چهارشنبه, ۲۷ تیر, ۱۴۰۳ / 17 July, 2024
مجله ویستا
فرهنگ نماز در سیره امام رضا(ع)
![فرهنگ نماز در سیره امام رضا(ع)](/mag/i/2/kwufe.jpg)
نماز زیباترین حالتی است كه یك انسان مسلمان در مقابل پروردگار خود دارد. او در آن لحظه ارتباط عارفانه و صمیمانهای را با آفریدگار خویش برقرار ساخته و وجود خسته از مشكلات دنیوی و روان مضطرب خود را با راز و نیازهای عاشقانهاش به آرامش و اطمینان تبدیل میسازد. اگر این عبادت انسان ساز و آرام بخش مخلصانه و به دور از ریا انجام پذیرد، هرگونه زشتی و پلیدی را از فرد دور كرده و خصلتهای پسندیده و نیكوئی را در وجود او ایجاد خواهد نمود نماز اگر با شرایطش اقامه شود فرد نمازگزار بعد از انجام نماز به سوی كمالات قدم برداشته و از اعمال زشت و ننگین متنفر خواهد بود.
یك شخص مسلمان با اقامه نماز، فطرت پاك خود را بازیافته و به صفای باطن خواهد رسید و در این حالت باورهای راستین او تقویت شده و روحیه نظم و انضباط در زندگیاش را مستحكمتر خواهد ساخت. نماز پیمودن راه عشق، شكو فائی اندیشههای ناب و حدیث پاكان و آهنگ رستگاری در زندگی است. شخص مسلمان در اوقات نماز از تمام تعلقات و وابستگیهای غیر الهی دست شسته و به سوی قبله عشق و كعبه آمال رو كرده و با آفریدگار هستی هم سخن میشود. و اگر چنین نباشد پس این نماز با شرایطش انجام نشده است.
آری:
مرا غرض ز نماز آن بود كه یك ساعت
حدیث درد فراق تو با تو بگزارم
وگرنه این چه نمازی بود كه من بی تو
نشسته روی به محراب و دل به بازارم
بنابراین نماز حقیقی دست آوردهای ارزشمندی برای نمازگزار راستین به همراه دارد. نوشتهای را كه در پیش رو دارید، میكوشد بازتاب زیبای این ارمغان ملكوتی را در سیره و سخن امام رضا(ع) به نظاره بنشیند و با كلمات و رهنمودهای آن رهبر الهی جلوههای زیبای نماز را درهم آمیزد.
این سخن را نیز ناگفته نگذاریم كه بر هر مسلمان وظیفهشناس و عاشق الهی شایسته است كه این گفتار نبوی(ص) را نصب العین خود قرار دهد كه: آن حضرت حضور قلب در نماز و احساس لذت از آنرا اینگونه توصیف كرده است: «یا اباذر! جعل اللّه جلّ ثناؤه قرّهٔ عینی فی الصّلاهٔ و حبّب الیّ الصلاهٔ كما حبّب الی الجائع الطّعام و الی الظمآن الماء و انّ الجائع اذا اكل شبع و انّ الظمآن اذا شرب روی و انا لااشبع من الصّلاهٔ؛(۱) ای اباذر! خداوند - جل ثناؤه - نور دیده مرا در نماز قرار داد و نماز را محبوب من گردانید، همچنان كه غذا را محبوب گرسنه و آب را محبوب انسان تشنه قرار داده است (امّا با این تفاوت) كه گرسنه هرگاه غذا بخورد سیر میشود و تشنه هرگاه آب بنوشد سیراب میشود امّا من از نماز سیر نمیشوم.»
