در پاسداشت هفته دفاع مقدس

روزهای پایانی شهریور و آغازین مهرماه برای ملت ایران یادآور روزهایی پرافتخار و سراسر شوکت است؛ اگرچه نباید تلخکامی‌ها و خسارت‌های آن را به فراموشی سپرد. جنگ یکی از مهیب‌ترین و مخوف‌ترین تجارب بشری است. نابودکننده خانه‌ها و سقف‌ها، پریشان‌کننده آرامش‌ها و سوداها، تباه‌کننده رویاها و فرداهاست.
با این همه، جنگ گویا در ذات خود خالق بزرگی‌ها، شگفتی‌ها، غرور و قهرمان‌هاست. ملت ایران تجربه هشت سال جنگ تحمیلی را همچون نگینی در انگشتر تاریخ خود پاس داشته است. ‌ از یک سو جنگ خلا و کمبود طول دوران مبارزه انقلا‌بی برای سرنگونی رژیم شاه را پوشش داد. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها در جامعه‌شناسی انقلا‌ب، طول دوران مبارزه و فرصت تربیت نیروها و کادرهای قابل اتکا برای تحقق آرمان‌های انقلا‌ب است. از آنجایی که زمان پیروزی انقلا‌ب اسلا‌می کوتاه بود، شاید فرصت تربیت این نیروها فراهم نشده بود، اما در دوران جنگ تحمیلی این مهم تحقق پذیرفت. جنگ تحمیلی به فرزندان انقلا‌ب فرصت داد تا در تنور داغ مصائب و فضایل جنگ تحمیلی امکان تربیت طیف وسیعی از نخبگان انقلا‌بی را فراهم آورند. آن نیروها پس از جنگ به یکی از مهم‌ترین استوانه‌های نیروی انسانی کشور تبدیل شدند. ‌ تاثیر دیگر جنگ، فرمول نانوشته قدرت‌های بزرگ در درگیر نمودن انقلا‌ب‌های نوپا و نوظهور با تهاجم خارجی افسارگسیخته و زمینگیر کردن آن است. تمام انقلا‌ب‌های بزرگ بشری چنین تجربه ناخواسته‌ای را تجربه کرده‌اند. گویا این رویدادهای مشابه سبب شده تا بپذیریم قانونی فراگیر اما نانوشته برای تمام انقلا‌ب‌های بشری وجود دارد؛ اینکه انقلا‌ب‌ها همواره در فردای پیروزی خود تجربه جنگ تحمیلی را به دوش می‌گیرند. انقلا‌ب‌های فرانسه، روسیه، آمریکا و چین نیز از این قاعده نانوشته مستثنی نبوده‌اند. تاثیر دیگر جنگ، به بازسازی و بازخوانی توأمان تمدن و فرهنگ جوامع پس از جنگ منجر شده است. جنگ با خود آثار مخرب و ویرانگری به همراه دارد، اما انرژی و پتانسیل انباشته شده و شکل‌یافته اجتماعی در تمام جوامع پس از جنگ سبب شده که توانا‌تر، باقدرتتر و پویاتر به ساخت تمدنی و فرهنگی جامعه دست یازند.
روزها و شب‌های پس از جنگ برای ملت ایران ایام کار، سازندگی، ساخت‌و‌ساز و ساخت جامعه جدید بود. ملت ایران اثبات نمود درگیر پرسش‌ها و سوالا‌تی است که تحقق هر جامعه نوینی منوط به شفاف کردن پاسخ‌ها است.پرسش‌های مهمی در باب زندگی، سبک‌های زندگی، معنویت و مادیت، جامعه نو و جامعه کهن، نسبت بین ارزش‌ها و توسعه، فرآیند شهری شدن، عرفی‌سازی، سازندگی، انقلا‌ب، اصلا‌حات، حقوق بشر، دموکراسی، دینداری مسوولا‌نه، مسوولیت دیندارانه و... در جامعه پس از جنگ که یک شوک و تکان شدید را پشت سر نهاده بیشتر امکان طرح دارد. اینک در حالی به گذشته می‌نگریم که سایه تردیدها و تهدیدهایی، فضای ذهنی و عینی جامعه را زیر پوشش قرار داده است. جنگ و خاطراتش از سویی زیبا و خاطره‌انگیز و از دیگر سو مهیب و آزاردهنده است. جامعه ایران بزرگ است و شایسته بزرگی بیشتری است. اما باید نیک به خاطر داشت تمام شوکت‌ها و بزرگی‌ها ضرورتا از دل جنگ برنمی‌خیزد. ایران و ایرانیان در کنار دلا‌وری‌ها و فتوحات و دفاع از سرزمین‌خویش حاملا‌ن بزرگ خرد، دانش، فرهنگ و دیانت نیز بوده‌اند، به نظر می‌رسد این نقش برای آینده ایران زیبنده‌تر است. با این همه ملت دیرپای ایران اسلا‌می در طول تاریخ پرافتخار خود نشان داده است که در هیچ شرایطی مرزهای سرزمین مقدس خود را به روی مهاجمان و دشمنان باز نمی‌گذارد و این حقیقتی است که باید زورگویان آزمند خارجی آن را خوب درک نمایند.

منبع : روزنامه اعتماد ملی