۳ اسفند ۱۳۱۵ ـ قرارداد سعدآباد نتیجه ترس لندن از احیاء ناسیونالیسم ایرانی بود

سوم اسفند ۱۳۱۵ پیمان سعد آباد به تصویب رسید و لازم الرعایه شد. این پیمان با نقشه لندن و در پی پدیدار شدن نخستین جرقه های زنده شدن ناسیونالیسم ایرانی و جان گرفتن آن، و با هدف کمرنگ کردن حقوق ایران در قراردادهایی بود که دولت تهران در جریان کوچک شدن قلمرو خود و از دست دادن اراضی و شهرهایش با همسایگان امضا کرده بود. قرارداد سعدآباد نوعی پیمان عدم تعرّض میان ایران، افغانستان و ترکیه بود. با امضای این قرارداد، خیال انگلستان از تلاش احتمالی ایران به بازگردانیدن دست کم مناطق تاجیک نشین افغانستان به قلمرو وطن آسوده شد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز