تفرجگاه های دلکش و بکردر البرز شرقی

وجود صدها آثار و ابنیه تاریخی، مراكز دیدنی، طبیعت زیبا در شهرستان شاهرود این شهر را مورد توجه گردشگران قرار داده است
شهرستان شاهرود با وسعتی حدود ۵۰هزار و ۸۹۹كیلومتر مربع درشرق استان سمنان از شهرهای مهم تاریخی و گردشگری این استان است.
وجود صدها آثار و ابنیه تاریخی، مراكز دیدنی، طبیعت زیبا و باغهای سرسبز این شهر را مورد توجه گردشگران بسیاری از اقصی نقاط كشور قرار داده است.
شاهرود همواره مهد علم و فرهنگ بوده وبزرگانی چون شیخ بایزید بسطامی، شیخ ابوالحسن خرقانی و ابن یمین فرومدی را درخود پرورانده است.
از سوی دیگر ده هاكاروانسرا، مسجد، گرمابه قدیمی، غارهای آهكی طبیعی و نیز قلعه های باستانی اسماعیلی در جای جای دشت و دامنه های شاهرود و اطراف آن پراكنده اند كه هر كدام تاریخی را در سینه خود جای داده اند.
این شهرستان ازشمال به استان گلستان، ازشرق به استان خراسان، از غرب به شهرستان دامغان و از جنوب به دشت كویر محدود می شود.
جمعیت این شهرستان براساس آخرین سرشماری حدود ۲۰۲هزار و ۷۳۵هزار نفر كه تعداد ۱۰۴هزارنفر درمركز شهر وبقیه در بخشها و روستاها سكونت دارند.
با توجه به جایگاه جغرافیایی واقلیمی، شاهرود دارای پوشش گیاهی خوبی است، درختان گز، اقاقیا و گیاهان دارویی گل گاوزبان، خاكشیر، ترنجبین، گل ختمی و گل بنفشه درآن می رویند، همچنین پوشش گیاهی برای چرای دام به فراوانی یافت می شود. شاهرود در حدفاصل دو گونه آب و هوایی خشك و كویری (در جنوب) و مرطوب و پرباران (در شمال) واقع است كه آب و هوایی مطبوع برای این شهر به ارمغان آورده و آن را در ردیف خوش آب و هواترین شهرهای ایران قرار داده است.
قرارگرفتن این شهرستان در دامنه های رشته كوه البرز شرقی موجب بارندگی های فراوان و سرسبزی برخی از مناطق شهرستان شاهرود شده و تفرجگاه های دلكش و بكری در نواحی شمال و شمال شرقی آن پدید آورده است. هنرهای دستی این شهرستان فرش، قالیچه، گلیم، جاجیم، نمد،زیلو، الیاف پشمی و پارچه است كه جنبه سنتی داشته و از دیرباز بافت آن در شاهرود رواج دارد.
جنگل و آبشار مصنوعی شهر شاهرود، تفریحگاههای «فرحزاد، امیریه، چهارباغ، جنگلهای ابر و اولنگ و باغهای بسطام» به عنوان جاذبه های گردشگری و دیدنی این شهرستان یاد می شود.
آبشار مصنوعی شاهرود كه در ضلع شمال غربی این شهر به همت شهرداری شاهرود بر پیكره كوه جاری گشته، منظره ای دل انگیز و زیبا دارد كه با داشتن مجموعه ای از استخرهای ماهیگیری، قایقرانی و نیز یك باغ وحش كوچك به دیدنش می ارزد.
گنجینه (موزه) میراث فرهنگی شاهرود نیز كه قریب به ۷۰۰قطعه از اشیای تاریخی و آثارمردم شناسی این ناحیه (مربوط به هزاره هشتم قبل از میلاد تا دوره معاصر) را درخود جای داده از دیگراماكن دیدنی شاهرود بشمار می رود.
این بنا كه متعلق به عهد قاجار است و در گذشته به عنوان بلدیه(شهرداری) و مقر حكومتی از آن استفاده می شد، از ساختار خاص و معماری زیبایی بهره برده كه آنرا در ردیف آثار ملی كشور به ثبت رسانده است.
