چین، المپیک و نگرانی از حضور ۲۰ هزار خبرنگار

برای شش سال است که برگزارکنندگان المپیک پکن رویدادی را برنامه‌ریزی کرده‌اند که چین را به مرکز توجهات جهانی بازمی‌گرداند. آنها از صرف هیچ هزینه‌ای مضایقه نکرده‌اند و هیچ نکته‌ای را نیز از قلم نینداخته‌اند. پکن برای نشان دادن قدرت اقتصادی رو به رشدش و جاه‌طلبی‌هایش ۴۴۰ میلیون دلار برای ساخت استادیوم «آشیانه پرنده» هزینه کرده است. برگزارکنندگان مسابقه همچنین لیستی از میهمانان نیز تهیه کرده‌اند تا آنها شاهد ظهور مجدد این تمدن قدیمی باشند. این در حالی است که برگزارکنندگان مسابقه برای سرگرم کردن میهمانان و همچنین تاکید بر روی افتتاح چین مدرن، بزرگترین شخصیت‌های هالیوود را برای کمک به طراحی و برگزاری فستیوال استخدام کرده‌اند. اما در حالی که کمتر از ۶ ماه به آغاز بازی‌های المپیک باقی مانده این جشن تجدید حیات چین تهدیدی برای رهبری حزب کمونیست چین نیز محسوب می‌شود چون این فرصت را در اختیار منتقدان قرار می‌دهد که صدای خود را به گوش جهانیان برسانند.
«آیی ویوی» آرشیتکت استادیوم به خاطر شرایط منزجرکننده سیاسی در این کشور تک حزبی از شرکت در جشن افتتاحیه خودداری می‌کند. لیست مدعوین شامل نام «پرنس چارلز» دوست صمیمی دالایلاما نمی‌شود. در بزرگترین ضربه علیه دولت کمونیست چین «استیون اسپیلبرگ» نیز از سمت مشاور هنری خودداری کرده و گفته که وجدانش به او اجازه نمی‌دهد به برگزاری رویدادی در کشوری کمک کند که از نفوذش برای پایان دادن کشتارها در دارفور استفاده نکرده است.
با این وجود رهبری چین در تلاش است تا خسارت‌های معنوی بر وجهه خود را محدود کند و مانع از تبدیل شدن تحریم اسپیلبرگ به حرکتی گسترده‌تر شود. یکی از نگرانی‌های اولیه دولت چین انتشار تدریجی اخبار بد است که گاهی اوقات به طرز ناگهانی به روند برگزاری المپیک سرایت می‌‌کند. برای مثال افتتاح استخر مکعب آب در اواخر ژانویه تحت‌الشعاع گزارش‌ها در خصوص مرگ کارگران ساختمانی قرار گرفت که میزان مرگ‌ و میر آنها را بیش از یک سال مخفی نگاه داشته بود. هفته بعد از انتشار این خبر، پلیس امنیتی چین یکی از مخالفان سرشناس دولت چین را دستگیر کرد. «هو جیا» ۳۴ ساله که بخش اعظمی از سال ۲۰۰۶ را تحت بازداشت خانگی سپری کرده‌ است، متهم به انتشار اطلاعاتی در خصوص پرونده‌های حقوق بشر، تظاهرات کشاورزان و سایر موضوعات حساس سیاسی است. آقای «جیا» با این اقدام خود آشکار ساخت که دولت چین به شدت در حال سرکوب مخالفان قبل از آغاز بازی‌های المپیک است. برای طرفداران حقوق بشر و مخالفان دولت چین دستگیری آقای «هو» گویاترین مثال از تشدید سختگیریهای حکومت چین بر روی مخالفان در شرایطی است که پکن خودش را برای میزبانی بازی‌های المپیک در ماه آگوست (مرداد) آماده می‌کند.