●برترین عمل
از منظر امام رضا(ع) هیچ عملی برتر و ارزشمندتر از نماز نیست، چرا كه بهترین و میانبرترین راه برای رسیدن به قرب الهی است. امام رضا(ع) همواره میفرمود: «الصّلاهٔ قربان كل تقیٍّ؛(۲) نماز هر انسان پارسائی را به خداوند نزدیك میكند.» به همین جهت آن حضرت ب ه ابراهیم بن موسی فرمود: «لاتؤخرنّ الصّلوهٔ عن اوّل وقتها الی آخر وقتها من غیر علّهٍٔ علیك، ابدأ باوّل الوقت؛(۳) انجام نماز را بدون علت از اول وقت آن تأخیر نینداز، همیشه در اول وقت آن شروع كن!»
امام هشتم(ع) خود نیز چنین بود و به هیچ قیمتی فضیلت نماز اول وقت را از دست نمیداد حتی در مهمترین جلسات سیاسی و علمی امام به نماز اول وقت اهمیت میداد. روایت زیر نشانگر این واقعیت است:
به دستور مأمون، علمای برجسته از فرقههای گوناگون در مجالس مناظره حاضر میشدند و امام رضا(ع) با آنها مناظره و بحث میكرد. در یكی از مجالس «عمران صابی» كه از دانشمندان بزرگ بود، در مجلس حاضر شد و درباره توحید با امام رضا(ع) وارد گفتگو گردید در آن جلسه ام ام سؤالهای او را با حوصله، متانت، استدلالهای قطعی و روشن پاسخ داده و او را به سوی توحید متمایل كرده بود هنگامی كه بحث و مناظره به اوج خود رسید و چیزی به تحول درونی آن دانشمند زبردست صابئین(۴) نمانده بود حضرت رضا(ع) احساس كرد وقت اذان ظهر و هنگام نماز است . امام(ع) به مأمون فرمود: «الصّلاهٔ قد حضرت؛ وقت نماز فرا رسید.»
عمران صابی كه به حقایقی دست یافته و از دریای دانش سرشار امام هشتم(ع) بهرههائی برده بود با التماس گفت: «یا سیّدی! لاتقطع علیّ مسألتی فقد رقّ قلبی؛ آقای من! گفتگو و پاسخهای خویش را قطع نكن دل من آماده پذیرش سخنان شما است. امّا حضرت رضا(ع) تحت تأثیر سخنان عاطفی و احساس برانگیز او قرار نگرفت و فرمود: عیبی ندارد نماز را میخوانیم و دوباره به گفتگو ادامه خواهیم داد.
در این حال امام و همراهان به اقامه نماز مشغول شدند حضرت بعد از اقامه نماز دوباره به گفتگو ادامه داده و پاسخهای روشنگرانه خویش را ارائه نمود.(۵)
با توجه به این روایت كه در كتابهای معتبر روائی و تاریخی آمده است برای اقامه نماز در اول وقت هیچگونه عذری را برای افراد عادی و مسئولین حكومت اسلامی باقی نمیگذارد و پیروان آن حضرت نباید از این حقیقت چشم پوشی كرده و به بهانههای مختلف آنرا سهل بشمارند.
●رهرو راستین امام هشتم(ع)
حضرت امام خمینی(ره) در این زمینه گوی سبقت را از تمام پیروان و شیعیان حضرت رضا(ع) ربوده بود. داستان زیر شاهد خمینی میگوید: روزی كه شاه فرار كرد ما در پاریس در نوفل لوشاتو بودیم، پلیس فرانسه خیابان اصلی نوفل لوشاتو را بست، تمام خبرنگاران كشورهای مخت لف آنجا بودند.این حقیقت راستین است. آقا سید احمد خبرنگاران خارجی از آفریقا، آسیا، اروپا و آمریكا و شاید ۱۵۰ دوربین فقط صحبت امام را مستقیم پخش میكردند.
