همان ۱۰‌ هزار واحد خودمان

هیچ کدام از سهام‌داران، پس از رسیدن شاخص بورس به ۱۲ هزار واحد، هرگز تصور نمی‌کردند دوباره شاهد سقوط قیمت‌ها و کاهش سرمایه خود باشند. هرچند کارشناسان تلاش می‌کنند تا سهام‌داران را مجاب نمایند که این قیمت‌ها، ارزش واقعی سهام نیستند و ارزش هر سهم، بالاتر از قیمت معامله شده فعلی است، اما سهام‌داران حاضر نیستند در این خصوص، بلندمدت فکر کنند و ترجیح می‌دهند نقد را بچسبند و منتظر آینده نمانند.
همین تفکر حاکم، موجب شده تا تقریباً هیچ درخواست خریدی در بازار وجود نداشته باشد و همه به نوعی فروشنده باشند. در اواخر دهه دوم آبان، همه به دنبال آن بودند که هر طور شده، سهام خود را به پول نقد تبدیل کنند تا پس از آن که بورس نفس تازه‌ای کشید، دوباره به صحنه بیایند. در این بین، شرکت‌های مشمول اصل ۴۴ در شکل‌گیری صف‌های فروش، نقش اول را بازی کردند.
طی یک ماه گذشته (۲۰ مهر تا ۲۰آبان)، مخابرات ایران و فولاد مبارکه اصفهان، خبرسازترین شرکت‌های بورسی بودند. این دو، دست به دست هم دادند تا شاخص‌های بورس را از اوج به حضیض بکشند. در پنجم آبان، شاخص بورس(بازده نقدی و قیمت)، با ۲ هزار و ۳۳۳ واحد کاهش نسبت به روز قبل، به ۴۱ هزار و ۶۴۸ واحد رسید. شاخص کل قیمت هم در پایان معاملات، روی عدد ۱۰ هزار و ۳۴۹ ریال متوقف شد که نسبت به آخرین روز معاملاتی، ۷/۵۷۹ واحد کاهش داشت. دلیل این اُفت یکباره، به سهام فولاد مبارکه اصفهان و سایر شرکت‌های مشمول اصل ۴۴‌ حاضر در بازار بر می‌گشت. ‌ ‌
روز ۱۹ شهریور سال جاری، اداره نظارت بر ناشران بورسی، بنا به دلایلی چون: تغییرات قیمت سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان، کاهش جهانی قیمت فولاد، افزایش قیمت سنگ آهن داخلی و تأثیر آن بر قیمت سهام این شرکت، نامشخص بودن نحوه پرداخت کمک به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و لزوم وجود اطلاعات بیشتر، نماد این شرکت را متوقف کرده و از فولاد مبارکه اصفهان خواسته بود اطلاعات مربوط به این تحولات و تأثیر آن را بر وضعیت سودآوری شرکت، به بورس ارایه کند تا پس از روشن شدن این مسایل و انعکاس آنها به بازار، نماد معاملاتی شرکت بازگشایی شود. روز پنجم آبان، پس از ارایه اطلاعات شرکت به بازار و شفاف سازی عملکرد شش ماهه، نماد معاملاتی فولاد مبارکه، با توجه به تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم از ۹۰۷ ‌ به ۸۴۸‌ ریال، در سال مالی منتهی به ۳۰ اسفند ۸۷ بازگشایی شد.
