فناوری اطلاعات؛ بنگاه‌های خرد و نقش تحریم

بی شک یکی از برکات و اثرات بسیار مهم پیشرفت فناوری‌های ارتباطات و توسعه شبکه جهانی اینترنت کمک به حضور شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی کوچک در بازار جهانی است. حضوری که در زمان‌های نه چندان دور به دلایل مشکلات ناشی از پیچیدگی و هزینه‌های بالای ارتباط و مذاکره در اختیار شرکت‌های بزرگ و بین‌المللی بود.
امروزه به کمک بستر مناسب ارتباطی و شبکه‌ای، مکاتبات و مذاکرات راحت و کم‌هزینه و مبادلات مدرن الکترونیکی مالی این امکان فراهم شده است که شرکت‌های کوچک و حتی افراد به تنهایی بتوانند با مخاطبین و مشتریان خود در سراسر جهان ارتباط داشته و مبادلات اقتصادی داشته باشند.
به مدد پیشرفت‌های چشمگیر صنایع ارتباطات و اقتصاد شبکه‌ای یک تولید کننده می‌تواند در کشور خود در توسعه و تولید بخشی از یک محصول در کشور دیگر سهم بسزایی داشته باشد.
حضور و صدور جهانی بخصوص در حوزه‌های خدمات فنی مهندسی و تکنولوژی‌های برتر و پیشرفته چشمگیر و قابل توجه می‌باشد.
برای اطلاع کافیست به تعداد شرکت‌ها و بنگاه‌های کوچک اقتصادی که در طی دو دهه پیش در اکثر کشورهای صنعتی و در حال توسعه ایجاد شده و بکمک بستر مناسب موجود، تعامل راحت و بی‌دردسر با دنیای بیرون، با شتاب بسیار بالایی توسعه یافته و به شرکت‌های بزرگ تبدیل گشته‌اند رجوع شود.
از طرف دیگر این پیشرفت جلوی مهاجرت بسیاری از دانشمندان و متخصصان علوم گوناکون و مخصوصاً علوم فنی و مهندسی را که در دهه‌های گذشته خدمات آنها بطور مستقیم در کشورهای خود قابل عرضه نبود گرفته و یا کندتر کرده است.
حال جای این سئوال است که کشور ما از این پیشرفت که اقتصاد جهان را در همه مقیاس‌ها و میادین یکپارچه و شبکه‌ای نموده چه سهمی را داراست و در کجا قرار دارد؟
به نظر می‌رسد که بدلایل زیادی کشور ما بهره چندانی از این پیشرفت و بستر بوجود آمده نبرده و از جایگاه مناسبی برخوردار نیست.
مشکلات و معضلات ناشی از قوانین دست وپاگیر داخلی از یک طرف و مهم‌تر از همه تحریم سه دهه جمهوری اسلامی موجب شده است تا کشور تقریباً بصورت جزیره‌ای جدا از اقتصاد شبکه‌ای تقریباً بصورت سنتی فعالیت‌های اقتصادی داشته باشد.
درست است که تحریم اقتصادی نتوانسته کشور را از تامین نیازمندی‌های وارداتی خود محروم نماید و ما توانسته‌ایم با صرف هزینه‌های بیشتر همراه با لختی در تامین نیازمندی‌های وارداتی خود و سرمایه‌گذاری‌های بالادستی موفق شویم، ولی در بعد صادرات انواع تولیدات و خدمات نرم‌افزاری و مهندسی که نقش بسیار مهمی در اشتغال‌زایی و جلوگیری از مهاجرت متخصصین را دارد چه؟
ما در بخش صادرات بغیر از صادرات شرکت‌های دولتی و صادرات سنتی فرش و خشکبار، در حضور شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی کوچک در بازار جهانی بدلایل عدم برخورداری از مزایای تعامل راحت با دنیای خارج از مرزها، با مشکلات بسیاری روبرو هستیم.
به بیان ساده تحریم اقتصادی راه درآمدزایی و تولید ثروت را گرفته است نه راه خرج کردن منابع را.
بدلیل جدا بودن کشور از شیکه بهم پیوسته اقتصاد جهانی شرکت‌های کوچک قادر به ارتباط و صدور محصولات خود به بازار مصزف جهانی نیستند و به ناچار بازار داخل و مشتریان داخل کشور را نشانه گرفته که بسیاری از این تولیدات و خدمات بطور مستقیم در داخل قابل مصرف نبوده و یا غیراقتصادی خواهند بود و در نهایت مجبور به ورود به فعالیت‌های غیرحرفه‌ای و واسطه‌گری شده و یا به اجبار تن به مهاجرت به کشورهای دیگر می‌دهند.
با توجه به جمعیت جوان و تحصیلکرده و متخصص کشور امکان راه‌اندازی شرکت‌ها و مراکز کوچک ولی بسیار کارا در ابعاد مختلف و وسیع و حضور در بازار جهانی میسر خواهد شد اگر به نقش و اهمیت شرکت‌های کوچک اقتصادی به خصوص در حوزه فناوری‌های نوین در اشتغال‌زایی و اقتصاد پویا و مولد و شناخت و برطرف کردن موانع داخلی و بیرونی همت گماشته شود.

علیرضا متین

منبع : اخبار فناوری اطلاعات ایتنا