برای اینكه خبر بزرگترین حادثه سال را مخابره میكنند، شاه رفته بود و میخواستند ببینند كه امام چه تصمیمی دارد، امام بر روی صندلی ایستاده و در كنار خیابان، تمام دوربینها بر روی امام متمركز شده بود. امام چند دقیقه صحبت كردند و سخنان خودشان را گفتند. من در كنار امام ایستاده بودم. یك مرتبه برگشتند و گفتند: احمد! ظهر شده؟ گفتم بله، الآن ظهر است. بیدرنگ امام گفتند: و السلام علیكم و رحمهٔ اللّه و بركاته. شما ببینید در چه لحظهای امام صحبتهایشان را رها كردند. برای اینكه نمازشان را اول وقت بخوانند، یعنی جائیكه تلویزیونهای سراسری كه هر كدام میلونها بیننده داردc.n.n بود، b.b.c بود، تمام تلویزیونها چه در آمریكا و چه در اروپا بودند. خبرگزاریها همه بودند.اسوشیتیدپرس، یونایتد پرس، رویتر و تمام خبرنگاران روزنامهها، مجلات، رادیو، تلویزیون، در چنین موقعیت حساسی، امام حرفشان را قطع كردند و رفتند سراغ نماز.(۶) ●ماجرای نماز عید
از مهمترین حوادث سیره امام رضا(ع) حركت آن حضرت به مصلای نماز عید میباشد كه آن بزرگوار اهمیت نماز و تأثیر آن در جامعه و آثار پربار نمازهای دسته جمعی و قدرت تحول آفرینی آنرا به مسلمانان و زمامداران ثابت نمود. ماجرا از این قرار بود كه روز عیدی مأمون از امام (ع) تقاضا كرد كه نماز عید را با مردم بخواند، تا برای مردم اطمینان بیشتری در امر ولایتعهدی پیدا شود. امام پیغام داد كه: «قرار ما بر این بوده كه در هیچ كار رسمی دخالت نكنم. بنابراین مرا از اقامه نماز عید معذوربدار! مأمون اصرار كرد كه: مصلحت در این است كه شما این نماز با اهمیت را اقامه كنید تا هم موضع ولایتعهدی تثبیت شود و هم فضل و عظمت شما آشكارتر گردد، امّا امام نپذیرفت. مأمون كه دست بردار نبود پیكها و پیغامهای متعددی برای متقاعد كردن امام برای حضرتش فرستاد، هنگامی كه امام رضا(ع) پافشاری خلیفه را احساس كرد به او فرمود: اگر قرار است كه من حتماً به نماز بروم من این فریضه الهی را طبق سیره پیامبر و روش امیرمؤمنان علی(ع) اقامه خواهم كرد!
مأمون گفت: هر طور كه دوست داری آن طور عمل كن اختیار با شماست!
آنگاه دستور داد: سرداران و تمام مردم صبح روز عید در مقابل منزل مسكونی حضرت رضا(ع) اجتماع نمایند. با انتشار این خبر مردم مرو مشتاقانه برای شركت در مراسم و بهرهگیری از وجود حضرت رضا(ع) خود را آماده كردند. هنگامی كه خورشید طلوع نمود حضرت غسل كرد و عمامه س فیدی را كه از پنبه تهیه شده بود بر سر مبارك گذاشت و یك سر آن را روی سینه و سر دیگر را میان دو شانه انداخت. و مقداری هم بوی خوش بكار برد. دامن را به كمر زد و به همه پیروان و دوستدارانش دستور داد چنان كنند. آن گاه عصای پیكان داری به دست گرفت و از منزل بیرو ن آمد. آن حضرت در حالی كه پابرهنه بود و پیراهن و سایر لباسهایش را به كمر زده بود، به همراه غلامان و یاران نزدیكش - كه آنان نیز چنین كرده بودند - به همین شكل از منزل به سوی مصلا حركت كردند. موقع خروج از منزل، امام رضا(ع) سربه سوی آسمان بلند كرد و چهار تكب یر گرفت، این تكبیرها آن چنان با صلابت و روحانیت خاصی ادا میشد كه گویی آسمان و در و دیوار با نوای امام(ع) هم نواهستند. سرداران، نظامیان و سایر مردم كه با آمادگی و آراستگی تمام در بیرون منزل صف كشیده بودند، هنگامی كه امام رضا(ع) و یارانش را به آن صورت مشا هده كردند به پیروی از امام رضا(ع) و هماهنگ با او فریاد تكبیر سردادند.
