قلاب دوزی روی پارچه

یكی از قدیمی ترین انواع رو دوزی های ایرانی كه سابقه ی قدمت آن حتی به سال های ۵۵۰ تا ۳۳۰ پیش از میلاد می رسد ؛ قلاب دوزی ؛ است كه طی آن زمینه ی پارچه به وسیله ی نخ های ابریشمین رنگین به گونه یی بسیار زیبا تزئین می شود.
درباره سابقه ی تولید این ؛ هنر- صنعت ؛ در ایران، گفتنی است كه طی حفریات باستان شناسی در منطقه ی لولان در منتهی الیه شرق ایران قطعاتی از ملیله دوزی و قلاب دوزی بر روی ماهوت نقش ببندد بعد از برداشتن كاغذ از روی ماهوت، طرح مورد نظر روی ماهوت قلم گیری شده صنعتگر با كمك قلابی كه ساختمان آن تشریح شد شروع به دوخت می نماید.
شیوه ی كار قلابدوزان به این صورت است كه ابتدا روی یك چهارپایه ی كوتاه، نشسته و یك قسمت از پارچه را در لای دهانه ی جریده قرار داده و به كمك زانوانشان آن را به هم می فشرند تا پارچه خارج نشود آنگاه یك سرنخ را گره زده و در حالیكه قلاب را از روی پارچه به داخل فرو برده اند گره را در شیار قلاب استوار نموده و آنرا از پارچه بیرون می كشند و در شرایطی كه نخ خارج شده از پارچه حالت یك نیم دایره را به خود گرفته در فاصله یی معین، مجددا قلاب را به داخل پارچه فرو برده و نخ را بر روی شیار قلاب استوار كرده و قلاب را از پارچه خارج می نمایند.
به این ترتیب نیم دایره ی قبلی سفت شده و بر روی كار می نشیند، در حالیكه نیم دایره ی جدید ی كه به وجود آمده به صنعتگر امكان میدهد تا مجددا قلاب را به داخل پارچه فرو برد و با تكرار این حالت است كه نقشی زنجیره یی بر پارچه می نشیند.
از قلاب دوزی در حال حاضر برای تزئین سجاده، جا قرآنی، لبه پرده، رو میزی، رویه كوسن، لبه یقه، دامن پیش سینه ی لباسهای زنانه، رئیه ی دمپایی های زنانه، كلاهك آباژور – سقف آویزهای پارچه یی و … استفاده به عمل می آید.

منبع : خانه اقوام ایرانی