یکشنبه, ۳۱ تیر, ۱۴۰۳ / 21 July, 2024
مجله ویستا

ثبت مولکول های آلی در جو فوقانی تیتان


بر اساس داده هایی كه از این گذر به دست آمد مشخص شد لایه های فوقانی جو نازك و مه آلود تیتان، سرشار از مولكول های پیچیده هیدروكربنی است. دانشمندان مدت ها است كه به جو تیتان به مانند آزمایشگاهی برای بررسی و تحقیق در خصوص شیمی مولكول های پیچیده ای نگاه می كنند كه می توانند در خصوص نحوه شكل گیری حیات برروی زمین و چگونگی ساخته شدن بلوك های پایه ای حیات، آنها را راهنمایی كند. اما نقش لایه فوقانی جو این قمر به ویژه پس از گذر اخیر كاسینی از فراز آن كه منجر به كشف تعداد بیشتری مولكول های هیدروكربنی در آن شد، افزایش یافته است.
اما این یافته چالش برانگیز با كمك ابزار موسوم به طیف سنج یونی و ذرات خنثی كاسینی صورت پذیرفت. این ابزار توانست ذراتی باردار و خنثی را در این لایه جو تیتان آشكار كند. این ذرات و داده هایی كه ازآنها ثبت شد، اطلاعات باارزشی بود كه دانشمندان را قادر می ساخت تا با قطعیت بیشتری از ساختار، دینامیك و تاریخ جو تیتان سخن بگویند. وجود تركیبات پیچیده هیدروكربنی و تركیبات كربن _ نیتروژن با كمك این ابزار در سراسر ناحیه فوقانی جو تیتان آشكار شد.
دكتر هاونتر ویت (H.Waite) كه محقق ارشد ابزار طیف سنج یونی و ذرات خنثی كاسینی و استاد دانشگاه میشیگان است بعد از اعلام این كشف جدید اعلام كرد: «ما در ابتدای راه درك اهمیت و نقش طبقه فوقانی جو تیتان در چرخه تولید تركیبات كربن درون تیتان هستیم.» وی همچنین تاكید كرد این یافته در نهایت می تواند ما را در شناخت منشاء ساختارهای حیاتی در سراسر منظومه شمسی یاری دهد.
در این بررسی ها وجود مولكول های هیدروكربن تشكیل شده از ۷ اتم كربن تایید شده است و در كنار آن تركیبات هیدروكربنی محتوی كربن (نیتریل ها) نیز رصد شدند. جو تیتان عمدتاً از نیتروژن تشكیل شده است و پس از آن بیشترین تركیب آن را متان (به عنوان ساده ترین عضو خانواده هیدروكربن ها) تشكیل می دهد. محققان گمان می كنند كه نیتروژن و متان در مجاورت بمباران ذرات پرانرژی- كه از مغناطیس كره زحل به تیتان می رسد- و نور خورشید، بتوانند هیدروكربن های پیچیده تر را به وجود آورند. با وجود این پیش بینی ها، پیدا شدن این حجم از مولكول های پیچیده در لایه فوقانی جو تیتان غافل گیركننده بود. چرا كه با توجه به سرمای محیط تیتان انتظار می رفت این مولكول های سنگین تراكم یافته و به شكل باران های هیدروكربنی بر سطح تیتان بازگردند. با وجود اینكه در حال حاضر تنها زیست شناسی زمینی منشاء حیاتی است كه ما می شناسیم اما سئوال مهم تری در این خصوص وجود دارد و آن هم این است كه منشاء حیات در منظومه شمسی چه بوده است؟
ابرهای میان ستاره ای، بلوك های آلی فراوانی را تولید می كنند و یكی از مكان هایی كه می توان آنها را به خوبی یافت در غبار و ذات غبار دنباله دارها است. شاید همین ذرات منشاء ذرات آلی و درنهایت شكل گیری حیات بر روی زمین بوده باشند. اتمسفر سیارات (و اقمار آنها در سیارات گازی) درحالی مملو از نیتروژن و متان است كه در آن نشانه ای از اكسیژن یافت نمی شود و این محیط فعال كه قابلیت اكسیداسیون را نیز ندارد در اثر تابش های فرابنفش و تابش های ذرات پرانرژی حجم بالاتری از مولكول های آلی پیچیده تر را تولید می كند و این همان داستانی است كه زمانی (احتمالاً) برروی زمین نیز روی داده است.
این گذر كاسینی، ششمین گذر این فضاپیما از فراز تیتان بود اما این تازه آغاز داستان است. كاسینی باید حداقل ۳۹ بار دیگر از فراز قمر تیتان بگذرد تا دنیای دور، كم كم در برابر چشم دانشمندان از اسرار خود پرده بردارد.
منبع : باشگاه اندیشه