دیدگاه فمینیستی درباره بازار کار

گرایشات موجود در بازار کار اروپا موجب عدم امنیت اقتصادی برای اکثر زنان اروپایی می‌شوند. آیا ما فمی‌نیست‌ها، آلترناتیوهایی داریم، موضوعات فوری و مبرم برای جنبش‌های فمی‌نیستی کدام هستند و در چه جهتی باید همبستگی گسترش یابد؟
در اروپا، بحث پیرامون دیدگاه فمی‌نیستی درباره بازار را از کجا آغاز می‌کنید؟ بیایید با من به سفری شخصی برویم، سفری که آن را "روند کار" می‌دانم.
درباره زنان و بازار کار، انبوهی از اطلاعات وجود دارد. اتحادیه اروپا و تمام نهادهای کشوری، توده‌‌ای از آمار در اختیار شما می‌گذارند که نیازمند تجزیه و تحلیل هستند. به ویژه درباره ورود زنان به بازار رسمی کار در اواخر سال‌های ۳۰ یا در همان حدود، درباره تبعیض و نابرابری دستمزدها، تعداد اندک زنان در مقام‌های تصمیم‌گیری و مدیریت ارشد.
اما آیا این آمار مدخل مناسبی برای بحث فمی‌نیستی در اروپاست؟ چرا می‌خواهیم اصولاً به بحث درباره این موضوع بپردازیم؟
‌● متن جهانی: بازار کار اروپایی در حال تحول
دلیل من برای انتخاب موضوع بازار کار به عنوان مهم‌ترین موضوع، آن است که معتقدم که در اروپا تغییرات بسیاری انجام گرفته است که زندگی اقتصادی زنان را بیش از پیش ناامن کرده است و بارزترین تغییر، تغییریست که در بازار کار در حال وقوع می‌باشد.
به قطعیت، می‌دانیم که در اقتصادی جهانی شده زندگی می‌کنیم که نه تنها آن چه را که در فروشگاه‌ها می‌توانیم بخریم، بلکه هر چیزی را نیز که به کار مربوط می‌گردد، تعیین می‌کند. به قطعیت، کاری که امروز می‌کنیم با کار مادران و مادربزرگ‌های‌مان فرق‌های بسیاری دارد و در متنی کاملاً متفاوت است. حتا معنای کار نیز در زندگی ما عوض شده است.
در اروپا، شاهد بازسازی مستمر بازارهای کار هستیم، تا با سیستم تولید جهانی شده و بازسازی شده، منطبق گردند؛ سیستمی که "همین الان" به نیروی کار ارزان نیاز دارد. کارگران (مردان و اما به ویژه زنان) و بازار کار تغییر شکل داده می‌شوند تا با نیاز به نیروی کار منعطف همخوان گردند. اگر ما ماهیت و راستای این توسعه‌های اقتصادی جهانی را درنیابیم، رخدادهای روز به روز کشورهای گوناگون اروپایی را درک نخواهیم کرد. و نخواهیم توانست در برابر سیاست‌های نهادهای بین‌المللی، نظیر اتحادیه اروپا، که فضای آلترناتیوهای فمی‌نیستی مورد نظر ما را تعیین می‌کنند، موضعی بگیریم.
در کشورهای مختلف اروپایی، سیاست‌ها و قوانین بازار کار، خدمات رفاه اجتماعی و مقررات دولتی گوناگونی داریم. بنابراین، بازار کار، کار و امنیت اقتصادی ما زنان، بسته به جایی که زندگی می‌کنیم و موقعیتی که داریم، اندکی متفاوت به نظر می‌آیند.
مهاجرت نیروی کار اساساً افزایش یافته است. در داخل کشورها و در بین کشورها، و تقریباً نیمی از مهاجرین، زنان هستند. چنان که می‌دانیم پیوستن کشورهای جدید به اتحادیه اروپا، مهاجرت را افزایش داده است و الگوهای مهاجرت را در بسیاری از کشورها تغییر داده است. آن چه که باقی مانده است، آن است که مهاجرت زنان اغلب، غیر رسمی، منعطف، با دستمزد پایین، اغلب غیر قانونی، ادامه "کارهای خانگی" سنتی نظیر نظافت و خدمات تیمارداری می‌باشد.
جهانی‌سازی، و ساز و کارهای بازار کار اروپا بدان معناست که بایستی در چارچوب‌های فمی‌نیستی‌مان در نگرش به کار زنان و بازار کار بازاندیشی کنیم: مضمون تغییر یافته است و موضوعات نوینی پیش روی ما قرار دارند.
