دوشنبه, ۲۴ دی, ۱۴۰۳ / 13 January, 2025
مجله ویستا
کریمه اهل بیت (ع); شفیعه روز جزاء
![کریمه اهل بیت (ع); شفیعه روز جزاء](/mag/i/2/hr867.jpg)
امام صادق(ع)پیش از ولادت كریمه آل محمد(ص) فرمود:
خدا را حرمی است و آن مكه است،امیرمؤمنان را حرمی است و آن كوفه است،و ما اهل بیت را حرمی است وآن قم است.بزودی بانویی به نام فاطمه از تبار من در آن جا دفن شود كه هر كس به زیارتش بشتابد،بهشت بر او واجب می گردد.
به راستی او فاطمه است تا علی را یاری كند،زینب است تا رسالت عاشورا را بر دوش كشد و معصومه خواهر امام رضا(ع) است تا با هجرت برادر از مدینه به خراسان،رسالت فاطمه بودن را بر دوش احساس كند و سرو بلند باغ محمد(ص) ،علی بن موسی الرضا(ع) را یاور باشد. سال ۲۰۱هجری او با رسول خدا و ایمه بقیع وداع می كند،آن گونه كه برادر بزرگوارش یك سال پیش از او وداع كرده بود. این بار اوست كه كاروان شوق را برپا می دارد.همراه برادران و برادرزادگان رو به سوی كوی حضرت دوست پا می نهد. چشمان كاروانیان اشك ریزان است، اشك فراق و اشك شوق و تنها دیدار برادر،سنگینی فراق را جبران می كند و لحظه ها در تب دیدار برادر می گذرد تا به یوسف آل رسول، آفتاب خطه طوس برسد; اما افسوس كه حرامیان بنی عباس،شهر ساوه را مناسب مقاصد شوم خود می یابند و با حمله به كاروان آل رسول،۲۳ تن از همراهان را به شهادت می رسانند.اینك فاطمه،رسالت زینب را بر دوش می كشد، غم شهیدان، جانكاه و طاقت فرساست. او كه عمرش با فراق و هجران پدر بزرگوارش امام موسی كاظم(ع)و سپس با دوری از برادر بزرگوارش در دنیایی از غم و اندوه سپری شد،اینك با ستم بنی عباس بیمار می شود و بنا به قولی مسموم می گردد.
آنچه مسلم است،حضرت پس از بیماری می پرسند تا قم چه مقدار مسافت است. می گویند ده فرسخ،می فرماید:مرا به قم برسانید.
كاروان رو به قم می نهد. در۲۳ ربیع الاول مردم به استقبال می آیند تا كریمه اهل بیت را به شهر خویش برند و از میان مردم موسی بن خزرج حضرت را در منزل خود سكنا می دهد كمر به خدمت او می بندد،لیكن آن بانوی مكرمه بیش از هفده روز در قم افامت نمی كند و در دهم ربیع الثانی سال ۲۰۱ هجری روح ملكوتی اش به لقای رب می شتابد.
خبر رحلت جانسوز حضرتش شهر شیعه را فرا می گیرد، مردمان دسته دسته به تشییع جنازه او حاضر می شوند.موسی بن خزرج دستور غسل و دفن حضرت را می دهد و از حصیر و بوریا سقفی بر روی قبر مطهرش قرار می دهد تا این كه زینب دختر حضرت جوادالائمه بر روی آن قبله دل ها،قبه ای نهاد،تا حرم مطهر آن حضرت بارگاه دلدادگان آل رسول گردد و عاشقان ولایت همه روزه پروانه وار بر گرد ضریح مقدسش به طواف آیند. درباره گوهر وجودی والای او همین بس كه در زیارت مأثوره آن حضرت او را دختر امام، خواهر امام،عمه ولی خدا می خوانیم و در زیارت نامه اش می خوانیم كه:«ای فاطمه! مرا در بهشت شفاعت كن كه همانا در نزد خدا برای تو منزلتی است بس والا.» و این فراز از زیارت گویای شأن و منزلت او در نزد خداست.در فضیلت زیارت او سعدبن سعد می گوید:از امام رضا(ع) در مورد فاطمه دختر امام موسی كاظم پرسیدم،فرمودند:«كسی كه او را زیارت كند،بهشت جای اوست» .
واز حضرت جوادالائمه(ع)روایت است كه فرمود:
«هر كس عمه مرا در قم زیارت كند،بهشت جایگاه اوست» .
از پرباری حیات ۲۸ ساله حضرت معصومه(س)و اقامت هفده روزه اش در قم همین بس كه به رغم مناسب نبودن موقعیت جغرافیایی این شهر، حوزه علمیه قم بقای جاودانه یافت و هزاران فرهیخته و دانش پژوه از این مركز علم فارغ التحصیل شدند. بركت وجود عالمه آل رسول،حوزه علمیه قم را مركزیت داده و با پرتو افشانی خویش آن را به مدینه فاضله اسلامی تبدیل نموده است.
● ویژگیهای حضرت معصومه (س)
تعداد امامزادگان شایسته تعظیم و تجلیل در «دار الایمان قم»كه بر فراز قبور مطهرشان گنبد و سایبان هستبه چهارصد نفرمیرسد.
در میان این چهار صد اختر تابناكی كه در آسمان قم نورافشانیمیكنند، ماه تابانی كه همه آنها را تحت الشعاع انوار درخشانخود قرار داده، تربت پاك شفیعه محشر، كریمه اهلبیتپیمبر(علیهم السلام)، دخت گرامی موسی بن جعفر، حضرت معصومه(س)میباشد. پژوهشگر معاصر، علامه بزرگوار، حاج محمدتقی تستری، مولف قاموسالرجال مینویسد: «درمیان فرزندان امام كاظم(ع) با آن همه كثرتشان بعد از امامرضا(ع)، كسی همسنگ حضرت معصومه(س) نمیباشد. » محدث گرانقدرحاج شیخ عباس قمی به هنگام بحث از دختران حضرت موسی بنجعفر(ع)، مینویسد: «برحسب آنچه به مارسیده، افضل آنها سیده جلیله معظمه، فاطمهبنت امام موسی(ع)، معروف به حضرت معصومه(س) است.» بررسیشخصیتبرجسته و فضایل گسترده حضرت معصومه(س) در این صفحاتنمیگنجد.
● در این نوشته به برخی از ویژگیهای آن خاتون دوسرااشاره میكنیم:
۱) شفاعت گسترده
بالاترین جایگاه شفاعت، از آن رسول گرامی اسلام است كه در قرآنكریم از آن به «مقام محمود» تعبیر شده است. و گستردگی آن باجمله بلند: (ولسوف یعتیك ربك فترضی) بیان گردیده است. همانا دو تن ازبانوان خاندان رسول مكرم شفاعت گستردهای دارند كه بسیار وسیعو جهان شمول است و میتواند همه اهالی محشر را فراگیرد:
▪ خاتون محشر، صدیقه اطهر، حضرت فاطمه زهرا سلام اللهعلیها.
▪ شفیعه روزجزا، حضرت فاطمه معصومه(س).
در مورد شفاعت گسترده حضرت زهرا سلام الله علیها همین بس كهشفاعت، مهریه آن حضرت است و به هنگام ازدواج پیك وحی طاقهابریشمی از جانب پروردگار آورد كه در آن، جمله «خداوند مهریهفاطمه زهرا را شفاعت گنهكاران از امت محمد(ص) قرار داد.» باكلك تقدیر نقش بسته بود.
این حدیث از طریق اهل سنت نیز آمده است.
بعد از فاطمه زهرا سلام الله علیها از جهت گستردگی شفاعت،هیچ كس و حد اقل هیچ بانویی به شفیعه محشر، حضرت معصومهدخت موسی بن جعفر سلام الله علیها نمیرسد، كه امام به حقناطق، حضرت جعفر صادق(ع) در این رابطه میفرماید: «تدخل بشفاعتها شیعتناالجنه باجمعهم»: «با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت میشوند.»۲) عصمت
بر اساس روایتی كه مرحوم سپهر در «ناسخ» از امام رضا(ع)روایت كرده، لقب «معصومه» را به حضرت معصومه، امام هشتماعطا كردهاند. طبق این روایت امام رضا(ع) فرمود: «من زار المعصومه بقم كمن زارنی» «هركس حضرت معصومه را درقم زیارت كند، همانند كسی است كه مرا زیارت كرده باشد.» اینروایت را مرحوم محلاتی نیز به همین تعبیر نقل كرده است.با توجه به این كه عصمتبه چهارده معصوم(علیهم السلام) منحصرنیست، بلكه همه پیامبران، امامان و فرشتگان معصوم هستند.و علت اشتهار حضرت رسول اكرم، فاطمه زهرا و امامان(علیهمالسلام) به «چهارده معصوم» آن است كه آنها علاوه بر مصونیت ازگناهان صغیره و كبیره، از «ترك اولی» نیز كه منافات با عصمتندارد، پاك و مبرا بودند.
