آرامگاه ارسلان جاذب (ایاز) ، مشهد

در 37 كیلومتری شهر مشهد، بنایی گنبددار كه مناره‌ای نیز در كنار آن است، وجود دارد. این بنا، به قولی، مقبره ارسلان جاذب حكمران توس و معاصر سلطان محمود غزنوی است (اوایل قرن پنجم هجری).
بنا شامل اتاق مربع‌شكلی است كه دیواره‌های داخلی آن با نقش آجری تزئین شده، و در اصل با رنگ‌های روشن زینت یافته است. در بالای دیوار حاشیه‌دار آن، كتیبه‌ای به خط كوفی و با رنگ آبی در زمینه گل‌دار نوشته شده است. گنبد بر روی كثیرالاضلاعی هشت‌ضلعی قرار دارد و كوتاه و سنگین است. داخل آن دارای نقوش آجری است. چهار روزنه هلالی‌شكل در هر طرف بین جرزها تعبیه شده است، و در زیر هر یك از آن‌ها، دری ساخته شده است.
مناره در چند متری گنبد قرار دارد. این مناره‌ بلند آجری به شیوه آجرهای مضاعف، دوبه‌دو، بر روی هم چیده و ساخته شده است. در زیر آجرهای تزئینی آن، كتیبه‌ای به خط كوفی وجود دارد كه با آجر طراحی و اجرا شده است. در قسمت بالا و حاشیه كتیبه كوفی آن، تزئینات دوره‌ غزنویان باقی مانده است. اهمیت این بنا بیش‌تر از این جهت است كه شاید یگانه اثر معماری دوره غزنوی در داخل خاك كنونی ایران باشد.
این گنبد و مناره جزءِ بنای رباط عظیمی بوده است كه به وسیله ارسلان جاذب در فاصله‌ سال‌های 421-389 هجری قمری ساخته شده است. بنا از سوی سازمان میراث فرهنگی تحت شماره 164، در زمره آثار تاریخی به ثبت رسیده است.