در سالهای گذشته، ۱۰گلوله توپ كه احتمالا متعلق به ارابه های جنگی دوران صفوی است و حین حفاری در مجموعه تاریخی بسطام پیدا شد و اكنون در موزه میراث فرهنگی شاهرود نگهداری می شود.
شش نسخه قرآن قدیمی و منحصربه فرد نیز در این موزه نگهداری می شود كه قدیمی ترین آنها مربوط به سال ۱۱۴۰هجری قمری (۲۸۳سال پیش) است.
این قرآن به ابعاد ۱۳‎/۵در ۲۱‎/۵سانتیمتر با خط زیبای ثلث تحریر شده و ترجمه آیات آن در حواشی صفحات آمده است. یكی از این نسخ نیز هشت ضلعی و به ابعاد ۴در ۴سانتی متر است كه با برش زدن گوشه صفحات، آنرا بصورت هشت ضلعی درآورده اند. چهار نسخه دیگر نیز دارای ابعاد كوچك ۱‎/۵در۱‎/،۸ ۲ در ۲‎/،۸ ۲‎/۷ در ۳‎/۸و ۶‎/۵در۸‎/۵سانتیمتر هستند كه دو مورد آنها در قاب فلزی جاسازی شده اند و احتمال می رود بین ۱۰۰تا ۱۵۰سال پیش به چاپ رسیده باشند. ۳۳قلم ظروف و اشیا عتیقه زیر خاكی نیز كه اخیرا از سوداگران آثارباستانی تپه های تاریخی منطقه كالپوش شاهرود كشف شده است در این موزه نگهداری می شود.
این اقلام شامل ظرف سفالی منقوش، گلاب پاش های شیشه ای(دوره های سلجوقی وایلخانی) و همچنین ظروف مفرغی دوران اسلامی شامل دیگچه، لگن،بشقاب شمعدان و دیس است.
از شاهرود به سمت شمال كه حركت كنید در فاصله شش كیلومتری به شهر تاریخی بسطام می رسیم كه چون قطعه ای از بهشت در میان باغهای سرسبز دامنه شرقی كوه البرز رخ نهان كرده و شاید به همین دلیل از چشم بسیاری از گردشگران مخفی مانده است. آب وهوای دلپذیر، كوچه باغهای مصفا، چنارهای تنومند وكهنسال و سپیدارهای سر به فلك كشیده از جلوه های طبیعی این شهر محسوب می شود. شهر تاریخی بسطام چون نگین درخشان بر انگشتری تاریخ این مرز و بوم، بارگاه امامزاده محمد بن جعفر صادق (ع) و مقابراوتاد عالم عرفان، سلطان العارفان «بایزید بسطامی» و قطب العارفان «شیخ ابوالحسن خرقانی» را در خود جای داده است.
علاوه برآن باید از مجموعه كم نظیر تاریخی این شهر یاد كرد كه بسان خوشه پروین بر تارك آسمان تاریخ این شهر می درخشد و آثاری چون «برج كاشانه، مسجد و صومعه بایزید، ایوان الجایتو، مدرسه شاهرخیه، مسجد جامع، گنبد غازان خان و برج و باروی شهر بسطام» را درخود جای داده است.
مقبره «ابن یمین فریومدی» شاعر نامدار شیعی و «شیخ حسن جوری» رهبر نهضت سربداران خراسان دردهستان فرومد(۲۰۰كیلومتری شرق شاهرود) از دیگر اماكنی هستند كه فرهنگ دوستان بسیاری را به این خطه می كشاند.
