آسایش دست و پاگیر

این مثال درباره هر ماده خام و عنصر دیگری هم صدق می كند؛ فرضا آهن. آهن را می توان هم به داس تبدیل كرد و با آن به كشت محصول گندم پرداخت و هم می توان از آن گلوله ای ساخت و از طریق آن كشاورزی كه مشغول كشت گندم با داس است را از بین برد، این یك چیز كاملا طبیعی است. از قضا تفاوت ما با هم در همین استفاده ها و تعبیرات گوناگون از اشیاء و پدیده هاست. اینها را گفتیم كه برویم سراغ اصل مطلب كه درباره تلفن همراه دوربین دار است.
تلفن همراه دوربین دار پدیده نوینی در عرصه اكتشافات دیجیتال است كه اخیرا در ایران همه گیر شده و اتفاقا با رقمی نسبتا بالا بین مردم داد و ستد می شود و صدالبته همچون اختراعات مدرن دیگر پیشتر در بلاد مولودی اش یعنی فرنگ، مورد استفاده قرار گرفته است.
علت پیدایی موبایل، طبق هرگونه اختراع دیگری كه در این قرن صورت گرفته، برمی گردد به گرفتاری انسان و كوشش او برای همنوا شدن با سرعت سرسام آور حیات در عصر فراصنعتی، به شكل فانتزی و داستانی. می توان پدیده ظهور موبایل را اینگونه حكایت كرد كه رئیس یك كارخانه بزرگ دچار این مشكل توامان است كه ضرورتا باید سفر كند، اما قرار است به تماس تلفنی مهمی هم پاسخ بدهد. برای اینكه رئیس هم بتواند سفر كند و هم به تلفن پاسخ بدهد وسیله ای درست می شود به نام موبایل. به رئیس زنگ می زنند كه آبرویمان را در سایت اینترنتی فلان برده اند. رئیس از طریق همراه پیشرفته اش سریعا به سایت موردنظر مراجعه می كند، رئیس حتی ماشین لباسشویی و سرخ كن خانه خود را از طریق دستگاه موبایل كنترل می كند تا بچه ها كه از مدرسه برمی گردند مشكلی نداشته باشند و سایر امكانات دیگر.
جدا از اینكه رئیس این همه كار می كند و نمی داند برای چه دست و پایش بسته شده است، می توان رئیس را در قالب یك آدم سوءاستفاده چی ریخت و او را دید كه در خیابان ول می شود و مترصد دیدن آدم ها در وضعیت های نامناسب است تا از آنها عكس بگیرد، چون موبایل دوربین دار هم به بازار آمده است. می دانیم كه شما می توانید از اینجا به بعد داستان را به جاهای باریك تری بكشید. یك موبایل همین قدر كه می تواند استفاده های خوب داشته باشد، همین قدر هم می تواند دردسرساز باشد.
اخیرا درباره دستگاه های همراه دوربین دار اخبار زیادی منتشر شده است. سوءاستفاده از وضعیت ظاهری آدم ها در شرایطی مثل استخر یا رختخواب و گرفتن تصاویر آنها و پخش كردن این تصاویر رویCD ها یا صفحات اینترنتی و به دنبال آن شكایات پی در پی به پلیس تا هر جور كه شده جلو این سوءاستفاده كننده ها گرفته شود.
سوژه اغلب این تصاویر كه به شكل غیرمجاز گرفته شده زنان و دولتمردان نام آشنا بوده اند. حتی می توان تصاویر دولتمردان را در شرایطی كاملا خصوصی دید كه از طریق همین دستگاه های تلفنی دوربین دار گرفته شده اند.
این اتفاقات جرم جدیدی را در ادامه جرایم اجتماعی تعریف كرده است و پلیس كشورها سخت مشغول پیگیری آن هستند. می توان به راحتی گفت كه اشخاصی كه دست به چنین كارهایی می زنند آدم های لاابالی و بی مبالاتی هستند كه به آبروی همنوع خود نمی اندیشند ولی به نظر می رسد كه روش بهتر برای جلوگیری از این اتفاق، بررسی آسیب شناسانه این جریان و پیدا كردن ریشه های چنین رفتارهایی است.
