ترپن‌های اسانس Pennyroyal، بعد از خوردن آن، در كبد اثرات سمی ایجاد می‌نماید و یا اینكه كدامیك از اشكال ساختمانی ترپن‌ها برای ایجاد پاسخ‌های هپاتوتوكسیك نقش مهم‌تری دارند. علاوه بر این، آنها درخصوص نقش احتمالی گلوتاتیون در تغییر دوز سمی تحقیقاتی انجام دادند. محققین دریافتند كه اسانس Pennyroyal در دوزهای ۴۰۰ میلی‌گرم بر كیلوگرم به بالا، به فرم داخل صفاقی در موش‌های نر ایجاد صدمات شدید و حاد در شش‌ها و كبد می‌نماید. در نواحی مركزی لوبول‌های كبدی و سلول‌های اپیتلیال برونشیول‌های شش‌ها نكروز سلولی دیده شده است. تجزیه نمونه‌های اسانس Pennyroyal بدست آمده از فروشگاه‌های «غذای سالم» از طریق متد «گاز كروماتوگرافی موئین»، نشان دهنده وجود تركیبات مونوترپن متعددی می‌باشد. پولگون، ترپن اصلی بوده و بیش از ۸۰% ترپن‌های موجود در اسانس‌های مورد آزمایش را تشكیل می‌دهد. مشخص شده است كه پولگون و ۲ ترپن دیگر، ایزوپولگون و منتوفوران، برای كبد و شش سمی هستند. بر پایه نتایج به دست آمده از آزمایشات بافت‌شناسی در مورد نكروز، افزایش آنزیم GPT۱ در پلاسما و تخلیه گلوتاتیون كبدی، محققین دریافتند كه «پولگون» ترپن اصلی مسئول در نكروز بافتی است.
در طی مطالعات بعدی، Gordon و همكارانش دریافتند كه پولگون، در موش، به وسیله مونو ـ اكسیژنازهای میكروزومی كبدی به یك هپاتو توكسین متابولیزه می‌شود. ظاهراً، تشكیل متابولیت سمی، به وسیله سیتوكروم‌های ۴۵۰ـP مربوط به فنوباربیتال، واسطه‌گری می‌شود. محققین دریافتند كه پیش درمانی با فنوباربیتال، در موش‌، موجب افزایش، و پیش درمانی با ـ نفتوفلاوون، موجب كاهش میزان نكروز كبدی ایجاد شده توسط پولگون می‌گردد. بازدارندگان سیتوكروم ۴۵۰ـP، مانند كبالت كلراید و پیپرونیل بوتوكساید، از مسمومیت كبدی ناشی از پولگون، جلوگیری می‌كند.
مشخص شده است كه یك آنالوگ پولگون كه به وسیله دوتریوم در گروه‌های متیل آلیلیك نشان‌گذاری شده است، به میزان قابل توجهی نسبت به تركیب اصلی، سمیت كمتری در كبد ایجاد می‌كند. این نتایج نشان می‌دهند كه اكسیداسیون گروه متیل آلیلیك برای تشكیل متابولیت هپاتو توكسیك ضروری است. «منتوفوران» به عنوان متابولیت سمی پولگون، شناخته شده است و تحقیقات با پولگون نشان‌دار حاوی صراحتاً نشان می‌دهد كه منتوفوران به وسیله یك سری واكنش‌های مرتب و پشت سرهم تشكیل می‌شود كه عبارتند از: (a اكسیداسیون گروه متیل آلیلیك ـ (b تشكیل حلقه‌های داخل مولكولی به منظور تشكیل همی كتال ـ (c دهیدراسیون برای تشكیل فوران. این مطلب كه آیا منتوفوران، تنها متابولیت پولگون می‌باشد كه در پاتوژنز سمیت كبدی دخالت دارد، و یا متابولیت‌های دیگری نیز مسئول هستند، شناخته شده نیست.
انتظار می‌رود، غیرفعال كردن سیتوكروم ۴۵۰ـP، كه اكسیداسیون پولگون به منتوفوران را كاتالیز می‌كند، از سمیت كبدی جلوگیری نماید. این تئوری درصورتی عملی خواهد بود كه آسیب مستقیم به سیتوكروم‌ها اثرات هپاتو توكسیك ایجاد نكند. از آنجائی كه می‌توان تقریباً ۹۰% سیتوكروم‌های كبدی را به طور برگشت‌ناپذیر غیرفعال نمود، بدون اینكه اثرات هپاتو توكسیك داشته باشند، این مسئله نیز بعید به نظر می‌رسد، كه غیرفعال كردن مستقیم سیتوكروم ۴۵۰ـP توسط پولگون نقش مهمی را در بروز مسمومیت كبدی بازی كند.
Madyastha و همكارانش دریافتند كه تجویز پولگون به طور Invivo در روز mg/kg bw۴۰۰ در روز به موش‌های صحرایی نر، سطح سیتوكروم‌های ۴۵۰ـP میكروزومی را به میزان ۳۲% و ۷۶% به ترتیب در پایان ساعت‌های ۲۴ و ۹۶ از تجویز پولگون، كاهش می‌دهد. هم‌چنین آنها دریافتند كه انكوباسیون میكروزوم‌های كبدی به دست‌آمده از موش‌های صحرایی درمان شده با فنوباربیتال، با پولگون به مدت ۱۵ دقیقه، به طور هوازی یا بی‌هوازی و درحضور و یا عدم حضور NADPH، موجب كاهش تقریباً ۶۰% سیتوكروم‌های ۴۵۰ـp می‌گردد. نقصان سیتوكروم‌های ۴۵۰ـP با نقصان گروه‌های هم میكروزومی نیز همراه می‌باشد. واكنش مخرب مذكور برگشت ناپذیر، وابسته به زمان و در صورتی كه غلظت سوبسترا تا Mm۱۰ باشد خطی بوده و از كینتیك درجه ۱ پیروی می‌كند. Mizutani و همكارانش آزمایشات متعددی ترتیب دادند تا مشخص نمایند كه آیا پولگون برای ایجاد اثرات سمی در كبد موش. احتیاج به واكنش‌های اكسیداسیون بیوترانسفورماسیون دارد. آنها با تزریق داخل صفاقی پولگون، صدمات شدید كبدی ایجاد می‌كردند كه با افزایش فعالیت GPT در سم و نكروز سلول‌های كبدی واقع در بخش مركزی لوبول‌ها مشخص می‌شوند. درمان موش با ممانعت كنندگان آنزیم سیتوكروم ۴۵۰ـP مانند A ۵۲۵ـSKF، متیراپون، پیپرونیل بوتوكساید و كربن دی سولفاید، از اثرات هپاتوتوكسیك پولگون جلوگیری كرده و یا به میزان قابل توجهی كاهش می‌دهد. تحریك آنزیم‌های سیتوكروم ۴۵۰ـP با فنوباربیتال یا ۳ـ متیل كولانترن موجب افزایش اثرات هپاتوتوكسیك پولگون نمی‌گردد. نتایج تحقیق مذكور موافق این نظریه هستند كه برخی از متابولیت‌های پولگون مسئول صدمات كبدی درموش هستند.
به طور خلاصه، بیشتر تحقیقات انجام گرفته نشان می‌دهند كه برخی از متابولیت‌های پولگون مسئول صدمات كبدی ناش از تجویز این ماده می‌باشند. هرچند كه Madyastha و همكارانش دریافتند كه پولگون میزان سیتوكروم‌های ۴۵۰ـP را كاهش می‌دهد. ایجاد هماهنگی و تعادل بین دو مكانیسم: ۱) غیرفعال كردن سیتوكروم‌های ۴۵۰ـP توسط پولگون و ۲) متابولیسم پولگون به متابولیت‌های سمی توسط ۴۵۰ـP، یكی از مواردی است كه احتیاج به تحقیقات بیشتری دارد تا مكانیسم‌های سمیت ایجاد شده به وسیله مونوترپن‌ها را مشخص نماید.
●عوارض تنفسی:
همانطور كه در قسمت عوارض كبدی عنوان گردید، Gordon و همكارانش دریافتند كه اسانس pennyroyal در موش‌های نر در دوزهای ۴۰۰ میلی‌گرم بر كیلوگرم و بالاتر به طور داخل صفاقی در سلول‌های اپیتلیال برونشیول‌ها ایجاد نكروز سلولی می‌نماید.
● باروری، بارداری، شیردهی:
احتمالاً، اثرات سقط‌آور اسانس pennyroyal ناشی از التهاب رحم و به دنبال آن، انقباضات رحمی می‌باشد. درخصوص اثرات تراتوژنیك فرآورده‌های حاوی pennyroyal و اثرات آن بر باروری و دوران شیردهی، اطلاعی در دست نیست.
● قابلیت جهش‌زایی و سرطان‌زایی:
Anderson و همكارانش به وسیله آزمایش میكروزوم‌های پستانی و سالمونلا، پتانسیل جهش‌زایی اسانس نعناع، منتول، منتول و پولگون را بررسی نمودند. آنها دریافتند كه غلطت‌های ۸۰۰،۱۶۰،۳۲ و ۴/۶ میلی‌گرم پولگون در هر plate در رشته‌های تحت آزمایش سالمونلا مانند TA۱۰۰ , TA۱۵۳۵ , TA۹۸ , TA۱۵۳۷، اثرات جهش‌زایی نشان نمی‌دهند. درخصوص پتانسیل سرطان‌زایی فرآورده‌های حاوی pennyroyal مدركی در دست نمی‌باشد.

منبع : موسسه اطلاع‌رسانی طعام اسرار