کاپلو مردی که می‌برد

دون فابیو کاپلو، پرافتخارترین مربی تاریخ ایتالیا و یکی از بهترین‌های تمام اعصار عرصه مربیگری است. این مرد خوش‌تیپ علیرغم اینکه با ژست‌ها و عصبانیت‌های خاص خود نوعی تخلی را به هواداران القاء می‌کند؛ اما شوری است بزرگ که بدون حضورش دنیای مربیگری و البته افتخارات معنای خاصی نمی‌یابد.
● تولد
فابیو در ۱۸ ژوئن ۱۹۴۶ در ”سن کانازیان دی‌‌اسونزو“ متولد شد، با این حال تا وقتی در دهه ۹۰ مربیگری تیم رؤیائی میلان را به‌عهده گرفت، کمتر شناخته بود. وجهه وی به‌عنوان یک فوتبالیست با بازی در تیم‌های محلی که در سری C۱ حضور داشتند، تعریف شد. او در دوران کودکی چندان با توپ گرد آشنائی نداشت و در واقع تا ۱۵ سالگی هیچ اثری از علاقه به فوتبال در وجود فایبو دیده نمی‌شد. در اوایل دوران بازیگری، فابیو دچار آسیب‌دیدگی توأمان شد و نتوانست چندان به راه درخشان خود ادامه دهد تا اینکه به یک‌باره اتفاقی خاص او را به شهر رم کشاند. تیم اول این شهر، روبا‌ه‌های رم با آغوزش باز از فابیو پذیرائی کرد؛ با این‌وجود اقامت او در این تیم چندان دوام نیاورد؛ اما با هر معیاری دوران حضور در رم با دستاوردی که کنار تیم‌های دسته سومی رقم زده بود، تفاوت عمده‌ای داشت. تیم بعدی او نیز بزرگ بود. یوونتوس جائی‌که عمده‌ترین خاطرات وی را رقم زد. به‌طور دقیق فابیو در فصول ۶۸ و ۶۹ در رم حضور داشت و قبل از آن تنها در یک تیم رسمی سری C۱ حاضر شد که ”اسپال“ نام داشت. اقامت وی در این تیم به مدت ۳ فصل طول کشیده بود.
کاپلو در یوونتوس نقش نامعلومی داشت و به‌طور کلی یک ذخیره‌نشین بود. کوچی دیگر در راه بود و این‌بار میلان مقصد بعدی نام گرفت. در میلان مردم از غروب عصر ”ریورا“ و طلوع امپراتوری باره‌سی سخن می‌گفتند. کاپلو در این میان باز هم نقش یک ”سیاه‌لشکر“ را داشت. او ۲ فصل در میلان ماند و سرانجام در پایان فصل ۱۹۷۸ ـ ۱۹۷۷ به دوران ۱۴ ساله ناموفقش به‌عنوان بازیکن خاتمه داد. کاپلو برخلاف شخصی مثل فرگوسن خیلی سریع به مربیگری روی نیاورد. به واقع او در سراسر دهه ۸۰ یک بیکاره و دور از گود بود. چیزی از این دوران برای بازگوئی وجود ندارد؛ تا اینکه در دهه ۹۰ یک تصمیم عجیب از سیلویو برلوسکونی، مالک میلان، یک نام جدید را وارد لیست مربیان سری A نمود: ”فابیلو کاپلو“. او پست مربیگری میلان را از آریگو ساچی بزرگ تحویل گرفت. هواداران میلان در ابتدا چنان به‌کار وی اعتقاد نداشتند.
