علاء رکوردار مناصب سیاسی در عصر پهلوی

سناتور حسین علاء، سیاستمداری بود كه طی بیش از ۶۰سال از عمر خود صاحب مشاغل مهمی چون نخست وزیری‌، وزارت‌، نمایندگی مجلس و یا وزیر مختاری بود. علاء فرزند میرزا محمدعلی خان علاءالسلطنه از رجال عصر قاجار بود كه به مدت ۲۰ سال سفارت ایران را در لندن برعهده داشت‌. علاءالسلطنه از چهره‌های مورد اعتماد انگلیس در ایران بود و دوبار به رئیس الوزرائی منصوب گردید. حسین كه سومین فرزند او بود، در ۱۲۶۱ش در تهران متولد شد. او پس از مدتی به انگلستان رفت و تحصیلات ابتدایی‌، متوسطه و عالی را پی گرفت و در رشته حقوق از دانشگاه كمبریج دكتری گرفت. او در حین تحصیل به استخدام وزارت امور خارجه درآمد و وابسته سفارت ایران در لندن شد. علاء كه در آن تاریخ ۱۷ساله بود، ظرف مدت كوتاهی نایب سوم، نایب دوم و نایب فوق‌العاده سفارت شد. هنگامی كه پدرش ـ علاءالسلطنه ـ به وزارت خارجه منصوب شد، موقعیت وی نیز ترقی كرد و وی به ریاست «كابینه وزارت خارجه‌» كه معادل معاون وزیر خارجه بود، ارتقاء یافت‌.
حسین علاء در كابینه مستوفی الممالك و صمصام السلطنه وزیر فوائد عامه بود و در ۱۲۹۹ ش. وزیر مختار ایران در اسپانیا ودر اردیبهشت ۱۳۰۱ در كابینه مشیرالدوله وزیر مختار ایران در امریكا شد. در مجلس پنجم كه بهمن ۱۳۰۲ آغاز به كار كرد، نماینده تهران بود و به هنگام خلع قاجار در مجلس جزء مخالفین سلطنت پهلوی شد، اما وابستگی او به انگلیسی‌ها مانع از هر تصمیمی علیه وی توسط رضاخان گردید.
علاء در مهرماه ۱۳۰۶ و به دستور رضاخان وزیر مختار ایران در فرانسه شد و در تیر ۱۳۰۷ با حفظ سمت نماینده دوم ایران در جامعه ملل شد.
علاء در اسفند ۱۳۱۱ رئیس هیأت مدیره بانك ملی ایران و در اردیبهشت ۱۳۱۶ رئیس اداره كل بازرگانی استان تهران و سپس در كابینه محمود جم وزیر بازرگانی شد. او در مهر ۱۳۲۰ رئیس بانك ملی ودر دی ۱۳۲۱ وزیر دربار شد. در كابینه قوام در ۱۳۲۴ سفیر كبیر ایران در امریكا شد ودر همین سمت شكایت ایران از شوروی به مناسبت وقایع آذربایجان، كردستان و عدم تخلیه خاك ایران را به شورای امنیت برد.
علاء در دولت ساعد مراغه‌ای ـ اسفند ۱۳۲۸ ـ وزیر خارجه بود و در ۱۸ اسفند ۱۳۲۹ و در پی ترور رزم‌آرا نخست وزیر شد. نخست وزیری علاء مصادف با تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت بود. مجلس شورای ملی این قانون را تصویب كرد و مجلس سنا نیز در ۲۹ اسفند همان سال آن را به تصویب رساند. اما شكایت انگلیس از ایران به شورای امنیت و درخواست غرامت آن كشور، همراه با موج اعتصاباتی كه در تأسیسات نفتی ایران به دلیل نپرداختن حقوق كارگران توسط شركت نفت ایران وانگلیس به راه افتاده بود، دولت علاء را به زانو درآورد و او در ۶ اردیبهشت ۱۳۳۰ پس از گذشت ۴۷ روز استعفا داد و به وزارت دربار منصوب شد.
علاء در سوم اردیبهشت ۱۳۳۲ از وزارت دربار كناره گرفت‌؛ در ۱۷ فروردین ۱۳۳۴ متعاقب بركناری سپهبد فضل الله زاهدی از شاه فرمان نخست وزیری دریافت كرد. او در این دوره از نخست وزیری ریاست هیأتهای نمایندگی ایران برای عضویت در پیمان بغداد را برعهده داشت‌. انعقاد پیمان سنتو، اعدام سران فدائیان اسلام و برگزاری انتخابات نوزدهم مجلس شورای ملی از جمله رویدادهای مهم دوران دوم كابینه حسین علاء بود.
علاء در فروردین ۱۳۳۶ از نخست وزیری كناره‌گیری كرد و مجدداً وزیر دربار شد. وی در آبان ۱۳۴۲ از وزارت دربار بركنار شد و به عنوان سناتور انتصابی منصوب شد. حسین علاء سرانجام در ۳۱تیر ۱۳۴۳ در ۸۲ سالگی درگذشت‌.

منبع : خبرگزاری ایسنا