شهر مرو یكپارچه فریاد تكبیر سرداد و به دنبال آن از گریه و ناله هزاران زن و مرد مشتاق اهل بیت(ع) به لرزه درآمد. سرداران نظامی هنگامی كه حضرت را با آن حال دیدند از مركبهای خود پیاده شدند و كفشهایشان را درآورده و كنار گذاشتند و به دنبال امام ناله زنان و تكبیر گویان به راه افتادند. حضرت رضا(ع) پیاده راه میپیمود و هر ده قدم یك بار ایستاده و با نوای ملكوتیاش تكبیر میگفت.
یاسر خادم میگوید: در این حال ما خیال میكردیم كه آسمان و زمین و كوه با او همآوا گشته است، شهر مرو یكصدا گریه و شیون بود، هیجان احساسات و شور و نوا همه جا را فرا گرفته و شكوه ایمان و تكبیر و نماز در پایتخت كشور اسلامی طنین انداز شده بود جلوههای مادّی و ظاهری از ذهنها و خاطرهها فراموش شده و آحاد جمعیت به آفریدگار هستی و پیروی از حجت الهی میاندیشیدند و در صفهای به هم پیوسته به دنبال امام رضا(ع) به سوی مصلا میشتافتند.
هنگامی كه این خبر به مأمون رسید، فضل بن سهل به مأمون گفت: اگر لحظاتی دیگر وضع همین طور ادامه یابد همه مردم مفتون و شیفته او خواهند شد و ممكن است با یك اشاره طومار حكومت را در هم بپیچند، مأمون احساس خطر كرده و از امام رضا(ع) عاجزانه درخواست نمود كه از می انه راه به منزل برگردد و امام نیز كفشهای خود را طلبیده و به منزل برگشت و فرمود: من كه گفتم مرا از این كار معذور بدارید.(۷) بلی نماز شكوهمند اولیاء الهی آن چنان قدرتی دارد كه میتواند كاخهای ستم را به لرزه در آورده و بنیان طاغوتیان را از ریشه قطع كند و نم از عید حضرت(ع) اینگونه بود.●اقامه نماز باران
در ایامی كه امام رضا(ع) در خراسان به سر میبرد مدتی قحط سالی شده و باران نیامد و خشك سالی پدیدار گشت. عدهای از منافقان و حاشیهنشینان مجلس مأمون از این حادثه سوء استفاده كرده و شایع نمودند كه چونكه مأمون علی بن موسی(ع) را ولیعهد خود گردانیده است و این امر را خداوند دوست ندارد به همین جهت باران قطع شده و بركات الهی نازل نمیشود.
مأمون در روز جمعهای از امام تقاضا كرد كه برای نزول باران و رحمت الهی دعا كند امّا امام رضا(ع) فرمود: روز دوشنبه برای اقامه نماز استسقاء بیرون خواهم آمد زیرا جدم رسول اللّه(ص) را به همراه امیرمؤمنان علی(ع) در عالم رؤیا زیارت كردم و پیامبر به من فرمود: پسرم! تا روز دوشنبه صبركن و سپس در آن روز به صحرا برو و از درگاه خداوند متعال طلب باران نما! خداوند باران رحمت خود را میفرستد و مردم به عظمت و عزت تو در پیشگاه خداوند پی میبرند و به بزرگی مقامت واقف میگردند.
روز دوشنبه فرا رسید مردم از خانهها بیرون آمدند، امام رضا(ع) به صحرا رفت و مردم نیز گرد آمدند و چشم به حركات و سكنات آن حضرت دوختند امام دو ركعت نماز استسقاء را اقامه كرده و آنگاه بالای منبر رفت و در خطبه بعد از حمد و ثنای الهی فرمود: الهم یا رب انت عظّ مت حقّنا اهل البیت فتوسلوا بنا كما امرت و اهلوا فضلك و رحمتك و توقعوا احسانك و نعمتك فاسقهم سقیاً نافعاً عاما غیر رایث و لاضائر ولیكن ابتداء مطرهم بعد انصرافهم من مشهد هم هذا الی منازلهم و مقارهم؛ خدایا! ای پروردگار من! تو حق ما اهل بیت را بزرگ شمردهای این مردم به ما متوسل شدهاند همچنان كه خودت فرمودهای و به فضل و رحمت تو امیدوارند و چشم انتظار احسان و لطف تواند اینها را از باران سودمند و فراوان و بیضرر و زیان خود سیراب گردان و این باران را پس از بازگشت آنان به خانههایشان نازل فرما!
یكی از حاضرین در آن اجتماع میگوید: به خدا سوگند همان لحظه حركت ابرها در هوا شروع شد و رعد و برق پدید آمد، مردم به جنب و جوش افتادند كه تا باران نیامده به خانههای خود برگردند.
حضرت علی بن موسی الرضا(ع) به آنان فرمود: آرام باشید! این ابر برای این منطقه نخواهد بارید برای فلان ناحیه میرود، آن ابر رفت و ابر دیگری به همراه رعد و برق آمد، مردم دوباره خواستند حركت كنند، امام فرمود: این ابر نیز به فلان قسمت خواهد رفت، در حدود ده ابر به همین ترتیب آمد و از فضای منطقه عبور كرد و هر بار امام (ع) فرمود: این ابر برای شما نیست. یازدهمین ابر از راه رسید. امام رضا(ع) فرمود: این ابر را خداوند متعال برای شما فرستاده است، در برابر فضل و كرم خداوند، شكر كرده و به سوی منازل خویش بازگردید تا شما به خانه نرسیدهاید باران نخواهد بارید. آنگاه امام رضا(ع) از فراز منبر پائین آمده و مردم نیز به خانه هایشان رفتند، در همین هنگام بود كه باران شدیدی نازل شده و تمام حوضها، گودالها و نهرها را پر كرد و مردم با خوشحالی تمام میگفتند: كرامتها و الطاف الهی بر فرزند رسول گرامی اسلام(ص) مبارك باد.
بعد از نزول باران و سیراب شدن زمین از بركات الهی و خوشحالی مردم، حضرت رضا(ع) به میان جمعیت آمده و آنان را موعظه كرده و به شكرگزاری از نعمتهای الهی به درگاه پروردگار منان دعوت نمود.(۸)
اینجاست كه از ته دل و عمق جان خطاب به اهل بیت (ع) عرضه میداریم: ارادهٔ الرّب فی مقادیر اموره تهبط الیكم و تصدر من بیوتكم؛(۹) اراده و مشیت پروردگار عالم در تدبیر امور جهان به سوی شما میآید و از خانههای شما به دیگر جاها میرسد.