دردسرهایی كه این نسل از تلفن های همراه ایجاد كرده اند، فقط مختص ایران نبوده و در كشوری مثل عربستان تا آنجا مشكل ایجاد كرده كه دولت آن كشور در آغاز، استفاده از آن را در بعضی اماكن ممنوع كرد و سپس حتی به مصادره آن نیز پرداخت. در شهر خمیس مشیت عربستان موبایل دوربین دار یك عروسی را به هم ریخت. در اخبار ایران پیاپی آمده بود كه استخرها و مجالس خصوصی هم دیگر امنیت ندارند چون عده ای همراه دوربین دار به دست در آنجاها مشغول عكاسی هستند.
در اخبار عربستان آمده بود كه دو جوان سعودی همراه یك تبعه نیجریه، پس از هتك حرمت به یك دختر سعودی، با موبایل دوربین دار خود از او عكس گرفتند. خانواده های سعودی هم بنا بر شكایت گذاشتند و پلیس و دولت عربستان همراه وزارت بازرگانی آن كشور تدبیری اندیشیدند تا هر طور كه شده جلوی این نوع تلفن دوربین دار گرفته شود.
اكونومیست نوشته بود آیا پیشرفت و عرضه رو به گسترش دوربین های عكاسی در تلفن های همراه برای صنعت عكاسی خوب است یا بد؟ و به این نتیجه رسیده بود این تكنولوژی، طبیعت دست نخورده عكاسی را دگرگون كرده، زیرا آنها بسیار ساده تر سرعت های دیجیتال را فراهم كرده و سریعتر از فیلم و حتی دوربین های دیجیتال توسعه پیدا خواهند كرد.
اكونومیست حتی نوشته بود ما مطمئن هستیم یك استفاده غیر قابل انتظار در راه است؛ تولید تلفن های همراه دوربین دار، در بعضی كارخانه ها، به علت جلوگیری از صنعت جاسوسی قدغن شده بود. برخی از وب سایت ها در موضوعات متفاوتی مورد ظن بودند. یكی از آنها عكس هایی را كه توسط موبایل های كوچك گرفته شده بود به معرض نمایش گذاشت. این موضوع هم وجود دارد كه دارندگان تلفن های همراه دوربین دار درخواست می كنند كه پیغام تصویری از محل تقریبی همسران خود كه به آنها مشكوك هستند به ایشان ارسال شود.
اوضاع تا جایی پیشرفته است كه جیمی كاتز یك استاد ارتباطات دانشگاه راتگرز آمریكا می گوید: این روزها، بیشتر از هر وقت دیگری مجبور هستیم مواظب رفتار و كردار خود باشیم، چون در اطراف ما تعداد كسانی كه تلفن همراه در دست دارند كم نیستند و نمی توان تشخیص داد كه در حال شرارت هستند یا در حال شماره گرفتن.
در اخبار آمده بود كه 2 درصد از 20 هزار عكس كه روزانه به سایت انگلیسی Fotolog. Net فرستاده می شوند عكس هایی هستند كه از طریق موبایل گرفته شده اند. البته برای اینكه این دردسرها تا اندازه ای مرتفع شوند، در كشورهایی مثل ژاپن و كره، دستگاه های موبایل دوربین دار را به بوقی مجهز كرده اند كه به محض عكس انداختن بوقی از آن به صدا در بیاید تا شكار قبل از شلیك عكس آگاه شود و وضعیت مناسبی به خود بگیرد.
وزارت ارتباطات كره جنوبی اعلام كرده بود: از این پس تلفن های همراه دوربین دار باید هنگام عكس گرفتن صدایی در سطح 65 دسی بل از خود تولید كنند و این سیستم نباید به هیچ عنوان قابل تغییر و خاموشی باشد....
این هم بالاخره تقلایی بود كه برای جلوگیری از این دردسرها اندیشیده شده است، اما به نظر می رسد كه تنها راه حل نباشد. راه حل اصلی و واقعی در وجدان خود آدم هاست و در شرایطی كه برای آنها ایجاد می شود. همان طور كه گفته شد می توان بر اساس یك آسیب شناسی اجتماعی به نقطه های راهگشاتری رسید. موبایل هم همچون دیگر موارد، قابلیت استفاده های گوناگونی دارد. بسته به ماست كه چطور از آن استفاده كنیم. آنچه در این میانه مضحك به نظر می رسد این است كه آدم ها در دام چیزی می افتند كه برای آسایششان تولید كرده اند.

منبع : مجله پرواز