● قهرمانی بدون حتی یک شکست
هنگامی‌که میلان در هفته اول فصل ۱۹۹۲ با یک گل که تسوط ”بنتی“ به ثمر رسید، بر آسکولی غلبه کرد؛ نمی‌شد پایان درخشان را متصور شد. اوج درایت کاپلو در هفته چهارم رقم خورد. جائی‌که به شخصی چون ”کاررا“ اعتماد کرد و او تک‌گل نجات‌بخش و رقم‌زننده تساوی مقابل یووه را به ثمر رساند. تیم او در ادامه بزرگانی چون رم و ناپولی را با گل‌های فراوان بدرقه کرد. هر چند در اولین دربی نتوانست بر اینتر غلبه کند؛ اما با پیروزی یک بر صفر در بازی برگشت، کاپلو محبوب هواداران شد. عاقبت میلان بدون اینکه حتی یک باخت متحمل شود، قبل از فرا رسیدن هفته پایانی به‌راحتی قهرمان شد. شکوه تیم به‌حدی بود که حتی در هفته پایانی علیرغم عدم احتیاج به کسب ۳ امتیاز با ۸ گل! ”فوجیا“ را در هم کوبید. با گل مالدینی از روی نقطه پنالتی، ضربه زیبای گولیت، ۲ گل فان‌باستن و گل‌هائی از ماترکاتو، سیمئونه (۲ گل) و ”فوسر“ چنین نتیجه درخشانی رقم خورد و رسماً امپراتوری به نام کاپلو به دنیای مربیگری معرفی شد. رکورد تیم او در آن فصل مطلقاً تکرار نشد. ۳۴ بازی، ۲۲ برد، ۱۲ تساوی و بدون باخت. از آن‌سال هیچ تیمی در سری A نتوانست یک فصل را بدون باخت را پشت‌سر بگذارد. این رکورد تا هفته‌های میانی فصل ۱۹۹۳ دست‌نخورده باقی ماند. تا اینکه تیم مغرور شده کاپلو مغلوب پارما شد و رکورد جاودانه ۵۹ بازی بدون شکست در لیگ را امتداد نداد. آنها در لیگ قهرمانان نیز به‌راحتی هر چه تمام‌تر از گروه خود صعود کرده و به فینال رسیدند. حریف، گربه‌سیاه همیشگی بود یعنی المپیک مارسی فرانسه. صابون این تیم هنوز به تن کاپلو نخورده بود. هنگامی‌که مهاجم حریف بر فراز ”باره‌سی“ با ضربه‌سر به گلزنی پرداخت، مشخص بود که میلان باید با جام وداع کند. تکلی که دسائی، مدافع وقت مارسی روی پای رنجور فان‌باستن رفت؛ به دوران اعجوبه خاتمه داد تا غم میلان افزون‌تر شود.
با این‌حال آنها بر لیگ ایتالیا سلطه داشتند و بار دیگر قهرمان نام گرفتند. کاپلو در ابتدای فصل ۱۹۹۴ اعلام کرد قصد دارد میلان را پس از چند سال دوری از عنوان قهرمانی، بار دیگر به جام اروپا برساند. آنچه رخ داد مطابق میل او بود. تیم تنها با ۳ باخت اسکودتو را فتح کرد و با غلبه بر پاری‌سن‌ژرمن به فینال لیگ در آتن تها یک برنده خواهد داشت و آن تیم فاتح، میلان است. وقتی کاستاکورتا در تمرینات پیش از بازی فینال مصدوم شد، مردم به گفته‌های کاپلو می‌خندیدند و کاتالان‌ها از قبل جشن پیروزی بارسا را برپا ساخته بودند؛ اما...؛ اما کاپلو یکی از آن کارهای خاص خود را انجام داد. او مدافعان معمولی و عمدتاً ذخیره‌نشین خود را به بازی فراخواند و با گل‌های دسائی، ماسارو و... چشم جهان را از تعجب گرد کرد. تیم او ۴ بر صفر بارسا را در هم کوبید و برای پنجمین بار قهرمان اروپا شد. کاپلو طی ۳ فصل حضور ابتدائی در این تیم، ۳ قهرمانی اسکودتو و یک قهرمانی و یک نایب قهرمانی اروپا را به چنگ آورد. هر چند عده‌ای آن تیم درخشان را میراث ساچی و حاصل