● فوائد و بركات نماز
نماز فوائد بسیاری به همراه دارد از جمله: روح انضباط را در انسان تقویت میكند زیرا باید در اوقات معینی انجام پذیرد و تأخیر و تقدیم آن موجب بطلان نماز میگردد. همچنین آداب و احكام دیگر باید با نظم و ترتیب رعایت شود و اگر با بینظمی و ناهماهنگی صورت گ یرد در حقیقت نماز خلل و اشكال به وجود میآید؟ این چنین است كه انسان نمازگزار باید با عادت به نظم و انضباط در نماز آنرا در سایر مراحل زندگی نیز به مرحله عمل درآورد. در زمینه اسرار و رهآوردهای بیشمار نماز حضرت علی بن موسی الرضا(ع) سخن جامعی فرموده است كه به بخشهائی از آن اشاره میكنیم: آن حضرت در پاسخ نامهای كه از فلسفه و علل تشریع نماز پرسیده بود چنین فرمود: علت تشریع نماز این است كه بنده به ربوبیت پروردگار توجه و اقرار داشته باشد و مبارزه با شرك و بت پرستی و قیام در پیشگاه پروردگار، در نهایت خضوع و ت واضع و اعتراف به گناهان و تقاضای بخشش از معاصی گذشته و نهادن پیشانی بر زمین همه روزه انجام پذیرد. و نیز هدف این است كه انسان همواره هشیار و متذكر گردد، گرد غبار فراموشكاری بر دل او ننشیند، مست و مغرور نشود، خاشع و خاضع باشد طالب و علاقهمند افزونی در موا هب دین و دنیا گردد. همین توجه او به خداوند متعال و قیام در برابر او، انسان را از معاصی باز میدارد و از انواع فساد جلوگیری میكند.
امام رضا(ع) در مورد سایر دست آوردهای نماز فرمود: نماز و مداومت یاد خدا در شب و روز سبب میشود كه انسان مولا، و مدبّر و خالق خود را فراموش نكند و روح سركش و طغیانگری در برابر خدا بر او غالب نیاید.(۱۰)
●نماز نوجوانان
حسن بن قارن میگوید: از امام رضا(ع) در مورد شخصی پرسیدند كه پسر نوجوانش را به انجام نماز وادار میكند و این فرزند گاهی نماز را ترك میكند. امام فرمود: این پسر چند سال دارد؟ گفتند: آقا، ۸ ساله است. حضرت رضا(ع) با تعجب فرمود: سبحان اللّه! ۸ ساله است و نمازش را ترك میكند؟! گفته شد! بچه است گاهی خسته و ناراحت میشود. امام فرمود: هر طوری كه راحت است نمازش را بخواند.(۱۱)
● پیراهن متبرك
از منظر حضرت رضا(ع) نه تنها نماز و نمازگزاران ارزشمند هستند بلكه لباسهائی هم كه با آن نماز خوانده میشود امتیاز ویژهای دارد. اسماعیل بن علی برادر دعبل خزاعی میگوید: آن حضرت به برادر دعبل پیراهنی را هدیه داده و فرمود: دعبل! این پیراهن را قدر بدان و خوب محافظت كن! كه من در آن هزار شب و هر شبی هزار ركعت نماز خواندهام و در آن هزار ختم قرآن به جای آوردهام. احتفظ بهذا القمیص فقد صلیت فیه الف لیلهٔ كل لیلهٔ الف ركعهٔ و ختمت فیه القرآن الف ختمهٔ.(۱۲) ●فلسفه نماز جماعت
امام رضا(ع) در مورد علل نماز جماعت فرمود: خداوند متعال نماز جماعت را قرار داده است كه شعائر اسلامی و معارف الهی همانند اخلاص، توحید، ارزشهای اسلامی، عبادت و نیایش برای خدا آشكار و ظاهر و مشهور شود زیرا در اظهار این اعمال و علنی بودن آن حجت خداوند بر مردم شرق و غرب عالم تمام میشود.
