خاکستر به خاکستر

”هارولد پینتر“، نمایشنامه‌نویس، کارگردان و هنرپیشه بریتانیائی جایزه ادبی نوبل را امسال از آن خود کرد.هارولد پینتر در ۱۰ اکتبر ۱۹۳۰، یعنی درست در ۷۵ سال و ۳ روز پیش در لندن چشم به جهان گشود.پدرش که یک خیاط بود، پیش از آن با نام ”داپینتو“ از پرتغال به انگلستان مهاجرت کرده بود.هارولد پینتر ۱۷ ساله بود که دبیرستان را به پایان رسانید و سپس در دانشکده‌ هنرهای دراماتیک هنری دراماتیک لندن، که یکی از برجسته‌ترین آموزشگاه‌های هنرپیشگی است، به تحصیل پرداخت. اما پس از چند ترم از ادامه تحصیل سرباز زد و حتی از رفتن به خدمت سربازی نیز، خودداری کرد. ۲۰ ساله بود که به یک گروه نمایشی معروف پیوست که شکسپیر را به آبادی‌های کرانه‌های غربی ایرلند برد. ۳ سال پس از آن به انگلستان بازگشت و آنگاه با نام ”دیوید بارون“ بیشتر در نقش نمایشنامه‌های شکسپیر ظاهر می‌شد.
”هارولد پینتر“ هنگامی‌که ۱۳ ساله بود به نوشتن روی آورد، و در ۱۷ سالگی مجموعه‌ای از شعرهای خود را منتشر کرد. رمان ”کوتوله‌ها“یش را که تا اندازه‌ای زندگی‌نامه خود اوست تا زمانی دراز ناتمام گذاشته بود که سرانجام آن را در سال ۱۹۹۰ برای نخستین‌بار انتشار داد. پینتر در یک جشنواره دانشجوئی در ”بریستول“ با نمایشنامه یک پرده‌ای خود به نام ”اتاق“ توجه همگان را به‌خود جلب کرد. اما معروفیت‌اش پس از آن نمایشنامه سه پرده‌ای ”سرایدار“ بود که در سال ۱۹۶۰ اجراء شد.وی اکنون چه در تئاتر لندن یا در برادوی نیویورک چهره‌ای شناخته شده بود. او در نمایشنامه‌های خود ترس را که نیروهای مرموز و ناشناخته در زندگی روزمره آدمیان پدید می‌آورند، موضوع اصلی کار خود قرار داد. افزون بر آن به ارتباط و پیوندهای انسانی پرداخت. نمایشنامه وی با نام ”جشن تولد“، که در سال ۱۹۵۸ اجراء شد، ترس و تهدید نیروهای سیاه و مرموز در هم آمیختند. و آنگاه در نمایشنامه ”فریب‌خورده“ زندگی بی‌پناه‌ترین مردم روزگار را به روی صحنه آورد.”هارولد پینتر“ اما، پس از موفقیت بزرگش در نمایشنامه ”آنهائی‌که به خانه باز می‌گردند“ در سال ۱۹۶۵ دیگر هیچ‌کار خلاقی برای تئاتر انجام نداد. پس از آن، اما، با نمایشنامه‌های ”منظره“ و نیز ”سکوت“، سکوت خود را شکست و مرحله تازه‌ای را در آفرینش هنری با موضوعات نوتری آغاز کرد. وی با نمایشنامه ”ناکجاآباد“ در سال ۱۹۷۵ یک‌بار دیگر به موضوع ”سرایدار“، اما در سطحی بالاتر، بازگشت.نمایشنامه ”مونت لن‌گواج“ به موضوع یک اقلیت قومی پرداخته است که حق سخن گفتن به زبان مادری‌شان را از آنها گرفته‌اند.”پینتر“ زبان را نیز موضوع نمایشنامه کوتاه دیگرش به نام ”پارتی تایم“ قرار داد که در آن کسی که یک خودکامه غربی او را پیشنهاد می‌کند در یک مجلس عیش و نوش به پایکوبی و میخوارگی سرگرم است. در حالی‌که در بیرون تهاجم به مردم کشته‌های زیادی برجای می‌گذارد. نمایشنامه ”مون لیت“ را، که در سال ۱۹۹۳ در لندن اجراء شد، ”پتر سادک“ کارگردان آلمانی در سال ۱۹۹۵ در آلمان به روی صحنه آورد و در هامبورگ نیز نمایشنامه ”خاکستر به خاکستر“ او با برگردان آلمانی اجراء شد که داستان زوجی را بازگو می‌کند که نمی‌توانند با یکدیگر سخن بگویند. این نمایشنامه را یکی از بهترین کارهای ”پینتر“ ارزیابی کرده‌اند.”هارولد پینتر“ همچنین در سال‌های خلاقیت نمایشنامه‌نویسی به‌عنوان کارگردان تئاتر و سینما نیز موفق بود و گاه‌گاهی نیز خود نقشی را در تئاتر یا در برابر دوربین بازی می‌کرد. ”پینتر“ در میانه سال‌های دهه ۸۰ خود را تا مرحله یک نویسنده سیاسی بالا برد. وی در مقاله‌ها و نیز، در شعرهایش از سیاست اجتماعی خانم ”مارگرت تاچر“، نخست‌وزیر وقت بریتانیا، انتقاد می‌کرد و پسین‌تر نیز، علیه جنگ در خلیج‌فارس و مأموریت ناتو در سیبری برخاست. همچنین به جنگ امریکا و همپیمانانش در افغانستان و عراق با دیده انتقادی می‌نگرد. خشم او متوجه امریکا است که آن را یک جانور نیرومند و بسیار خطرناک می‌نامد.”هارولد پینتر“ برای دفاع از نویسندگان و گزارشگران دربند یا تحت پیگرد در سال ۲۰۰۱ مدال ”هرمان کستن“ را استان ”هسن“ و کانون نویسندگان در آلمان دریافت کرد. ”پینتر“ در ماه مارس همین سال در گفت‌وگوئی اعلام کرد که در آینده دیگر هیچ نمایشنامه‌ای نخواهد نوشت و به‌جای آن بیشتر به غزل و سیاست می‌پردازد.
منبع: صدای آلمان

منبع : روزنامه اعتماد