پول برلوسکونی می‌دانستند؛ اما تعویض‌های جنون‌آمیز کاپلو که گاه نتیجه سنگین‌ترین بازی‌ها را عوض می‌کرد؛ برایش شهرتی بزرگ ساخته بود؛ هر چند در خارج از ایتالیا مردم هنوز با جادوی او آشنا نبودند؛ ولی می‌دانستند کسی بوده که امپراتوری کرایف و بارسا را با جابجائی‌های ساده تاکتیکی در هم کوبیده است. میلان فصل بعد برای تکرار موفقیت بی‌تاب بود؛ اما با یک رکود مواجه شد. در حقیقت وقتی آنها در هفته بیستم با ۴ گل مغلوب لاتزیو شدند، کاپلو از یک بن‌بست تاکتیکی سخن گفت. او و تیمش از آن شادابی خاص دور بودند و وقتی در بازی‌های مرحله گروهی ۲ بار مغلوب آژاکس جوان؛ اما بزرگ شدند، زنگ خطر به‌صدا درآمد. عاقبت میلان پس از ۳ قهرمانی پیاپی، اسکودتو را به یووه تشنه واگذار کرد؛ اما به فینال اروپا رسید. اشتباه بزرگ ”سباستیانو روسی“، سنگربان وفادار؛ اما همیشه پراشتباه، باعث پذیرش گل در ۵ دقیقه پایانی بازی فینال شد تا بار دیگر آژاکس با غلبه بر میلان جام اروپا را بالای سر ببرد. برلوسکنی عدم موفقیت را برنمی‌تاباند؛ اما به کپلو جهت آنکه در گذشته شکوه را به سن‌سیرو آورد فرصتی دیگر اهدا کرد. این اعتماد ثمربخش بود. هر چند میلان از عرصه اروپائی دور افتاده؛ اما در اسکودتو با کسب نتایج شگفت‌انگیز برای چهارمین بار در ۵ سال قهرمان شد. تیم کاپلو نتوانست بر اینتر غلبه کند؛ اما در هفته آخر با برتری ۷ بر یک مقابل ”کرمونزه“ (۲ گل از دی آگوستیو، ۲ گل از دی‌کانیو و گل‌های پانوچی، وه‌آ و بوبان) جشن پانزدهمین قهرمانی اسکودتو را برپا ساخت که در واقع پنجمین جام دوران مربیگری کاپلو بود. فصل جدائی فرا رسید؛ اما در دوران اوج. کاپلو و میلان برای یک فصل دیگر با هم به توافق نرسیدند تا فابیو راهی اسپانیا و مادرید شود. تاریخ نشان داد که کاپلو هیچ ضرری متحمل نشده است. میلان در غیاب او در مکان یازدهم لیگ ایستاد و در داخل و خارج از خانه به حریفان باخت؛ ولی در اسپانیا و مادرید کمک کرد تا به‌راحتی لالیگا را تصاحب کند. در شرایطی که هواداران به او و ژست‌هایش علاقه‌مند شده بودند سران رئال در یک تصمیم عجیب ”یوپ هاینکس“ را جایگزین فایبو کردند. اگر رئال‌مادرید سال بعد قهرمان اروپا شد، فقط به خاطر مهره‌های طلائی چون ردوندو، میاتوویچ، سوکر و... بود. آنهائی‌که در تیم کاپلو به اوج خود رسیدند. در این شرایط چاره‌ای نبود جزء اینکه کاپلو برای اولین‌بار متعصبانه رفتار کرده و به میلان بازگردد تا باشگاه خاطراتش از دوران سیاه به اوج برسد.● بازگشت بی‌فروغ
حضور دوباره در میلان که خالی از ستاره بود برای هواداران تداعی‌کننده خاطرات خوش گذاشته محسوب می‌شد؛ با این‌حال اوضاع خراب‌تر از آن‌چیزی بود که کاپلو تصور می‌کرد. تیم پشت دیوار اقتدار یوونتوس ناکام ماند. کاپلو دیگر برای میلان پیام‌آور شادی نبود و دیر یا زود باید قید روسونری را می‌زد. همین اتفاق رخ داد و کاپلو بی‌سروصدا میلان محبوبش را ترک کرد. او آینده کاری خود را در خطر می‌دید؛ چرا که برای فصل بعد هیچ پیشنهادی