این در حالی است که با توجه به تعدیل منفی کمتر از ۱۰ درصدی این شرکت، معاملات نماد فولاد پس از بازگشایی، بدون محدودیت نوسان قیمت معامله انجام شد. هرچند قیمت هر سهم این شرکت، در دقایق ابتدایی بازگشایی نماد، با ۰۹/۴۰ درصد کاهش، به ۲ هزار و ۲۱۰ ریال رسید، اما تا پایان ساعات معاملات، بیش از ۱۸ میلیون سهم این شرکت مورد دادوستد قرار گرفت که این امر منجر به بهبود قیمت هر سهم و ارتقای آن به ۲ هزار و ۲۴۲ ریال شد. طی مدتی که نماد شرکت فولاد مبارکه متوقف بود، قیمت‌ جهانی فولاد، بیش از ۲۰ درصد اُفت کرد که این موضوع باعث شد سهام‌داران در غیاب این شرکت در بازار، متحمل زیان ناخواسته‌ای شوند. ‌ ‌
● شاگرد اول
وجود بازار سهام در هر کشور، موهبتی است که نباید به راحتی از آن گذشت. تشکیل سرمایه‌های جدید، جذب نقدینگی‌های سرگردان، متنوع‌سازی بیشتر ریسک، سازوکارهای کنترل شرکت‌ها، دسترسی به اطلاعات بیشتر، پویایی پس‌اندازها، جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، گسترش مالکیت عموم و مشارکت شهروندان در رشد اقتصادی، رفاه و عدالت اجتماعی بالاتر برای کل اقتصاد و افزایش شفافیت فعالیت‌های اقتصادی، از جمله مزایای بورس در هر کشور می‌باشند. با این اوصاف، چشم‌پوشی از این مزایا عقلانی نیست. طبیعی است که دولت‌ها نگران سقوط شاخص‌های بورس باشند و برای بهبود بازار سهام، همه ترفندهای موجود را به کار ببندند. هرچند که بورس تهران، در سال گذشته و در چهل و هشتمین مجمع عمومی و اجلاس جهانی بورس‌ها، از لحاظ رشد ارزش بازار، در رده سوم جهان و از لحاظ تغییر ارزش معاملات و شاخص بازار، رتبه نخست جهان را به خود اختصاص داد، اما در چند هفته اخیر، رکود حاکم بر جهان، بیش از پیش به این بازار نوپا فشار آورده، به طوری که به نظر می‌رسد دیگر تاب تحمل ندارد. ‌ ‌
اُفت ارزش بازار و کاهش حجم معاملات، می‌تواند این موضوع را به خوبی نشان دهد. ارزش بازار سهام، در ۲۰ مهر سال جاری ۶۲۳‌ هزار و ۹۳۱‌ میلیارد ریال بود که این رقم در ۲۰ آبان، به ۵۵۶‌ هزار و ۶۴۰‌ میلیارد ریال رسید. کاهش ۶۴ هزار و ۸۹۰ میلیارد ریالی ارزش بازار سهام، بیانگر اُفت شدید حجم معاملات و عدم ورود نقدینگی تازه به بازار است. ‌ ‌
● ‌هوندا، تیزرو ‌‌را فروخت
شرکت هوندای ژاپن، در ۲۷ مهرماه و در سومین مرحله از عرضه سهام خود، با فروش بلوک ۲۱ درصدی سهام شرکت تیزرو، به ارزش ۵۸۶ میلیون تومان، از جمع سهام‌داران این شرکت و متعاقباً از بورس خارج شد. هوندا موتور ژاپن که در سال ۸۳ قصد داشت مالکیت ۲۱ درصدی خود را در شرکت تیزرو افزایش دهد، در ۱۱ اسفند سال ۸۶ و ۳۱ فروردین سال جاری، اقدام به عرضه ۹ میلیون و ۷۷۵ هزار و ۵۰۰ سهم کرده بود که برای این تعداد سهام، به قیمت پایه هر سهم ۱۲۰ و سپس ۸۰ تومان، هیچ خریداری پیدا نشد. این شرکت ژاپنی، پس از آن که برای سومین بار، بلوک ۲۱ درصدی سهام شرکت تیزرو را به قیمت پایه هر سهم ۶۰ تومان در تابلوی چهارم بورس عرضه کرد، موفق به فروش این تعداد سهام، به ارزش ۵۸۶ میلیون و ۵۳۰ هزار تومان گردید. با این معامله، شرکت تیزرو که در اواخر آذر ۸۵ به همراه ۴۲ شرکت دیگر، به جمع ۶۰ شرکت قبلی در تابلوی چهارم معاملات بورس پیوسته بود، عملاً از فهرست شرکت‌های بورسی حذف شد.
● گام بعدی
شاخص کل قیمت، هم‌اکنون وارد کانال ۹ هزار واحدی خود شده است. تصمیم در خصوص خرید یا فروش هر سهم، تنها با نگاه به این شاخص عقلایی نبوده و طبیعی است که سرمایه‌گذار، باید فاکتورهای دیگری را از جمله ارزندگی سهم، نسبت P/E، میزان پوشش سود و میزان نقدشوندگی سهام در نظر بگیرد. به علاوه، این روزها قیمت سهام شرکت‌ها به کف خود رسیده است که این امر، سرمایه‌گذاری را در سهام توجیه می‌کند. همین امر حکم می‌کند که سرمایه‌گذاران، ضمن بررسی همه جانبه بازار، صرفاً با پایین آمدن شاخص کل قیمت، از بازار فراری نشوند. نمودارهای تکنیکال نیز نشان می‌دهند که شاخص در سال آینده، به عدد ۱۲ هزار واحد باز خواهد گشت. بنابراین، اقدام به خرید در این شرایط، خیلی هم غیرمنطقی نخواهد بود.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران