داروینیسم ارتباطی

امروزه کدام یک از شرایط موجود بر جوامع ما حاکم است؟آیا ما واقعا در حال گذران مسیری هستیم که پس از چندی مجبور خواهیم شد جوامع مبتنی بر مفهوم آرمانگرایانه خود را با جوامع ابتدایی جابجا کنیم و دوباره جوامعی مبتنی بر ذهنیت حسی را بازسازی کنیم آیا این بدان معناست که تکنولوژی به وسیله خود زمینه نابودی خویش را فراهم خواهد نمود، یا در شرایط فکری اسپنسر و هم فکرانش تنفس می کنیم; بدین سان که جوامع و انسان هایی گوی تفوق را خواهند ربود که بر شاهراه های ارتباطی تسلط یابند و از وسایل ارتباطی جدید به بهترین وجه برای دیکته کردن آرا و نظرات خود و در دست گرفتن اذهان مخاطبین استفاده می کنند. در این میان عده ای به عنوان مصرف کنندگان تکنولوژی های نوین ارتباطی، تنها به دنبال گذران وقت در این شاهراه های ارتباطی اند بدون آنکه بدانند واقعا بدنبال چه هدفی هستند.
آیا می توان این گونه نتیجه گرفت که زندگی به مفهوم واقعی امروزی آن تنها در جوامعی جریان دارد که حاکمان واقعی این شاهراه ها و وسایل ارتباطی اند و جوامع و انسان های دیگر در شکافی بارز از لحاظ ارتباطی و اجتماعی به سر می برند.
شاید اکنون این گفته مک-لوهان بیشتر مجالی برای خودنمایی بیابدکه: انسانها اسیر تکنولوژی زمان خویشند.
در اینجا یادآوری یک نکته را ضروری می دانم; تن دادن بدون چون و چرا به تمام آنچه اسپنسر و هواداران هم فکر او اندیشیده اند، نوعی تایید نظام سرمایه داری کنونی است که نظام سلطه را بیش از پیش مستولی ساخته و تنفس و تکاپو رابرای دیگران از قواعد بازی خارج می داند. هم او که می گوید جامعه را باید به حال خود رها نمود زیرا دخالت خارجی تنها به بدتر شدن وضع موجود می انجامد و این چیزی است که انفعال بخش قابل توجهی از جامعه جهانی را توجیه می کند. پس باید سعی نمود که یا در نظام سلطه ارتباطی به جایگاهی برتر دست یافت، یا لااقل در موقعیتی برابر به سر برد تا به گونه ای که خود می خواهیم زندگی کنیم نه آنگونه که دیگران ترسیم کرده اند.
من به نوبه خویش معتقدم که راهی را که بشریت می پیماید، پایانی بر آن متصور نیست و کسانی در جامعه امروز به حکم بقای اصلح باقی می مانند که لوازم بقا را برای خویش فراهم سازند و بدون شک تسلط بر وسایل ارتباط جمعی نوین ودر دست گرفتن شریان شاهراه های ارتباطی از لوازم بقا است.چنان که این گونه عمل نکنیم جامعه ای به فنا رفته ایم; هر چند که مانند مردگانی متحرک جا را برای دیگران تنگ نموده باشیم.

نویسنده : مهدی خسروشاهی

منبع : روزنامه مردم سالاری