همچنین مسلمانان دوچهره و منافق و كسانی كه نماز را سبك میشمارند مشخص شوند و وادار به انجام دستورات الهی باشند. همچنین گواهی افراد نسبت به عدالت و صلاح همدیگر جائز باشد. افزون بر این نماز جماعت نیكوكاری و ترویج فضیلتها را به همراه دارد و خیلیها را از گناه و فساد باز میدارد.(۱۳)
● آداب نماز
امام رضا(ع) در مورد آداب نماز فرمود: اگر برای نماز ایستادی تلاش كن با حالت كسالت و خواب آلودگی و سستی و تنبلی نباشد. بلكه با آرامش و وقار نماز را بجای آور و بر تو باد كه در نماز خاشع و خاضع باشی و برای خدا تواضع كنی و خشوع و خوف را برخود هموار سازی در آن حال كه بین بیم و امید ایستادهای و پیوسته با طمأنینه و نگران باشی. همانند بنده گریخته و گنهكار كه در محضر مولایش ایستاده و در پیشگاه خدای عالمیان بایست. پاهای خود را كنار هم بگذار و قامتت را راست نگهدار و به راست و چپ توجه نكن! و چنان باش كه گوئی خدا را میبینی، كه اگر تو او را نمیبینی او تو را میبیند.(۱۴)
● خاطرهای از شیخ رجبعلی خیاط
این مقال را با نقل خاطرهای پندآموز از مرحوم شیخ رجبعلی خیاط در مورد اهمیت نماز به پایان میبریم: آقای سید قاسم شجاعی از مبلغین توانا و موفق مجالس مذهبی در خاطرات خود آوده است:
من از نوجوانی به سخنرانی و روضه خوانی در محافل دینی و مذهبی اشتغال داشتم و لحن و سخن گرم من موجب شده بود كه به مجالس زیادی دعوت شوم. از جمله روزهای هفتم ماه به منزل جناب مرحوم آقاشیخ رجبعلی خیاط نرسیده به بازارچه، بعد از كوچه سیاهها میرفتم. از پلهها ب الا میرفتیم و در منزل ایشان برای خانمها روضه میخواندیم. اتاق جناب شیخ هم طبقه پائین آن قرار داشت. روزی بعد از اتمام منبر به طبقه پائین آمدم و برای اولین بار با جناب شیخ برخورد كردم، كلاههائی دستش بود و گویا عازم بازار بود، سلام كردم، یك نگاه به صورت م ن كرد و فرمود: پسر پیغمبر و نوكر امام حسین(ع) نمازش تا الآن نمیماند!!
(در آن هنگام من سیزده ساله بودم) گفتم: چشم، در حالتی كه دوساعت به غروب مانده بود و آن روز مهمان بودم و تا آن ساعت نمازم را نخوانده بودم. امّا آن مرد الهی به محض اینكه به صورتم نگاه كرد این حالت را در من دیده و گوشزد فرمود.(۱۵) و این یادآور سخن امام صادق (ع) است كه فرمود: فضل الوقت الاوّل علی الآخر كفضل الآخرهٔ علی الدّنیا؛(۱۶) برتری نماز اول وقت بر آخر وقت، همانند برتری آخرت بر دنیاست.
نویسنده:عبدالكریم پاكنیا
پینوشتها: - ۱. مكارم الاخلاق، ص ۴۶۱.
۲. من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص ۲۱۰.
۳. بحارالانوار، ج ۴۹، ص ۴۹.
۴. صابئین گروهی هستند كه خود را پیرو حضرت یحیی میدانند و به دو دسته موحد و مشرك تقسیم شدهاند گروهی از آنان ستاره پرست هستند. مركز آنان قبلا شهر حرّان عراق بود ولی امروزه در اهواز و بعضی مناطق دیگر به سر میبرند. آنها طبق باورهای خود در كنار نهرهای بزر گ زندگی میكنند.
۵. توحید صدوق، ص ۴۳۴؛ حیاهٔ الامام رضا(ع)، ج ۱، ص۱۱۰.
۶. نماز خوبان، ص ۵۶، روزنامه كیهان، شماره ۳۶۵۹.
۷. ارشاد مفید، ج ۲، ص ۲۶۴ و اصول كافی، مولد ابی الحسن الرضا(ع)، حدیث ۷.
۸. عیون اخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۱۶۵.
۹. الكافی، ج ۴، ص ۵۷۷.
۱۰. تفسیر نمونه، ج ۱۶، ص ۲۹۴.