مرحوم مقرم در كتابهای ارزشمند: «العباس» و «علی الاكبر» دلائل عصمتحضرت ابوالفضل و حضرتعلیاكبر(علیهماالسلام) را بر شمردهاست. و مرحوم نقدی در كتاب«زینب الكبری» از عصمتحضرت زینب سلام الله علیها سخنگفته است. و مولف «كریمه اهلبیت» شواهد عصمتحضرت معصومه(س)را بازگو نموده است.
و با توجه به این كه حضرت معصومه(س) نام شریفشان «فاطمه»است و در حال حیات به «معصومه» ملقب نبودند، تعبیر امام(ع)دقیقا به معنای اثبات عصمت است، زیرا بر اساس قاعده معروف:«تعلیق حكم به وصف مشعر بر علیت است» دلالتحدیثشریف برعصمت آن بزرگوار بیتردید خواهد بود.
۳) فداها ابوها
آیت الله سید نصر الله مستنبط از كتاب «كشف اللئالی» نقلفرموده كه روزی عدهای از شیعیان وارد مدینه شدند و پرسشهاییداشتند كه میخواستند از محضر امام كاظم(ع) بپرسند. امام(ع) درسفر بودند، پرسشهای خود را نوشته به دودمان امامت تقدیمنمودند، چون عزم سفر كردند برای پاسخ پرسشهای خود به منزلامام(ع) شرفیاب شدند، امام كاظم(ع) مراجعت نفرموده بود و آنهاامكان توقف نداشتند، از این رو حضرت معصومه(س) پاسخ آن پرسشهارا نوشتند و به آنها تسلیم نمودند، آنها با مسرت فراوان ازمدینه منوره خارج شدند، در بیرون مدینه با امام كاظم(ع) مصادفشدند و داستان خود را برای آن حضرت شرح دادند.
هنگامی كه امام(ع) پرسشهای آنان و پاسخهای حضرت معصومه(س) راملاحظه كردند، سه بار فرمودند: «فداها ابوها» «پدرش به قربانش باد.» باتوجه به این كهحضرت معصومه(س) به هنگام دستگیری پدر بزرگوارش خردسال بود،این داستان از مقام بسیار والا و دانش بسیار گسترده آن حضرتحكایت میكند.
۴) بارگاه حضرت معصومه(س) تجلیگاه حضرت زهرا(س)
بر اساس رویای صادقهای كه مرحوم آیت الله مرعشی نجفی(ره) ازپدر بزرگوارش مرحوم حاج سیدمحمود مرعشی (متوفای ۱۳۳۸ ه’ .)نقل میكردند، قبر شریف حضرت معصومه(س) جلوهگاه قبر گم شدهمادر بزرگوارش حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها میباشد.آن مرحوم در صدد بود كه به هر وسیلهای كه ممكن باشد، محل دفنحضرت زهرا سلام الله علیها را به دست آورد، به این منظورختم مجربی را آغاز میكند و چهل شب آن را ادامه میدهد، تا درشب چهلم به خدمتحضرت باقر و یا حضرت صادق(علیهماالسلام)شرفیاب میشود، امام(ع) به ایشان میفرماید: «علیك بكریمه اهل البیت» «به دامن كریمه اهلبیت پناهببرید.» عرض میكند: بلی من هم این ختم را برای این منظور گرفتهام كه قبر شریفبیبی را دقیقا بدانم و به زیارتش بروم.
امام(ع) فرمود: منظور من قبر شریف حضرت معصومه درقم میباشد.»سپس ادامه داد: «برای مصالحی خداوند اراده فرموده كه محل دفن حضرت فاطمهسلام الله علیها همواره مخفی بماند و لذا قبر حضرت معصومه راتجلیگاه قبرآن حضرت قرار داده است. هر جلال و جبروتی كه برایقبر شریف حضرت زهرا مقدر بود خداوند متعال همان جلال و جبروترا بر قبر مطهر حضرت معصومه(س) قرار داده است.»
۵) پیشگوئی امام صادق(ع)
امام جعفر صادق(ع) در ضمن حدیث مشهوری كه پیرامون قداست قم بهگروهی از اهالی ری بیان كردند، فرمودند: «تقبض فیها امراءه هی من ولدی، واسمها فاطمه بنت موسی، تدخلبشفاعتها شیعتنا الجنه باجمعهم» «بانویی از فرزندان من بهنام «فاطمه» دختر موسی، در آنجا رحلت میكند، كه با شفاعت اوهمه شیعیان ما وارد بهشت میشوند.» راوی میگوید: من این حدیثرا هنگامی از امام صادق(ع) شنیدم كه حضرت موسی بن جعفر(ع)هنوز دیده به جهان نگشوده بود.
پیشگوئی امام صادق(ع) از ارتحال حضرت معصومه(س) در قم پیش ازولادت پدر بزرگوارش بسیار حائز اهمیت است و از مقام بسیار شامخآن حضرت حكایت میكند.
۶) رمز قداست قم
در احادیث فراوانی از قداست قم سخن رفته، تصویر آن در آسمانچهارم به رسول اكرم(ص) ارائه شده است.
امیرمومنان(ع) به اهالی قم درود فرستاده و از جای پای جبرئیلدر آن سخن گفته و امام صادق(ع) قم را حرم اهلبیت معرفی كرده وخاك آن را پاك و پاكیزه تعبیر كردهاست. امام كاظم(ع) قم را عشآل محمد (آشیانه آل محمد(ص)) نامیده و یكی از درهای بهشت رااز آن اهلقم دانسته. امام هادی(ع) اهل قم را «مغفور لهم»(آمرزیده) تعبیر كرده و امام حسن عسكری(ع) از حسن نیت آنهاتمجید كرده و با تعبیرات بلندی اهالی قم را ستوده است.اینها و دهها حدیث دیگری كه در قداست و شرافت قم و اهل قم ازپیشوایان معصوم به ما رسیده، فضیلت و عظمت این سرزمین را برایهمگان روشن میسازند، جز این كه باید دید راز و رمز این همهشرافت و قداست چیست؟
حدیث فوق كه پیرامون ارتحال حضرت معصومه(س) به عنوان پیشگوئیاز امام صادق(ع) نقل شد، از راز و رمز آن پرده بر میدارد وروشن میسازد كه این همه فضیلت و شرافت، از ریحانه پیامبر،كریمه اهلبیت، مهین بانوی اسلام، حضرت معصومه(س) سرچشمهمیگیرد، كه در این سرزمین دیده از جهان فرو بسته، گردو خاكاین سرزمین را توتیای دیدگان حور و ملائك نموده است.
۷) تنها خواهر امام هشتم
نجمه خاتون همسرگرامی امام كاظم(ع) تنها دو فرزند در دامانخود پرورش داد و آنها عبارتند از:
▪ خورشید فروزان امامت، حضرت علی بن موسی الرضا(ع).
▪ ماه تابان درج عصمت، حضرت معصومه(س).
محمد بن جریر طبری، دانشمند گرانمایه شیعه در قرن پنجم هجری،براین واقعیت تصریح نموده است.
مدت ۲۵ سال تمام حضرت رضا(ع) تنها فرزند نجمه خاتون بود، پساز یك ربع قرن انتظار، سرانجام ستارهای تابان از دامن نجمهدرخشید كه هم سنگ امام هشتم(ع) بود و امام(ع) توانست والاترینعواطف انباشته شده در سویدای دلش را بر او نثار كند.
بین حضرت معصومه(س) و برادرش امام رضا(ع) عواطف سرشار و محبتزایدالوصفی بود كه قلم از ترسیم آن عاجز است.
در یكی از معجزات امام كاظم(ع) كه حضرت معصومه نیز نقشی دارد،هنگامی كه مرد نصرانی میپرسد: «شما كه هستید؟» میفرماید: «انا المعصومه اخت الرضا» «من معصومه، خواهر امام رضا(ع)میباشم.» این تعبیر از محبتسرشار آن حضرت به برادر بزرگوارشامام رضا(ع) و از مباهات او به این خواهر برادری سرچشمهمیگیرد.
۸) نامه دعوت
محبت و مودت این خواهر و برادر در سطح بسیار بالا بود، به طوریكه مفارقت امام هشتم(ع) برای حضرت معصومه(س) بسیار سختبود،جدائی حضرت معصومه(س) نیز برای امام هشتم(ع) قابل تحمل نبود.و لذا پس از استقرار امام هشتم(ع) در مرو، نامهای خطاب بهحضرت معصومه(س) مرقوم فرموده، آن را توسط غلام مورد اعتمادی بهمدینه ارسال نمود.
جالب توجه است كه حضرت رضا(ع) به غلام دستور داد كه در هیچمنزلی توقف نكند، تا آن مرقومه را در اندك زمان ممكن به مدینهمنوره برساند.
حضرت معصومه(ع) نیز به مجرد دریافت دستخط برادر، رختسفر بستو خود را مهیای سفر نمود.
هادی دانشور
منبع : روزنامه تفاهم
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست