گزارش وزارت خارجه آمریکا در مورد حقوق بشر تاجیکستان

در گزارش ۳۵ صفحه ای سالانه وزارت امور خارجه آمریکا مسئله حقوق بشر در تاجیکستان مفصلا بررسی شده است. در این گزارش آمده است تاجیکستان با جمعیت حدود ۷۳۰۰۰۰۰، کشور است که از جانب رهبریتی خودکامه اداره می شود. حیات سیاسی این کشور زیر تسلط رئیس جمهور این کشور «امامعلی رحمان» و خلق داخلی پشتیبان های صادق ریاست جمهوری است. در حالی که این کشور نظام چند حزبی دارد در عمل روند دموکراسی سست است و گوناگون اندیشان سیاسی محدود است. در انتخابات ریاست جمهری ماه نوامبر تاجیکستان رقابت واقعی وجود نداشت و آن جوابگوی معیارهای بین المللی نبود. ولی در جریان رای گیری، بهبود هایی مشاهده شده است. رعایت حقوق بشر از جانب حکومت همانا در سطح پائین قرار دارد. وجود فساد در دستگاه خود مانع مهم بر سر اصلاحات دموکراسی و اجنماعی می شود. در گزارش وزارت امور خارجه امریکا مسائلی چون حقوق بشر در تاجیکستان را مطرح کرده است.
- حقوق محدود شهروندان برای تغییر دادن حکومت.
- شکنجه و تحقیر بازداشت شدگان و افراد دیگر از جانب نیروهای امنیتی.
- آزاد بودن نیروهای امنیتی از جوابگویی اقدامات خود.
- بازداشت های دراز مدت و بدون گزارش اتهام و محاکمه.
- ندادن اجازه ملاقات به خانواده های زندانیان.
- بدست آوردن اعتراف از زندانیان با روشهای مختلف شکنجه و استفاده کردن از این اعترافات در دادگاه ها برای قانونی جلوه دادن محکومیت زندانیان.
- شرایط بد زندان ها و زندانیان و دسترسی محدود ناظران خارجی در نظارت وضع زندان‌ها.
- محدودیت آزادی بیان و رسانه های خبری.
- محدودیت آزادی فعالیت انجمن ها و گروه ها.
- محدودیت آزادی دین.
- فشار زیاد بر دیگراندیشان سیاسی و خبر نگاران.
- فشار زیاد بر سازمان های غیر دولتی بین المللی (مشکلات ثبت نام و روادید).
- قاچاق انسان.
- خشونت نسبت به زنان.
- استفاده غیر قانونی از نیروی کار کودکان.
در این گزارش آمده است: حکومت تاجیکستان به ضد قاچاق انسان ها اقدامات جدی را انجام داده است. از جمله انهایی که هدف قاچاقچیان قرار گرفته اند به وطن بازگردانده شده اند. شمار آنهایی که به اتهام قاچاق انسان محاکمه شده اند بر اساس گزارشات افزایش یافته است.
بهبود دیگری که در گزارش ذکر شده است، این است که سال گذشته حکومت به چند رسانه مستقل خبری اجازه ثبت نام و فعالیت داد. در ادامه گزارش هر یکی از مشکلات نام برده شده به طور مفصل بررسی شده است. از جمله در مورد شکنجه آمده است که قانون ها تاجیکستان شکنجه را منع می کنند ولی در عمل، طبق خبرها مقامات امنیتی از شکنجه استفاده می کند.
به گفته وزارت امور خارجه امریکا سال گذشته به ویژه کارمندان وزارت کشور تاجیکستان در گزارشات خود از بازپرسی ها از ضرب و جرح و تحقیر جنسی و شوک برقی و... به کار می‌گیرند. چند نفری که به اتهام عضویت در «حزب اتحریر» بازداشت شده اند و خویشاوندان آنها می گویند هنگام بازداشت، کارمندان پلیس آنها را شکنجه و مجروح کرده اند.
در گزارش آمده است که عضو حرب نهضت اسلامی تاجیکستان «سعدالله معروف اف» سال گذشته در شهر سغد بازداشت شد و براساس خبرها در زندان شکنجه شده است. بعدا به گفته منابع رسمی معروف‌اف در زندان خودکشی کرده ست. هنگم تفتیش پرونده شکنجه این شخص، سه کارمند زندان در این رابطه از کار برکنار شدند. در گزارش وزارت خارجه امریکا وضع زندانهای تاجیکستان را تنقید کرده است. در گزارش امده است که در سلول های زندان شمار محبوسین زیاد است و وضعیت بهداشت پائین و بسیاری از زندانی ها به بیماری های خطرناکی از جمله سل و ایدز مبتلا شده اند.
مقامات تاجیکستان موجودیت، محبوسین سیاسی را رد می کند. در این گزارش آمده است که در سال گذشته چندین نفر با هدف های سیاسی بازداشت شده اند. براساس خبرها اعضای احزاب مخالف با اتهام شورشی و دیگر اتهامات غیر سیاسی زندانی می شوند.
در گزارش نام چندین نفر چون مثال بازداشت دیگراندیشان با بهانه های مختلف آورده شده است. از جمله بازداشت عضو حزب ساتسل دموکرات «فیض النساء واحد اف»، بازپرسی رهبر این حزب «رحمت الله زائرف»، حبس سیاستمدار دیگراندیش «رستم فیضی اف»، خبرنگار «مختار باقی زاده» و دیگران در گزارش وزارت خارجه امریکا ذکر شده است.
قانون تاجیکستان از آزادی بیان و رسانه های خبری حمایت می کند، ولی در عمل حکومت چنین آزادی ها را محدود کرده است. آنهایی که از سیاست های راضی نیستند مورد تهدید قرار می‌گیرند. فشار بر افکار مخالف بویژه در جریان انتخابات ماو نوامبر شدید تر شد.
اگرچه رسانه های مستقل فعالیت داشتند اما در عمل حکومت با راه های گوناگون کار آنها را زیر نظر داشت. برخی از خبرنگارا از ترس به خود سانسوری دست می زنند.
در کشور فساد بویژه رشوه خواری و خویش و قوم داری دامن پهن رده است. حکومت نیز موجودیت این مکل را اعتراف کرده است و برای کاهش دادن آن چند اقدام انجام داد است. به گفته رئیس جمهوری در طول پنج سال گذشته بیش از ۸۰۰ کارمند رسمی در رابطه با دست داشتن قاچاق مواد مخدر حبس شدند.
در گزارش وزارت خارجه امریکا به وضع معلولان تاجیکستان توجه کرده است و در گزارش آمده است در دسترسی معلولان به کار و تحصیل و خدمات بهداشتی مشکلات وجود ندارد ولی مشکل در آن است که برای بهبود شرایط زندگی معلولان بودجه کافی در نظر گرفته نشده است. در ساختمان ها برای عبور ویلچر معلولین امکاناتی وجود ندارد و حکومت تاجیکستان برای حل این مسئله اقدامی نمی کند

نویسنده:مهین صمدی

منبع : ایراس