● عدم امنیت اقتصادی بیشتر و اختلافات بیشتر در میان زنان
برای بسیاری از زنان، امنیت اقتصادی از منابع دیگری تأمین شده‌اند، اغلب در آن واحد از چندین منبع. جدا از اتکا به دستمزد شریک زندگی / شوهر، بسیاری از زنان به مستمری‌های دولتی وابسته شده‌اند. باری، همدوش بازسازی بازارهای کار در مقیاسی بین‌المللی و ملی، با رفرم خدمات اجتماعی در اروپا مواجه هستیم. علیرغم ظهور برخی از افراد بسیار ثروتمند در دنیا، به نظر می‌آید خدمات اجتماعی و به ویژه سیستم حقوق نیروی کار (بیکاری و مزایای بیماری، بازنشستگی دولتی و غیره)، که طی قرن‌ها در کشورهای به وجود آمده‌اند، با کمبود بودجه روبرویند. به طور مستمر شاهد رفاه خصوصی و فقر عمومی هستیم، که کنترل اجتماعی و مسئولیت‌پذیری را نابود می‌کند و محرومیت بسیاری را در اروپا افزایش می‌دهد.
فمی‌نیست‌ها به سیاست‌های اقتصادی نئولیبرالی و جهانی سازی نابرابری انتقاد‌های مستندی کرده‌اند. کارهای فمی‌نیستی فراوانی درباره خصوصی‌سازی و تغییر قوانین کار، تجارت آزاد، لغو قوانین مربوط به کارگران و حقوق کارگران انجام گرفته است. فمی‌نیست‌هایی نیز که در درون یا با اتحادیه‌ها کار می‌کنند، بر نابودی سیستماتیک امنیت اقتصادی بسیاری از زنان در سراسر جهان از سوی سیاست‌های اقتصادی بین‌المللی اشاره کرده‌اند. اما موضوعات بسیار فراوانند، کدام یک از آنان مبرم‌ترین و استراتژیک‌ترین موضوع حال حاضر هستند؟
● سؤالات ممکن
پیشنهاد می‌کنم از هر بحثی درباره دیدگاه برابری اقتصادی، امنیت اقتصادی و دستمزد مطابق با سطح معیشت آغاز کنیم. هر بحثی درباره گرایشات بازار باید در متنی جهانی جای داده و پیوند داده شود، و باید اختلافات بین زنان را در نظر گیرد، و هیچ کس را هم نادیده نگیرد.
خیلی خوب است با سؤالاتی آغاز کنیم که ذهن ما را به خود مشغول کرده است؛ مسایلی که همچون سؤالاتی مبرم به نظر می‌آیند. اجازه دهید چند سؤال را با شما در میان بگذارم که در ذهن من هستند:
- مدل اقتصادی حاکم، امنیت اقتصادی اکثر زنان را در اروپای کنونی نابود کرده است. آیا ما فمی‌نیست‌ها آلترناتیوی داریم؟
- با توجه به سیاست‌های جاری، وضعیت اتحادیه‌ها و جنبش زنان، موضوعات استراتژیکی که فمی‌نیست‌ها می‌توانند در آن تغییری دهند، کدام هستند؟
- به عنوان فمی‌نیست، باید با چه کسی همبستگی نشان دهیم و چرا؟
● موضوع انتخابی ما: خوداشتغالی
موضوعی که ما در "گروه خویشاوند" خود برگزیده‌ایم، گرایش مهم بازار کار است: خوداشتغالی زنان در اروپای در حال جهانی شدن. ما در گروه خود و همراه با شما، می‌خواهیم درباره موضوعات زیر بحث کنیم:
- جهانی‌سازی چه تأثیری در اروپا دارد و فشار آن به سوی انعطاف‌پذیری چه تأثیری بر خوداشتغالی زنان دارد؟
- تغییرات بازار کار رسمی برای زنان و قانون زدایی کار. در سراسر اروپا، زنان (به علت تبعیض جنسیتی، محافظه کاری، تبعیض سنی) از بازار کار رسمی بیرون رانده می‌شوند یا نمی‌توانند به آن وارد شوند (زنان بدون اجازه کار).
- زنان زیادی خوداشتغالی را راهی به جلو تلقی می‌کنند و تعداد زنان خوداشتغال رو به افزایش است. در این باره چه احساسی دارند و چه زمانی می‌تواند یک آلترناتیو باشد؟
- بسیاری از زنان، خوداشتغالی را تنها گزینه ممکن در بازار کار ملی / محلی می‌دانند. چه نظری درباره این گزینه دارند؟

نویسنده خیزلا دوتینگ