سالگرد یک سوء‌قصد

روز ششم تیرماه ۱۳۶۰ با انفجار بمب کار گذاشته شده در ضبط‌صوت بزرگی که روی تریبون سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای در مسجد ابوذر تهران قرار داده شده بود، پروژه حذف كادرهای اصلی نظام نوپای انقلاب اسلامی توسط مجاهدین خلق کلید خورد.
در این انفجار امام‌جمعه تهران و نماینده امام در شورای‌عالی دفاع جراحات شدیدی وارد شد. براساس خبر منتشره در آن زمان، آیت‌الله خامنه‌ای «از نقطه بالای کتف راست و بالای ران سمت راست مجروح شد» و «استخوان ترقوه» او شکست و چند رگ و عصب دست راست وی نیز قطع شد.
مسجد ابوذر تهران در یکی از جنوبی‌ترین مناطق واقع شده بود و آیت‌الله خامنه‌ای مدتی بود که در این مسجد پس از نمازظهر و عصر برنامه هفتگی سخنرانی و پرسش و پاسخ برگزار می‌کرد. همزمان با انفجار بمب مزبور، بمبی نیز در میدان انقلاب منفجر شد و یک بمب هم در تقاطع خیابان ولی‌عصر(عج) پیش از انفجار کشف و خنثی شد.
روزنامه کیهان در سرمقاله‌ای تحت‌عنوان «توده‌های مردم از ماجرای ترور خامنه‌ای می‌گویند»، چنین نوشت: «دیروز بخش وسیعی از مردم در مقابل بیمارستان جمع شده بودند... دست به دعا برداشته بودند و با چشم‌های اشک‌آلود از خدای خود می‌خواستند که امام‌جمعه تهران زنده بماند و توطئه آمریکا نقش برآب شود... از هر کس و هر دسته‌ای سوال می‌کردیم، مردم بلافاصله پاسخ می‌دادند که این کار، کار جنبشی‌ها (سازمان مجاهدین) است.
عموحسین می‌گفت: مگر در نمازجمعه این هفته شرکت نکردید؟ در آنجا آقای خامنه‌ای به سران مجاهدین گفت: شماها را خوب می‌شناسیم. شماها کار آمریکا را آسان کردید… اما معلوم بود که جنبشی‌ها نمی‌توانستند کیفر آقای خامنه‌ای را فی‌المجلس ادا کنند! لذا به‌زودی و به‌طور مضاعف «یعنی در همین دیروز به مسجد ابوذر رفتند و در ضبط‌صوت، مواد منفجره گذاشتند.»
حضرت امام‌خمینی‌(ره) طی پیامی‌خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای، ترور شخصیت‌های انقلاب را موجب افزایش قدرت مقاومت در صفوف فشرده ملت توصیف کردند. پس از این ترور، حضرت امام دستور دادند وضع آقای خامنه‌ای را لحظه به لحظه به ایشان گزارش دهند.
آیت‌الله بهشتی، رئیس دیوان‌عالی وقت کشور؛ محمدعلی رجایی، نخست‌وزیر، ‌مجلس شورای اسلامی، سایر نهادهای انقلابی و آیت‌الله منتظری ضمن محکوم‌کردن سوءقصد به آیت‌الله خامنه‌ای، منافقان را به تلویح یا تصریح مسوول این اقدام برشمردند.
حجت‌الاسلام هاشمی‌رفسنجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی‌ روز ششم تیرماه در زرند کرمان به‌سر می‌بردند که بلافاصله پس از شنیدن خبر این ترور به تهران عزیمت کرد و جهت عیادت ایشان مستقیما به بیمارستان قلب رفت.
اما سازمان مجاهدین خلق رسما سوءقصد به آیت‌الله خامنه‌ای را برعهده نگرفت. به نوشته روزنامه کیهان، حتی در قسمتی از بدنه داخلی ضبط صوت انفجاری با ماژیک نوشته شده بود: «هدیه گروه فرقان» و جزوه‌ا‌ی نیز با امضای این گروه درباره این سوءقصد انتشار یافت.