از سایر تیم‌ها نداشت. او به این ترتیب در فصل ۱۹۹۹ کاملاً استراحت کرد تا برای یک ماجراجوئی دیگر آماده شود. در سال ۲۰۰۰ فرانکو سنسی، رئیس باشگاه رم به سراغ این مربی بزرگ آمد تا یک قهرمانی به چنگ آورد. رم از اواسط دهه ۸۰ همواره یک تیم متوسط بود؛ اما با فابیو شکل یک قهرمان را به‌خود گرفت. هر چند در سال ۲۰۰۰ این لاتزیو، رقیب همشهری بود که مقام قهرمانی را در هفته آخر از چنگ یووه درآورد؛ اما تیم رو به‌رشد کاپلو برای هر تیم ایتالیائی یک خطر بزرگ بود. شمالی‌ها طبق معمول قدرت ”جیالوروسی“ را باور نداشتند. کاپلو در فصل بعد از هفته سوم یا چهارم تیم خود را در صدر جدول ایتالیا جای داد. توتی، توماسی و حتی مونته‌لای مشکل‌ساز، رم را تا پایان در بالای جدول نگه‌داشتند. ماراتن هفته‌های پایانی واقعاً نفس‌گیر بود. رم، یووه و لاتزیو در کورس بودند. کاپلو چنان تحت‌فشار بود که قبل از بازی هفته ما قبل پایانی اعلام نمود خواب دیده تیم در ناپل باخته و قهرمانی از دست رفته است. هر چند این خواب بد تعبیر نشد؛ اما تیم او تا هفته آخر منتظر ماند. سرانجام گل‌های باتیستوتا، توتی و مونته‌لا، پارما را ۳ بر یک مقهور قدرت نمود تا با کپلو، رم پس از ۱۸ سال برای سویمن بار فاتح اسکودتو شود. حضور چند صدهزار نفری مردم پشت درهای کلوزیوم و جشنی که تمام ایتالیا و حتی واتیکان را تحت‌تأثیر قرار داد؛ شکوه مردی را نشان می‌داد که فقط آموخته یک تیم را قهرمان کند! رم کوچک در میان بزرگان سربرآورد. آنها در طول فصل تنها ۳ باخت متحمل شدند که یکی از آنها برای دن‌فابیو خاطره‌انگیز بود: مقابل میلان. او برای اولین‌بار مقابل میلان تیم خود را ارنج می‌کرد؛ اما در میان دریای احساسات هواداران سن‌سیرو که قهرمان گذشته خود را تشویق می‌کردند، چاره‌ای جزء تسلیم نداشت. کاپلو اعلام کرد هیچ‌گاه به تیم خاصی علاقه نداشته؛ اما میلان در قلب وی جای ویژه‌ای یافته است. به هر حال رم در فصل ۲۰۰۲ باز هم در کورس قهرمانی قرار داشت.
● ماشین قراضه و هواپیما
تیم کاپلو در فصل بعد از قهرمانی چند امتیاز حساس را از دست داد و در نهایت پس از یووه به مقام نایب قهرمانی رسید. تیم پرامید در مرحله دوم گروهی در شب جادوئی آنفیلد بندرلیورپول، مغلوب قرمزهای انگلستان شد و راه‌ به‌جائی نبرد؛ اما تا قبل از این اتفاق یک هفته جادوئی داشت.
تیم کاپلو در دربی دور برگشت پایتخت، ۵ بر یک لاتزیو را خرد کرد و هفته بعد در لیگ قهرمانان با ۳ گل بارسلونا را در هم کوبید. برای اولین‌بار نام رم در صدر لیست بهترین باشگاه‌های جوان از نگاه شبکه CNN دیده شد. در فصل ۲۰۰۳ تیم با یک افت بزرگ مواجه شد. هواداران از کاپلو انتظار معجزه داشتند؛ اما مشکل در جای دیگری وجود داشت. میلان آنچلوتی، اروپا را تحت سلطه خود قرار داده بود و مدام تیم خود را با تیم کاپلو در اوایل دهه ۹۰ مقایسه می‌نمود. او اعلام کرد میلان با آنچلوتی مانند یک ماشین قراضه است؛ در حالی‌که میلان تحت رهبری او به یک هواپیمای شیک و سریع شبیه بود.
حرف‌های وی، هواداران میلان را آزرده خاطر ساخت و آن پس آنها هرگز وقتی کاپلو به سن‌سیرو باز می‌گشت، او را تشویق نمی‌کردند. فصل مصیبت‌بار ۲۰۰۴ به دوران کاری کاپلو و رم خاتمه داد. تیم تنها می‌توانست با حضور در جام اینترتوتو، جواز حضور در جام یوفا را به‌دست بیاورد. در تابستان ۲۰۰۴ فرانکو سنسی قصد داشت با کاپلو در مورد خریدها و بازسازی تیم در سال جدید سخن بگوید؛ اما به یکباره خبر پیوستن کاپلو به یووه همه را شوک زده کرد. رم و یووه به‌عنوان ۲ دشمن قدیمی در ایتالیا معروف هستند و این انتقال باعث شد مردم رم پوسترهای کاپلو را از دیوارهای شهر پائین بکشند. توتی، کاپتیان متعصب رم از خیانت سخن می‌گفت. جو بسیار ملتهب شده بود؛ اما کاپلو در تورین از اصطلاح ”یوونتوس من“ استفاده می‌کرد. به این ترتیب آنچه پیش‌بینی می‌شد به وقوع پیوست: کاپلو روی نیمکت تیم‌های بزرگی که زمانی برایشان بازی‌های ناموفقی ارائه کرد، نشست. او فصل پیش یووه را در اولین دوره حضورش قهرمان ایتالیا نمود و این فصل با در اختیار داشتن یکی از هماهنگ‌ترین تیم‌های اروپا به اسکودتو و لیگ اروپا می‌اندیشد. قهرمانی یووه در لیگ از هم‌اکنون قابل تصور است؛ اما اینکه آیا فابیو می‌تواند با یک تیم دیگر به‌جز میلان قهرمان اروپا شود یا خیر، هنوز مجهول مانده است. رقیبان بزرگ این فصل کاپلو، مورینیو و ریکارد مربیان چلسی و بارسلونا هستند؛ اما هر اتفاقی رخ دهد در اصل قضیه تفاوتی ایجاد نمی‌کند. کاپلو برای پیروزی متولد شده و همیشه مرد اول نیمکت‌ها باقی خواهد ماند.
● Top secret
ـ کاپلو به ”مد“ علاقه زیادی دارد. او در نمایش فصلی لباس‌های ایتالیائی، حضور فعالی دارد.
ـ کاپلو ادعا دارد حرکات عجیب و غریب کنار زمین کاملاً غریزی است و برای جلب وجه دوربین‌ها انجام نمی‌شود.
ـ کاپلو در میلان آنقدر بداخلاقی داشته که قابل چشم‌پوشی نیست. او با داد و فریادهای خود اشک بازیکنان بزرگ میلان را در می‌آورد.
ـ از لحاظ خانوادگی، او بر خلاف سایر مربیان زندگی بی‌حاشیه‌ای با همسر و فرزندانش دارد.
ـ با آنکه کاپلو در عرصه ورزش صاحب مدارک بین‌المللی است؛ اما نتوانست تحصیلات آکادمیکی داشته باشد.
ـ کاپلو در بین تمام تیم‌های ایتالیائی راجع‌به اینتر نظر خاصی دارد. او با رد احتمال موفقیت این تیم آنها را فاقد روحی برای قهرمانی می‌داند. دشمنی قدیمی او با روبرتو مانچینی که از زمان حضور این ۲ در رم و لاتزیو آغاز شد نیز بر این آتش افزوده است.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی