تمام مخدرها در یک نگاه!

مواد مخدر، موادی با خواص دارویی هستند که با سوء‌مصرف یا مصرف بیش از اندازه به منظور کسب لذت یا تجربه حالات غیرعادی استفاده می‌شوند. این مواد فرآورده‌های گیاهان خشخاش، شاهدانه، کوکا و ترکیبات شیمیایی مشابه آنها هستند. مصرف مداوم این مواد سبب وابستگی دارویی و اعتیاد مصرف‌کننده می‌شود.
● انواع مواد مخدر عبارتند از:
▪ مواد سستی‌‏زا:
موادی هستند که مصرف آن روی سلسله اعصاب مصرف‏‌کننده اثر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکری و بدنی او را سست می کند. این مواد به دو دسته تقسیم می‏شوند: طبیعی (مانند محصولات گیاه خشخاش، تریاک، شیره تریاک، مرفین) و مصنوعی (مانند هروئین، متادون، نرمتادون، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص‌های مسکن و آرام‌‏بخش)
▪ مواد توهم‏‌زا:
با مصرف این مواد فرد دچار اوهام حسی و بصری می‌‏شود. این مواد شامل دو دسته هستند: طبیعی (مانند محصولات گیاه شاهدانه، حشیش، بنگ، ماری‏جوانا، گراس، چرس، مسکالین، جو سیاه آفت‌‏زده، برخی از قارچ‌های حاوی مواد توهم‌‏زا، دانه‌‌های نوعی نیلوفر وحشی) و مصنوعی (مانند ال.اس.دی(L.S.D)، دی‏‌متیل‌تریپتامین (D.M.T)، دی‏ اتیل تریپتامین (D.E.T)
▪ مواد توان‌افزا:
مصرف آن روی سلسله اعصاب تأثیر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکری و بدنی مصرف‏ کننده بیشتر و باعث هیجان می‏‌شود. این مواد به دو دسته تقسیم می‏‌شوند که عبارتند از: طبیعی (مانند برگ کوکا، کوکائین، کراک، برگ و ساقه برخی درختان مثل خات و کراتم و ناس) و مصنوعی (مانند آمفتامین، متیل آمفتامین، ترکیبات آمفتامین‏ها)
▪ تریاک:
به شکل ماده قهوه‌ای تیره رنگ با بوی مخصوص است. که از تیغ زدن گرز خشخاش و لخته شدن شیره خشخاش نارس به‌دست می‌آید. تریاک حاوی چند ترکیب مخدری از جمله مرفین و کدئین است. مهم‌ترین ماده مخدر موجود در تریاک مرفین است که اثرات تریاک نیز ناشی از تأثیر همین ماده روی سلول‌های بدن است. معمولا قاچاقچیان مواد مخدر برای سود بیشتر، تریاک را با مواد زائد زیادی مخلوط می‌کنند تا حجم و وزن آن اضافه شود! این قضیه درباره سایر مواد مخدر هم مصداق دارد.
▪ شیره سوخته:
فرم دیگری از تریاک است که از جمع‌آوری باقیمانده تریاک که در نتیجه سوختن در حین کشیدن آن توسط وافور در محفظه سفالین وافور باقیمانده است، بدست می‌آید. مقدار مرفین و سایر آلکالوئیدها در این نوع تریاک بیشتر از خود تریاک است.
▪ شیره:
از حل کردن تریاک در آب و صاف کردن آن به‌دست می‌آید.
▪ مرفین:
مرفین از تریاک استخراج می‌شود و یا مستقیما از ساقه خشخاش به ‌دست می‌آید و به صورت پودری کریستالی به رنگ قهوه‌ای روشن و یا سفید است. مرفین اولین ماده‌ای بود که در سال ۱۸۰۴ میلادی به‌صورت خالص از تریاک به‌دست آمد. مرفین به اشکال قرص، کپسول، پودر یا محلول عرضه می‌شود و از طریق خوراکی، کشیدن از راه مجاری تنفسی و تزریق زیر پوستی و داخل سیاهرگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
▪ هروئین:
هروئین در سال ۱۹۰۰ از مرفین ساخته شد. در ابتدا به عنوان دارویی برای درمان مؤثر اعتیاد به مرفین ارائه شد. اما به‌زودی متوجه شدند که قدرت آن پنج برابر مرفین است.
▪ کراک:
به‌صورت کلوخ‌های سفید رنگی که تمایل به رنگ قهوه‌ای دارند به بازار عرضه می‌شود. ظاهر آن شباهت زیادی به تکه‌های کشک دارد. کراک فرآورده‌ای مشتق از کوکائین است، اما ترکیب آن در ایران با شکل متداول آن متفاوت است. کراک موجود در بازارهای ایران از تقطیر هروئین و ترکیب آن با مواد شیمیایی خاص درست می‌شود. می‌توان گفت که در حال حاضر قوی‌ترین ماده مخدر در دنیاست به ‌طوری‌که یک بار مصرف آن معادل اعتیاد است!
▪ نورجیزک:
به‌صورت مایعی نارنجی رنگ که در ویال‌هایی بدون آرم و نوشته عرضه می‌شود. کورتون و یک مخدر مانند هروئین از ترکیبات اصلی این ماده است و امکان وجود مواد محرک در آن منتفی نیست.
▪ متادون:
در حقیقت متادون یک داروی برطرف‌‌کننده درد است که برای تسکین سرفه هم از آن استفاده می‏کنند. گرچه متادون خود یک ماده اعتیادآورنده قوی است، ولی به عنوان یک داروی پزشکی برای ترک و معالجه معتادان به تریاک، هروئین و مرفین از آن استفاده می‏‌کنند. اثرات دارویی آن تا حدی شبیه به مرفین بوده، با این تفاوت که پس از مصرف، مدت بیشتری طول می‏کشد تا اثرات آن ظاهر شود و به مدت طولانی‌تر در بدن باقی می‌‏ماند.
▪ کدئین:
یکی از مشتقات معروف تریاک است و به عنوان مسکن در اشکال مختلف قرص، کپسول و شربت در پزشکی کاربرد دارد. اثر کدئین در حدود اثر مرفین است و در صورتی که زیاد مصرف شود علائمی مانند اثرات مرفین خواهد داشت.
▪ حشیش:
ماده‌‏ای به رنگ سبز تیره و گاهی قهوه‌‌ای مایل به سبز، شبیه حنا که از گل، برگ و ساقه گیاه شاهدانه و از ترشحات چسبنده آن به صورت صمغ به دست می‌آ‏ید.
▪ بنگ:
سر شاخه‌های گلدار یا به میوه نشسته و خشک شده بوته شاهدانه - اعم از اینکه ماده رزینی آن را قبلا گرفته یا نگرفته باشند - بنگ نامیده می‏‌شود.
▪ ماری‌‏جوانا:
در آمریکا برگ‌ها و گل‌های شاهدانه آمریکایی را خشک می‏کنند و از آن توتون سبز رنگی به دست می‌آورند که همان ماری‏‌جواناست. چون این توتون خیلی زبر است برای پیچیدن آن از چندین دور کاغذهای سفید یا قهوه‌‏ای رنگ استفاده می‏کنند. این سیگار به کندی می‏سوزد و خیلی زود خاموش می‏شود، به همین علت معتادان با پک‌های سریع و دسته‏‌جمعی مانع خاموش شدن آن می‌‏شوند. معمولا این سیگار را در اماکن سربسته استعمال می کنند.
▪ گراس:
در زبان انگلیسی به معنی علف است و در اصطلاح همان بنگ و ماری‏جواناست. برگ‌های بوته شاهدانه که در واقع مثل علف است جمع‌‏آوری کرده، مانند سیگار مصرف می‌‏کنند، گاهی هم آن را مثل چای دم کرده و می‌خورند.
▪ چرس:
همان حشیش است که از رزین آماده شده از سر شاخه‏‌های گل‌دار و به میوه نشسته گیاه بالغ شاهدانه تهیه می‏شود و از انواع دیگرآن مرغوب‌تر است.
▪ ال.اس.دی:
به اشکال مختلف مانند قرص نقره‌ای خاکستری رنگ، پودر سفید رنگ، کپسول و مایع صاف و روشن و بدون رنگ و بو یافت می‌شود.
▪ کوکائین:
ماده بلوری سفید رنگی است که از برگ‌های گیاه کوکا به دست می‌آید و به صورت تدخینی و استنشاقی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
▪ ناس:
ناس بوته‌ای است که در افغانستان و پاکستان می‌‏روید. برگ‌های آن را اگر تازه باشد، می‏جوند و خشک کرده آن را مثل حنا کوبیده در زیر لثه قرار می‏دهند. برای تأثیر بهتر و بیشتر، کمی خاک سیگار یا آب آهک به آن اضافه می‏کنند.

دکتر احسان سلتی

منبع : روزنامه تهران امروز