آثار جهانی سقوط دلار

كاهش ارزش دلار و نزول آن به پایین‌ترین حد در ۹ سال گذشته همه چیز را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، از قیمت كالاها در فروشگاه‌ وال مارت تا شاخص اقتصاد اروپا.نزول ارزش دلار آمریكا در هفته‌های اخیر نگرانی عمده و ناگهانی را در نقاط مختلف جهان از واشنگتن تا برلین و پكن به وجود آورده است، پول آمریكا یك تعدیل ملایم را تجربه می‌كند یا یك سقوط شتابناك را؟ تاكنون نزول ارزش دلار به پایین‌ترین حد در ۹ سال گذشته وحشت چندانی ایجاد نكرده است. اما بعضی تحلیلگران می‌گویند تاثیرات در راه است. كاهش منظم ارزش دلار می‌تواند بر همه چیز تاثیر بگذارد، از وام گرفته تا قیمت كالاها در وال مارت .خبر خوبی برای آمریكایی‌ها این است: برای تولیدكنندگان فروش كالاها در خارج آسان‌تر می‌شود و تعداد بیشتری توریست از آلمان به پارك‌های آمریكا سرازیر می‌شوند.اما این موضوع روی دیگری هم دارد. آمریكا واردكننده شماره یك دنیا اكنون این واردات را به قیمت بالاتری خریداری می‌كند و اگر روند نزولی ارزش دلار، سرمایه‌گذاران خارجی را نگران كند، نرخ بهره در آمریكا ممكن است برای جذب خریداران وام فدرال افزایش یابد.از دیدگاه گسترده‌تر، روند نزولی دلار شوكی برای اقتصاد جهانی است. روز یكشنبه در آلمان، مقامات مسوول كشورهای عمده صنعتی و در حال توسعه گروه ۲۰ از آمریكا خواستند كسری بودجه خود را كاهش دهد. این كسری دلیل اصلی سقوط ارزش دلار به حساب می‌آید.مایكل شوبرت، كارشناس اقتصادی بانك تجاری در فرانكفورت می‌گوید: حدس و گمان‌های زیادی مطرح می‌شود، نشانه‌هایی وجود دارد حاكی از این كه اتفاقاتی در جریان است.از اكتبر سال ۲۰۰۰، دلار ۵۰درصد در مقابل یورو تنزل داشته است و اكنون ارزش آن در مقابل سبد پول‌های خارجی به پایین‌ترین حد از سال ۱۹۹۵ رسیده است.اگرچه این تغییر كاملا جدید نیست اما روند نزولی آن از زمان انتخاب دوباره‌ بوش به ریاست جمهوری تسریع شده است. بعضی ناظران می‌گویند :زمان تسریع این سیر نزولی نشان‌دهنده این نگرانی است كه بوش با تاكید خود بر كاهش مالیات نمی‌تواند كسری بودجه بی‌سابقه موجود را تحت كنترل درآورد. ریچارد رید، كارشناس اقتصادی اروپایی سی‌تی گروپ كه بزرگ‌ترین موسسه مالی دنیاست می‌گوید: برداشت كلی این بود كه در دولت بوش تاكید كمتری بر مقابله با دو كسری صورت می‌گیرد.منظور او كسری بودجه ۴۱۲ میلیارد دلاری و كسری تجاری ۶۰۰ میلیارد دلاری آمریكا در سال جاری است.كسری تجاری را باید كشورهای دیگر تامین كنند. سرمایه‌گذاران خارجی هم در سال‌های اخیر خریدار وام فدرال بوده‌اند و به پایین‌ ماندن نرخ بهره در آمریكا كمك كرده‌اند. اما روند این كسری‌ها برای بسیاری غیرقابل تحمل است. اگر سرمایه‌گذاران همچنان بدهی‌های آمریكا را در دست داشته باشند، وزارت خزانه‌داری ممكن است نیاز باشد نرخ بهره اوراق قرضه را افزایش دهد. نتیجه آن می‌شود كه رشد اقتصادی آمریكا آسیب می‌بیند.چین، موتور دیگر اقتصاد جهان هم با فشارهای جدیدی روبه‌روست. هفته گذشته شهروندان چینی مقابل بانك چین در شانگهای صف بسته بودند تا دلار آمریكا را با پول خودشان یوان، عوض كنند. آنها نگران بازبینی رسمی ارزش یوان هستند كه اگر اتفاق بیفتد ارزش اندوخته‌های دلاری آنها را كاهش می‌دهد. وزرای دارایی گروه ۲۰ در بیانیه‌ پایانی خود خواستار انعطاف بیشتر در نرخ برابری ارز در آسیا شدند. در این میان اروپایی‌ها هم نگران هستند كه سقوط دلار و گران شدن صادرات آنها به آمریكا یا دیگر كشورهای متكی به دلار به احیای اقتصادهای كم‌رونق آنها آسیب برساند.آلن گرین اسپن رییس فدرال رزرو روز جمعه در آلمان هشدار داد كه سرمایه‌گذاران خارجی در مقابل فرستادن پول بیشتر به آمریكا مقاومت می‌‌كنند و این موضوع به كاهش بیشتر ارزش دلار و افزایش نرخ بهره در آمریكا منجر می‌شود.دلار تا كجا می‌تواند سقوط كند؟ بعضی سقوط ۲۰درصدی دیگر را پیش‌بینی می‌كنند، تغییری كه به گفته آنها می‌تواند به كاهش كسری تجاری منجر شود. آمریكا همچنان سرمایه خارجی جذب می‌كند. در ماه سپتامبر خارجی‌ها ۴/۶۳ میلیارد دلار دارایی در آمریكا خریداری كردند. اما سقوط اخیر دلار نشان می‌دهد سیل اخیر سرمایه هم كافی نیست.
تاكنون كاخ سفید به وزارت دارایی اجازه داده است با دلار با قیمت پایین معامله كند. جان اسنو وزیر خزانه‌داری آمریكا چندی پیش درسخنانی خطاب به خبرنگاران در لندن امكان هرگونه اقدام برای پیوستن به اروپایی‌ها در كنترل سقوط دلار را رد كرد و گفت: تاریخچه اقدام برای تحصیل ارزش غیربازاری بر پول‌ها در بهترین شرایط هم دلسردكننده است.اما اگر دلار بیش از این سقوط كند، ممكن است این دیدگاه عوض شود، چراكه نرخ بالای بهره در آمریكا مستلزم جذب پول خارجی می‌شود.اگر سقوط ارزش دلار ادامه یابد، رییس جمهور باید در ماه‌های آینده برای این موضوع كاری انجام دهد.اگر سرمایه‌گذاران بازارهای اوراق قرضه نرخ بهره را رو به رشد ببینند و كاهش بیشتر ارزش دلار را پیش‌بینی كنند، قیمت اوراق كاهش می‌یابد.یكی از اقتصاددانان وال استریت می‌گوید: مشكل اصلی دلار این است كه اروپای قدیم داستان مالی غلطی را دنبال می‌‌كند. بانك مركزی اروپا یورویی جدید به اندازه كافی برای به تحرك واداشتن اقتصاد منتشر نمی‌كند.وال استریت انتظار دارد كه دلار رفته‌رفته سقوط كند. یورو از ۳۰/۱ دلار فعلی ممكن است تا سال آینده به ۳۷/۱ دلار برسد. بالاخره در نقطه‌ای، بانك مركزی اروپا باید برای حمایت از دلار مداخله كند. اما زمان این كار هنوز فرا نرسیده است.

منبع : خبرگزاری ایلنا