تاثیر منفی چنین اقداماتی وقتی بعد بین‌المللی به خود گرفت که گروهی از برندگان جایزه صلح نوبل، سیاستمداران، اشخاص نامدار و قهرمانان سابق المپیک، نامه‌ی سرگشاده‌ای به «هو جین تائو» رییس جمهور چین فرستادند و خواستار شدند که چین اقدامی علیه بی‌رحمی‌ها و قساوت‌های دارفور انجام دهد.
به نظر می‌رسد که چین در نحوه پاسخ‌گویی به این چالش ناگهانی کاملا درمانده است. رسانه‌های داخلی چین سیاسی کردن بازی‌های المپیک را سرزنش کرده‌اند، وزارت خارجه چین به طرز مبهمی درباره انگیزه‌های پنهانی برخی از انتقادات صحبت کرده و دولت چین نیز فشارها را بر روی فعالان داخلی که جرات کرده‌اند از المپیک به عنوان فرصتی برای بی‌اعتبار کردن حزب کمونیست استفاده کنند، به شدت افزایش داده است. «نیکلاس باکولین» از دیده‌بان حقوق بشر در این خصوص می‌گوید: «وزارت خارجه چین کاملا گیج شده است». باکولین در توضیح بیشتر اظهارات خود می‌‌افزاید: «آنها از انتقادات دیپلمات‌های غربی و سازمان ملل متحد به خاطر نقش‌شان در سودان، برمه و کره شمالی کلافه شده‌اند؛ ولی حالا انتقادات علنی شده و در حال تبدیل شدن به یک بحران است. این شرایط در واقع زنگ بیدار باشی از خطراتی است که بازی‌های المپیک متوجه وجه جهانی چین می‌کند».
باکولین در ادامه اظهارات خود با اشاره به اینکه بر این باور است که این تازه شروعی برای بیان نگرانی‌ها در خصوص وضعیت حقوق بشر در چین است، تصریح می‌کند: «به هر حال انتقادات از چین نباید سبب شود که برخی از پیشرفت‌های دولت چین مثل کاهش فقر و افزایش آزادی‌های شخصی که در طول چند سال گذشته بدان‌ها دست یافته را نادیده بگیریم. این در حالی است که چین نظارت و کنترل روزنامه‌نگاران خارجی را کاهش داده و برای پاک کردن جو سیاسی سرمایه‌گذاری هنگفتی کرده است. این در حالی است که برگزارکنندگان بازی‌های المپیک چین آژانس روابط عمومی بسیار معتبر Hill & Knowlton را استخدام کرده‌اند تا پاسخ استعفای اسپیلبرگ را بدهند؛ اقدامی که کمیته برنامه‌ریزی چین آن را قابل تاسف توصیف کرده است. چین تاکید می‌کند که سیاست و ورزش باید از یکدیگر تفکیک شوند و در این مورد از حمایت کمیته بین‌المللی المپیک نیز برخوردار است که بر این موضوع پافشاری می‌کند که بازی‌های المپیک نباید مکانی برای اعتراضات سیاسی باشد. با این حال به نظر می‌رسد که بسیاری از مقامات کمیته بین‌المللی المپیک از اعتباری که میزبان بازی‌ها به دست می‌آورد صرف‌نظر کرده‌اند و بر این باورند که رای دادن آنها به چین برای میزبانی بازی‌های المپیک باعث می‌شود که اصلاحات در این کشور با سرعت بیشتری صورت پذیرد. چیز دیگری که باعث نگرانی دولت چین شده حضور زیاد خبرنگاران در این دوره از بازی‌های المپیک است. قرار است بیش از ۲۰ هزار خبرنگار برای پوشش اخبار بازی‌ها به این کشور سفر کنند که این تعداد ۲ برابر بیشتر از تعداد ورزشکاران است. نگرانی مقامات چینی از آن است که آنها می‌توانند آزادانه در مورد هر چیزی گزارش تهیه کنند؛ از نحوه‌ی برگزاری بازی‌ها تا وضعیت حمل و نقل که این خود می‌تواند شوک بسیار بزرگی به فرهنگ کنترل‌کننده‌‌ی دولت چین باشد.

منبع : گزارش