تفاوت‌های ”دو خواب“

یکی از روزنامه‌های پرسابقه، چند روز قبل تحلیل سردبیر آن جریده از اظهارات اخیر دبیرکل حرب اعتماد ملی را منتشر کرد. تحلیل این فعال مطبوعاتی در واقع مقایسه دو اظهار نظر از کروبی به فاصله ده‌سال بود. سردبیر این روزنامه در اقدامی که به لحاظ شکلی ـ و نه به لحاظ محتوائی ـ قابل تقدیر است به مقایسه اعتراض اخیر کروبی و اظهارات ۱۲۲ ماه پیش او در قم با استفاده از مستندات مکتوب پرداخته بود. به موجب آنچه در این تحلیل مشاهده می‌شد ظاهراً آقای کروبی در تاریخ هفتم اردیبهشت ماه ۷۶، در پاسخ به سئوالاتی پیرامون علت استعفاء آقای خاتمی از مسئولیت وزارت ارشاد در سال ۷۱ چنین اظهار داشته است:
”..آقای خاتمی ۱۱ سال وزیر ارشاد بود، کارهائی انجام داد که مقبول و محفوظ است، یک سلسله مشکلات و دشواری‌ها و خستگی‌هائی داشت که با اصرار استعفا کرد ـ ایشان بر استعفا اصرار داشت و آقای هاشمی رفسنجانی هم نمی‌پذیرفت. اما به هر جهت ایشان می‌گفت که می‌خواهم مدتی بروم. خوابی هم دیده بود و می‌گفت می‌خواهد دنبال کارهای علمی و حوزوی برود. چه بسا مشکلات دیگری هم داشتند.“ این روزنامه اظهارات جنتی که موجب اعتراض کروبی شده بود را نیز به شرح زیر چاپ کرده است.
”یکی از دوستان می‌گفت در زمان انتخابات در تاکسی از راننده پرسیدم به چه کسی رأی می‌دهی؟ او گفت نمی‌دانم، اما مادرم که چند سال پیش فوت کرده، دیشب به خوابم آمد و گفت به احمدی‌نژاد رأی بده“
البته اگر مبنای تصمیم‌گیری خاتمی برای استعفا، همان خواب باشد قطعاً به همان اندازه غیرقابل دفاع است که رأی دادن به احمدی‌نژاد به استناد یک خواب اما میان این دو موضوع تفاوت‌های فراوان وجود دارد که توجه به برخی از آنان خالی از لطف نیست.
۱) سخنان کروبی در قم، در جمعی محدود بیان شده و میزان انعکاس آن در میان مردم، به هیچ‌وجه قابل مقایسه با سخنرانی احمد جنتی نیست که علاوه بر پخش مستقیم رادیوئی، حداقل یک‌بار از شبکه سراسری سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز پخش می‌شود.
۲) منبع اظهارات کروبی مشخص است: سید محمد خاتمی. اما اظهارت جنتی مستند به خاطره‌ای است که یکی از دوستان از ”یک راننده ناشناس“ نقل کرده است.
۳) دقت در اظهارات کروبی نشان می‌دهد که خاتمی، پس از مخالفت رئیس‌جمهور وقت با استعفا او علیرغم ”مشکلات، دشواری‌ها و خستگی‌ها“ئی که او را بر رها کردن مسئولیت مصمم ساخته بود، احتمالاً ناچار شده است که یک خواب را هم چاشنی دلایل متعدد خود کند و پذیرش استعفاء خود را خواستار شود! تفاوت مهم این دو موضوع در این است که خواب خاتمی برای توجیه یک مسئله شخصی بوده است و خواب اخیر برای توجیه سپردن مسئولیتی بزرگ به‌دست یک‌نفر! آیا واقعاً این دو خواب از یک جنس است؟ البته ممکن است گفته شود که رها کردن یک مسئولیت بزرگ توسط فرد شایسته، به همان اندازه اهمیت دارد که واگذاری مسئولیت به یک فرد دیگر. در این مورد بد نیست به اظهارنظرهای بعضی محافظه‌کاران قدرتمند در زمان استعفاء خاتمی مراجعه و مشخص شود که ”آیا واقعاً زمینه کار برای خاتمی فراهم بوده و او از زیر بار مسئولیت شانه خالی کرده است؟“ آیا استقبال‌های فراوان آن روز از استعفاء خاتمی، نشانه حقانیت تصمیم او نبوده است؟ به هر حال شاید بتوان تفاوت‌های دیگری میان این دو خواب پیدا کرد. اما مهم‌ترین تفاوت، به شرایط کاملاً متفاوت دو سخنران (کروبی و جنتی) و برخی مسائل مهمی برمی‌گردد که در این سال‌ها شاهد آن بوده‌ایم. شخصی که در سال ۷۶ خواب خاتمی را نقل کرده، در آن‌زمان هیچ‌گونه نفوذ حکومتی نداشته و اظهارات او در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی مسئولان کشور، تأثیرگذار نبوده است. در حالی‌که نقل کننده داستان خواب دوم، کسی است که نقش او در شکل‌گیری نهادهای حکومتی غیرقابل تردید است. ضمن آن‌که اظهارات کروبی به تعبیر علما ”خبر واحد“ بوده است، اما آنجه توسط دبیر شورای نگهبان نقل شد در مجموعه‌ای از اظهارنظرها می‌گنجد که سابقه‌ای بیش از ده‌سال دارد. نخستین سابقه از این روند که به‌صورت مکتوب باقی مانده است مربوط به همین نویسنده و همین روزنامه‌ای است که چند روز قبل، کروبی را به خاطر اعتراض به جنتی مورد انتقاد قرار داد.
در سرمقاله روز سی و یکم اردیبهشت ۷۶ ـ دو روز قبل از انتخابات منجر به پیروزی خاتمی ـ این روزنامه آمده بود: ”سرّ اینکه حداکثر نیروهای انقلاب ـ اگر نگوئیم همه نیروهای انقلابی ـ امروز پشت سر آقای ناطق‌نوری به‌عنوان کاندیدای اصلح ایستاده‌اند، همین است که معادله رقابت انتخاباتی، چالش بین چند جناح فکری نیست، بلکه متأسفانه باید بگوئیم همه کفر پشت کاندیدای خاص نه از روی حب به او بلکه از روی بغض به انقلاب ایستاده‌اند.“
این دیدگاه، بعدها در مخالفت‌های قوی با سیاست‌ها و برنامه‌های دولت خاتمی خود را نشان داد. بعد از چندی، یکی از هم‌فکران همین نویسنده، روند انتخابات مجلس ششم ـ که منجر به پیروزی اصلاح‌طلبان شد ـ را یک افتضاح نامید. پس از چند سال یک روحانی سرشناس، نمایندگان هم‌فکر این نویسنده در مجلس هفتم را ”مورد تأیید امام زمان (عج)“ دانست و حدود یک‌سال بعد از انتخابات این نمایندگان استثنائی، ادعا شد که رئیس‌جمهور منتخب، حاصل نذر و نیاز خانواده شهدا است، نامه همین رئیس‌جمهور به رئیس‌جمهور آمریکا، الهام الهی نامیده شد و اکنون نیز انتخاب او ”اراده الهی برای عدم چرخیدن درب‌ها بر پاشنه غلط“ تلقی می‌گردد.
البته نشانه‌های دیگری نیز وجود دارد که خواب آن ”راننده تاکسی ناشناس“ را از خواب خاتمی متفاوت می‌کند. زیرا خواب اخیر در مورد کسی دیده شده است که تقدس دولت او باعث می‌گردد حتی از کنار اهانت به پیامبر اکرم (ص) در حوزه کاری یکی از وزیران این دولت عبور شود! این تقدس همچنین چشم‌ها را بر بعضی واقعیات سیاسی می‌بندد. یکی از این واقعیات، تصویری است که روزنامه انتقادکننده از کروبی در کنار تحلیل سردبیر خود چاپ کرده است و نشان می‌دهد که جلسه افتتاح شعبه یکی از جناج‌های فعال سیاسی در انتخابات مجلس هشتم، که هم‌اکنون اکثریت مجلس هفتم را در اختیار دارد با حضور استاندار محترم ـ مجری بی‌طرف انتخابات ـ برگزار شده است!
قاعدتاً این تفاوت‌ها کافی است تا هرگاه یک موضوع غیرزمینی و غیرقابل سنجش با معیارهای عقلی و قانونی، در خدمت جناح حاکم قرار می‌گیرد، تن‌های بسیاری بلرزد و اعتراضات جدی به رسانه‌ها کشیده شود!

منبع : روزنامه آفتاب یزد