برنامه تامین برق در ایالت بلوچستان کشور پاکستان

كشورهای همسایه ایران در جهت بهره‌گیری هرچه بهتر از انرژی برق، برنامه‌ها و طرحهایی را به مرحله اجرا در می‌آورند كه شناخت ویژگیهای فعالیت آنها می‌تواند برای مدیران و كارشناسان انرژی الكتریكی در ایران دارای فوایدی باشد.
مقاله زیر كه به وسیله سفیر ایران در اسلام‌آباد پاكستان به دفتر نشریه ارسال شده ویژگیهای تامین برق را در ایالت بلوچستان پاكستان را ارایه می‌‌دهد.
منبع این مقاله روزنامه Business Recorder بوده كه از مقاله‌ای به قلم مهندس حسین احمد صدیقی استخراج شده است.
برای اولین بار است كه دولت فدرال پاكستان توجه ویژه خود را به ایالت بلوچستان با اختصاص دادن صدها میلیارد روپیه در سالجاری به منظور انجام طرحهای گسترده عمرانی مبذول داشته است.
در این چشم‌انداز توسعه برق نیز مورد توجه قرار گرفته است. رییس جمهوری پاكستان در سفر اخیر خود به این ایالت، تأسیس ۲ نیروگاه جدید هر یك به ظرفیت ۳۰۰ مگاوات در این منطقه را تا مارس ۲۰۰۷ میلادی اعلام كرد. بدین ترتیب شركت برق كویته طرحهایی در زمینه توسعه و تقویت انتقال برق و سیستمهای توزیع آن درنظر دارد كه از جمله تامین برق
۱۵ هزار روستا در سال آینده را شامل می‌شود.
ایالت بلوچستان كه به خاطر اهمیت ژئواستراتژیك خود شناخته می‌شود به عنوان توسعه نیافته‌ترین ایالت پاكستان به شمار می‌آید، اگرچه این ایالت در انرژی و منابع دیگر طبیعی غنی است. در حال حاضر تنها ۴۰۶ هزار مصرف‌كننده برق در بلوچستان وجود دارد كه منجر به پائین‌ترین مصرف سرانه نیرو می‌شود كه تقریباً نیمی از مصرف میانگین ملی كشور پاكستان است.
هم اكنون پاكستان در مجموع ۲۰ هزار و ۵۴۶ مگاوات ظرفیت نصب شده نیرو دارد كه از این میزان ۱۳ هزار و ۵۳۰ مگاوات به تولید برق حرارتی مربوط می‌شود از این مقدار سهم ایالت بلوچستان ۲۱۹۰ مگاوات است كه همه آنها به وسیله نیروگاههای حرارتی تأمین می‌شود.
اگر به تاریخ تولید برق در بلوچستان نگاه كنیم می‌بینیم كه از تشكیل پاكستان تا ۱۹۶۰ میلادی تنها یك نیروگاه در این منطقه وجود داشت. طی مدت سالهای ۱۹۶۱ الی ۱۹۸۰ ظرفیت تولید ۴۸ مگاوات برق در این ایالت نصب شد. واپدا یك نیروگاه (با سوخت ذغال سنگ) را در سال ۱۹۶۴ ایجاد كرد و در پی آن ۴ نیروگاه دیگر نیز تأسیس شد و یك نیروگاه ۳۵ مگاواتی نیز در سال ۱۹۸۴ به این سیستم افزوده شد؛ تمام این نیروگاه‌ها با ظرفیت كل ۸۲ مگاوات از كار افتاده و دیگر فعالیت نمی‌كند.
هم اكنون شركت برق كویته در زمینه تامین نیازهای خود ۳۸۰ مگاوات برق از واپدا خریداری می‌كند. تقاضای فعلی برق در این ایالت ۴۷۴ مگاوات است كه بخش دیگری از آن توسط دو نیروگاه پسنی (۱۷ مگاواتی) و پنجگور (۳۸ مگاواتی) تأمین می‌شود.
مصرف نیرو در این ایالت سالیانه به میزان ۱۷ درصد افزایش می‌یابد. مصرف برق از ۱۱۲۳ میلیون كیلووات ساعت در سال ۹۹-۱۹۹۰ به ۳۵۸۲ میلیون كیلووات ساعت در سال ۵-۲۰۰۴ میلادی افزایش یافته است و تعداد مصرف‌كنندگان از ۱۷۱ هزار مشترك در سال ۹۹-۱۹۹۰ به سطح فعلی ۴۰۶ هزار مشترك رسیده كه ۳ هزار مصرف‌كننده صنعتی را نیز شامل می‌شود ولی این میزان تنها ۶ درصد كل مصرف نیرو در سطح ملی است.
شبكه انتقال برق واپدا در سراسر كشور به طول ۴۶ هزار و ۶۰۲ كیلومتر گسترده شده است كه تنها ۱۰ درصد این خطوط انتقال در بلوچستان وجود دارد. هیچگونه خط ۵۰۰ كیلوواتی در این ایالت نصب نشده است؛ البته خطوط ۲۲۰ كیلوواتی (۷۵۸ كیلومتر) ۱۲۲ كیلوواتی (۳۵۵۱ كیلومتر) و ۶۶ كیلوواتی (۲۹۳ كیلومتر) انتقال برق در این ایالت وجود دارند. سازمان آب و برق كشور پاكستان اخیراً منطقه گوادر را به شبكه نیروگاه پسنی وصل كرده است و در حال حاضر تعدادنیروگاههای فعال تحت نظارت واپدا در این ایالت ۵۷ عدد است.
در زمینه تأمین نیاز تخمین زده شده كه ۱۹۶۴ مگاوات در ایالت بلوچستان تا سال ۲۰۲۴ میلادی مورد نیاز است كه حتی ممكن است با توجه به طرحهای موجود اقتصادی و صنعتی از این رقم هم تجاوز كند،‌ استفاده از ذخایر گسترده ذغال‌سنگ جهت تولید نیرو ضروری است و استفاده از نفت برای تولید برق یك راهكار واقع‌بینانه و منطقی نیست زیرا این منطقه از ذخایر ذغال سنگ قابل توجهی (حدود ۱۹۴ میلیون تن) برخوردار است كه تاكنون ۵۲ میلیون تن آن شناسایی شده است. در حال حاضر هیچ نیروگاهی (با سوخت ذغال سنگ) در بلوچستان وجود ندارد.

تهیه و تنظیم: سفارت جمهوری اسلامی ایران
اسلام آباد پاكستان

منبع : ماهنامه پیک برق