شهر «مجن» (MOJEN) در ۳۵كیلومتری شمال غربی شاهرود با بناهایی پلكانی و معماری ویژه (شبیه به شهر ماسوله) و نیز برخورداری از آبشاری مصفا و دل انگیز به عنوان یكی از جلوه های زیبای معماری كویری توجه عاشقان طبیعت را به خود جلب كرده است. شهر «مجن» نگین سرسبز محصور در دامنه كوههای البرز شرقی، از جاذبه های گردشگری خوش آب و هوا و دیدنی برای مسافرانی است كه درایام نوروز و تعطیلات تابستان به شهرستان شاهرود سفر می كنند. بافت قدیمی این شهر كه بر بلندای كوه در وسط شهر واقع شده، شبیه به ماسوله گیلان است، به گونه ای كه بام یك خانه حیاط خانه دیگر است و به همین دلیل از مجن به عنوان سومین شهر شبیه ماسوله ایران یاد می كنند.
بافت قدیمی شهر از سایر قسمتهای شهر متمایز است، زنان این شهر نمای خانه هارا در این قسمت با هنرهای خود جلوه خاصی داده اند، به این شكل كه دیوارها و سقف اتاقها را با خاك قرمز و زرد تزئین كرده اند.
بزرگترها و كهنسالان شهر مجن كه خاطرات فراوانی از انبوه درختان سر به فلك كشیده دارند، معتقدند نام مجن از كلمه «جنت» گرفته شده و می گویند به خاطر كثرت درختان در گذشته حتی نور خورشید نیز در این منطقه به زمین نمی رسید.
آثار بجا مانده از قلعه ای واقع در قسمت شمالی شهر، نشان می دهد كه مجن قدمتی نزدیك به سه هزار سال دارد و قطعات سفالی كوزه شكسته هاكه گفته می شود متعلق به دوره «گبر» ها است در این محل یافت می شود.
در شهر مجن كه سرسبز و مصفا بر دامنه های البرز شرقی آرمیده است چهار فصل سال را می توان به خوبی احساس كرد، درفصل بهار كه فصل رویش و سرسبزی است و نوید زندگی را می دهد، بر روی هر كوه و تپه ای را كه بنگری انواع و اقسام گونه های گیاهی و سبزیهای صحرایی یافت می شود كه هر كدام از آنها خاصیت دارویی خاص خود را دارند.
در كوهپایه هاو بر روی كوه هاتا اواخر فصل بهار آثار برف زمستان دیده می شود، این موقعیت اقلیمی خاص منطقه، شرایط را برای رشد گونه های گیاهی از قبیل «شنگی» های صحرایی «پونه»، «سرشو»، «ریواس»، «كما»، «گون» و «زرشك» فراهم كرده است. از مناطق سرسبز و دیدنی مجن می توان به منطقه گردشگری «فرحزاد» آبشار معروف به «تنگه داستان»، «چشمه هفت رنگ» و «آبشار مصنوعی» اشاره كرد.
منطقه «فرحزاد» جاذبه های گردشگری فراوانی دارد و از موقعیت اقلیمی سرد و مطبوع برخوردار است به طوری كه در اواسط تابستان نیز هوای این منطقه خنك است.
آبشار «تنگه داستان» درقسمت شمالی شهر در بین تنگه ای مشهور به «داستان» واقع شده است، وجه تسمیه این نام به خاطر داستانهایی بوده كه از زمان قدیم درباره این تنگه وجود دارد.
آبشار مذكور در بین دو سنگ عظیم الجثه قرار دارد و بیننده با اولین نگاه می پندارد كه سنگها درحال فرو افتادن است، ریزش آب آبشار با گذشت قرنها، موجب شسته شدن سنگهای آهكی كوه و ایجاد كانالی چند ده متری تا محل فعلی آبشار شده است.
آب فراوان این آبشار كه در دامنه كوه واقع شده آنقدر سرد است كه حتی به چند متری آن نمی توان نزدیك شد. چشمه «هفت رنگ» واقع در منطقه «گرآب» مجن در نوع خود كم نظیر است و آب گوگردی این چشمه كه خاصیت دارویی دارد از هفت سرچشمه با رنگهای مختلف بیرون می آید و پس از طی یك مسیر كوتاه به هم می پیوندند.
جمعیت شهر مجن حدود هشت هزار نفر است و شغل اكثر اهالی آن،كشاورزی، باغداری و دامداری است.

منبع: ایرنا

منبع : روزنامه ابرار