۱۱. وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۲۰.
۱۲. بحارالانوار، ج ۷۹، ص ۳۰۹.
۱۳. وسائل الشیعه (۲۰ جلدی)، ج ۵، ص ۳۷۲.
۱۴. فقه الرضا(ع)، ص ۱۰۱.
۱۵. كیمیای محبت، ص ۲۲۵.
۱۶. ثواب الاعمال، ص ۳۶.
منبع:ماهنامه پاسدار اسلام ، شماره ۲۸۶
پینوشتها: - ۱. مكارم الاخلاق، ص ۴۶۱.
۲. من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص ۲۱۰.
۳. بحارالانوار، ج ۴۹، ص ۴۹.
۴. صابئین گروهی هستند كه خود را پیرو حضرت یحیی میدانند و به دو دسته موحد و مشرك تقسیم شدهاند گروهی از آنان ستاره پرست هستند. مركز آنان قبلا شهر حرّان عراق بود ولی امروزه در اهواز و بعضی مناطق دیگر به سر میبرند. آنها طبق باورهای خود در كنار نهرهای بزر گ زندگی میكنند.
۵. توحید صدوق، ص ۴۳۴؛ حیاهٔ الامام رضا(ع)، ج ۱، ص۱۱۰.
۶. نماز خوبان، ص ۵۶، روزنامه كیهان، شماره ۳۶۵۹.
۷. ارشاد مفید، ج ۲، ص ۲۶۴ و اصول كافی، مولد ابی الحسن الرضا(ع)، حدیث ۷.
۸. عیون اخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۱۶۵.
۹. الكافی، ج ۴، ص ۵۷۷.
۱۰. تفسیر نمونه، ج ۱۶، ص ۲۹۴.
۱۱. وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۲۰.
۱۲. بحارالانوار، ج ۷۹، ص ۳۰۹.
۱۳. وسائل الشیعه (۲۰ جلدی)، ج ۵، ص ۳۷۲.
۱۴. فقه الرضا(ع)، ص ۱۰۱.
۱۵. كیمیای محبت، ص ۲۲۵.
۱۶. ثواب الاعمال، ص ۳۶.
منبع:ماهنامه پاسدار اسلام ، شماره ۲۸۶
منبع : خبرگزاری فارس
وایرال شده در شبکههای اجتماعی
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
مسعود پزشکیان ایران دولت سیزدهم دولت چهاردهم پزشکیان دولت عزاداری علی باقری محمدجواد ظریف ترور رئیس جمهور انتخابات
تهران شهرداری تهران قتل تب دنگی تعطیلی ادارات پشه آئدس تیراندازی زلزله شاهچراغ عزاداری محرم شورای شهر تهران سازمان تامین اجتماعی
واردات خودرو خودرو قیمت دلار قیمت طلا حقوق بازنشستگان قیمت خودرو بازار خودرو بازنشستگان اربعین سایپا دلار سهام عدالت
وزارت ارشاد تلویزیون سینما امام حسین سینمای ایران فرهاد مشیری لیلی رشیدی دفاع مقدس شورای عالی انقلاب فرهنگی مختارنامه صداوسیما مهران غفوریان
سرطان آزمون سراسری ماه فناوری درمان و آموزش پزشکی
دونالد ترامپ رژیم صهیونیستی جنگ غزه ترامپ غزه اسرائیل فلسطین آمریکا روسیه ترور ترامپ چین جو بایدن
فوتبال پرسپولیس تراکتور استقلال علیرضا بیرانوند باشگاه پرسپولیس رئال مادرید نقل و انتقالات لیگ برتر سپاهان یورو 2024 تیم ملی اسپانیا نقل و انتقالات
هوش مصنوعی سرعت اینترنت تیک تاک اینترنت ناسا گوگل اپل شیائومی ربات
گرمازدگی افسردگی کاهش وزن نوشابه صبحانه استرس