خانه مشروطیت ، تبریز

این خانه محل اجتماع سران مشروطیت در تبریز بود و تاریخ ساختمان آن 1247 شمسی مطابق با 1288 هجری قمری است. بانی این خانه حاج مهدی كوزه‌كنانی از فعالین نهضت مشروطیت بود؛ به علت ارزش‌های فرهنگی و تاریخی كه این خانه دارد، به ویژه پیوند آن با نهضت مشروطیت، در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مساحت خانه مشروطیت بیش از 1000 مترمربع است، 800 مترمربع زیربنای فضای اصلی آن است (در دو طبقه) و 240 مترمربع هم فضای خدماتی آن در طبقه هم‌كف است.
در سمت حیاط یك ایوان ستون‌دار نمای جنوبی را از بارندگی و تابش تند آفتاب تابستان و برف و سرمای زمستان در پناه گرفته است. هشتی یا سرسرای ورودی خانه با بدنه آجری و پوشش‌های كاربندی، با به كار بردن رنگ بر روی آجرها با جلوه‌ای شاد و زیبا، بیننده را به تحسین وا می‌دارد. راه ارتباط طبقه‌ همكف به طبقه‌ اول، روی محور سرسرا به اندازه نیم طبقه بالا رفته و از طریق پاگرد به سرسرای طبقه اول منتهی می‌گردد.
این سرسرا در سه طرف فضای پاگرد به صورت راهرو طراحی شده و اطاق‌های طبقه‌ اول در اطراف آن قرار دارند. سقف سراسرا در وسط و درست در بالای پاگرد با افزایش ارتفاع چهار ستون موجود،‌ ارتفاعی بیشتر از سقف طبقه اول دارد و به اصطلاح كلاه‌فرنگی را تشكیل می‌دهد و از اختلاف ارتفاع به وجود آمده،‌ نور ملایمی به سرسرای بالا و پاگرد پله می‌ریزد.
فضای اصلی خانه رو به سمت جنوب دارد و پنجره‌های اورسی با نقش‌هایی از چوب و شیشه‌های رنگی، نور تند جنوب را كنترل می‌كند و روشنایی تنظیم شده‌ای به درون می‌ریزد و به این وسیله تابلوهای زنده و چشم‌نوازی را در بدنه جنوبی این فضا به وجود می‌آورد.
بنای تاریخی مشروطیت پس از تلاش‌های فراوان در اسفند 1365 به وسیله مركز میراث فرهنگی استان خریداری و از سال 1366 تعمیرات اساسی و باز پیرایی آن شروع شد. در حال حاضر از این خانه به عنوان اداره مدیریت میراث فرهنگی استان استفاده می‌شود.