در حالی که موسس و اعضای اصلی گروه فرقان در سال‌های ۵۹-۵۸ شناسایی و دستگیر شده بودند و هیچ تشکیلاتی از این گروه در سال ۱۳۶۰ در داخل کشور وجود نداشت که قادر به انجام یک اقدام مسلحانه باشد.
آشکار بود که سازمان در همان آغاز عملیات تروریستی خود در تیرماه سال ۶۰ با طرح نام گروه فرقان و انتشار اطلاعیه جعلی به‌نام آن گروه کوشید تا هم چهره تروریستی خود را پنهان کند و هم علاوه بر انحراف افکار عمومی‌، مسوولان امنیتی و انتظامی ‌را نیز گمراه كند.
آقای قدیریان، معاون وقت دادستان انقلاب در کتاب خاطراتش تصریح کرده است: «جواد قدیری، یکی از طراحان اصلی انفجار مسجد ابوذر است.
وی که نام کاملش محمدجواد قدیری مدرس است و از اعضای قدیمی‌و مهم سازمان و نفوذی در کمیته انقلاب مستقر در اداره دوم ستاد ارتش بود بعد از سوءقصد نافرجام به آیت‌الله خامنه‌ای متواری شد و از کشور گریخت.»
عزت شاهی یكی از مبارزان مسلمان در كتاب خاطراتش درخصوص جواد قدیری نیز اظهار می‌دارد: بعد از كودتای نوژه، روزی جواد (قدیری) آمد به سراغم. گویا او از طریق و حمایت محمد رضوی به دادرسی ارتش نفوذ كرده بود. بخشی از پرونده كودتا در اختیار بازپرسی كمیته انقلاب اسلامی بود.
جواد گفت: عزت من دیگر با آن بچه‌ها (منافقان) نیستم و با نظام همراه هستم و الان در دادرسی ارتش روی پرونده كودتای نوژه همكاری می‌كنم. حالا اگر شما مداركی در این زمینه دارید تحویل من بدهید. من كلی خندیدم و سربه‌سرش گذاشتم و گفتم: «جواد من اگر یك بزغاله داشتم، نمی‌دادم كه تو برای چرا به صحرا ببری، اینكه مدرك كودتاست! او هم دست از پا درازتر بازگشت.»
در سال ۱۳۶۴ نام قدیری در لیست شورای مرکزی سازمان به‌عنوان عضو مرکزیت درج شد. در همان زمان در اغلب خبرهای مطبوعات و واکنش‌های اقشار مختلف مردم و گروه‌های سیاسی، بدون کمترین تردیدی‌، سازمان مسوول انفجار مسجد ابوذر معرفی و شناخته می‌شد. بعدها نیز در بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا درباره سازمان، مجروح شدن آیت‌الله خامنه‌ای یکی از مجموعه اقدامات تروریستی سازمان خوانده شد.
سازمان نیز در نفی این واقعیت مجددا اعلام كرد که سوءقصد به آیت‌الله خامنه‌ای «قبل از شروع مبارزه مسلحانه مجاهدین» توسط گروه فرقان انجام شده «که هیچ ربطی به مجاهدین نداشت.» كاملا آشکار است که سازمان بنا به‌دلایل سیاسی، حقوقی و تبلیغاتی، به‌رغم پذیرش رسمی‌مسوولیت بسیاری از اقدامات تروریستی بعدی خود، همچنان مایل و قادر نیست که به نقش خود در انفجار ششم تیر اعتراف كند.

محمود فاضلی
منابع: سازمان مجاهدین خلق، پیدایی تا فرجام، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی ۱۳۸۵
خاطرات عزت شاهی، تدوین و تحقیق محسن كاظمی، نشر سوره، ۱۳۸۵.

منبع : روزنامه هم‌میهن