می‌خواهم بزرگ شوم‌

به تفاوت‌های فردی فرزندانتان توجه کنید. تئوری دیگری که در مشاوره در مورد مشکلات ارتباطی انسانها از جمله نوجوانان تاثیرات بسزایی گذاشته است، تئوری تحلیل رفتار متقابل اریک برن است . وی معتقد است که در شخصیت انسان سه جنبه وجود دارد: والد - کودک - بالغ . این سه شخصیت در انسان بین تولد تا پنج سالگی شکل می‌گیرد.
ـ والد ضبط رویدادهای خارجی است (عوامل بیرونی) که بدون سؤال حتی با زور بین تولد تا پنج سالگی در مغز شخص تولید می‌شود. (مفهوم آموخته شده زندگی) در جنبه والد شخصیت انسان، تمام پندارها، اخطارها، قوانین و مقرراتی که بچه از پدر و مادر خود شنیده و در رفتار آنها دیده، محفوظ است. امر و نهی، محبت‌ها، نوازش‌ها، خنده‌ها، اخطارها، هشدارها یا صحبت‌هایی از قبیل هرگز دروغ نگو، مردم همیشه انسان را از روی دوستانش قضاوت می‌کنند، اسراف گناه است و غیره.
- کودک ضبط رویدادهای درونی است و یا به عبارت دیگر پاسخ یا عکس العمل او نسبت به آن چیزهایی است که می‌بیند و می‌شنود. مثلاً احساسی که از روی ترس مادر و پدر در طفل ایجاد می‌شود (مفهوم احساس شده زندگی).
- و اما حدود ده ماهگی بالغ در انسان شروع به رشد می‌کند . بالغ ضبط اطلاعاتی است که از راه تحقیق و سنجش و تجربه به دست آمده است (مفهوم اندیشیده شده زندگی). از طریق بالغ است که انسان کوچک می‌تواند فرق زندگی را آن گونه که به او یاد داده شده (والد)، احساس کرده (کودک) و بالاخره آن گونه که خودش استنباط کرده است (بالغ) متوجه شود. قدرت بالغ نیز اول در خویشتن داری نشان داده می‌شود.
احساسات برانگیخته شده انسان علامت آن است که کودک درون انسان بیدار شده و بنابراین اولین قدم برای تقویت بالغ، آن است که به علائم والد و کودک حساسیت بیشتری داشته باشیم. این اولین گام برای خوب عمل کردن بالغ است.
در بسیاری از موارد همگام با نوجوانان، در بزرگسالان شخصیت کودک در فعالیت است. بنابراین چه بسا روابط پدر ان و مادران با فرزندان و دیگران، کودکانه باشد؛ یعنی با آنها احساسی رفتار کنیم و کودک وجودمان را با کودک وجود فرزندانمان درآویزیم، عملی که به هیچ وجه نتیجه‌ای نخواهد داشت.
در دوران بلوغ، شخصیت نوجوان بی‌نهایت قابل تحریک است.
باید نوجوان را طی سالیان دراز با تمرین‌ها و آموزش و تصمیم‌گیری‌های کوچک و اتخاذ مسئولیت اخلاقی برای تصمیماتش آماده ساخت. نوجوان باید هدف و مقصد داشته باشد. اگر طی سالیان دراز پدر و مادر سعی کرده باشند و نوجوان را با واقعیت‌ها، ارزش‌ها، اهمیت مردم و ارزش خودش آشنا کرده باشند، در آن وقت می‌توان به بالغ نوجوان اعتماد کرد. او در چهارده سالگی در کامپیوتر ذهنش به اندازه کافی اطلاعات دارد تا بتواند با آن، عواقب بسیاری از اعمال خود را بسنجد. اعتماد به نوجوان راه سازنده‌ای است که پدر و مادر می‌توانند برای مقابله با انواع و اقسام مسائل برهم زننده که یک جوان در حال بلوغ می تواند به خانه بیاورد از آن استفاده کنند. به عبارتی استفاده از تمام شیوه‌ها در جای درستش و به شکل درست آن توصیه می شود. (حس زمانی و مکانی)
انسان هر قدر بیشتر درباره کودک و والد خود بداند، بهتر می‌تواند آنها را از بالغ جدا کند و به همان اندازه بالغ او مستقل‌تر، خودکفاتر و نیرومندتر خواهد شد. وقتی کسی قادر است بگوید این کودک من است، یا این والد من است، در حقیقت دارد با بالغ خود حرف می‌زند. در اثر همین سؤال کردن‌ها انسان خودش را به سوی بالغ سوق می‌دهد. در یک موقعیت فشار و ناراحتی، همین که انسان بپرسد این کیست که در من عمل می‌کند، خود تسکینی است.
کودک درون خود را بشناسید و آسیب پذیری‌های آن، ترس‌هایش و راه‌های اصلی ابراز این احساس‌ها را ملاحظه کنید. والد درون خود را بشناسید و متوجه احکام، تقاضاهایش، وضعیت‌های تثبیت شده‌اش و راه‌های ابراز آن باشید.
نسبت به کودک دیگران حساسیت داشته باشید. با آن حرف بزنید و نوازش و حمایت کنید و آن را به خاطر ابراز نیروهای خلاقه‌اش تحسین کنید و بالاتر از همه به احساس غیر خوب او توجه داشته باشید.
به بالغ درون خود برای پاسخ به یک انگیزه و جدا کردن اطلاعات والد و کودک از واقعیت که به کامپیوتر ذهنش وارد می‌شود وقت بدهید و در صورت لزوم تا ده بشمارید. وقتی شک کردید، کاری نکنید. هیچ کس به شما برای آنچه نگفته‌اید حمله نخواهد کرد. روی یک سیستم ارزش‌ها برای زندگی خود تصمیم بگیرید، بدون یک چهارچوب اخلاقی کلی نمی‌توانید به آسانی تصمیم بگیرید، حتی تصمیم‌گیری در مورد مسائل کوچک روزانه.
● نتیجه گیری‌
کاربرد شناخت درمانی و تحلیل رفتار متقابل از جمله دیدگاه‌هایی هستند که در رابطه با حل معضلات افراد به طور کلی نتایج سودمندی داشته‌اند. کسانی که با شیوه‌های شناخت درمانی آشنا شده و قادر به تشخیص اندیشه‌های معقول از اندیشه‌های نامعقولشان هستند، یک‌شبه ره صد ساله پیموده‌اند. همان طور که در دستورالعمل‌های این دو نظریه مشاهده کردیم وجوه اشتراکی بین آنها یافت می‌شود. شیوه‌های فوق نه تنها به عنوان تکنیک‌های سودمند در مراکز مشاوره کاربرد داشته است، بلکه آشنایی و کاربرد آن در زندگی و برخوردهای عادی خانوادگی و اجتماعی نیز فوق العاده راهگشا بوده است.

منبع : وزارت آموزش و پرورش ایران