معرفی رشته MBA

توسعه كشور و ارتقاء استاندارد زندگی در آن مستلزم بهبود و ارتقاء كیفیت مدیریت در سازمان های اقتصادی و اجتماعی است. با بهبود مدیریت است كه می توان بهره وری را افزایش داد و از ظرفیت ها و امكانات موجود كالا و خدمات بیشتری را تولید نمود و ظرفیت های زیادتری را به وجود آورد. بهبود مدیریت نیز مستلزم آگاهی و تسلط به دانش مدیریت است.
امروزه مدیریت به عنوان یكی از شاخه های معرفت بشری پیشرفت زیادی نموده است و آموزش و تحقیق در زمینه آن گسترش فراوانی یافته است. با توجه به اهمیت مدیریت در رشد و ارتقاء سازمانها و جوامع نظام های آموزش عالی كشورها آموزش و تحقیق در حوزه مدیریت ایجاد رشته كارشناسی ارشد مدیریت (MBA) در كشورهای مختلف جهان است. این رشته به سرعت نخست در آمریكا و كشورهای صنعتی و سپس در كشورهای در حال توسعه موفق گسترش یافته است.
● اهداف MBA:
متاسفانه امروزه بسیاری بدون توجه به محتوای MBA آن را با نام مدیریت سازمان می شناسند و تنها به بخش بسیار كوچكی از اهدافی كه در این دوره بررسی می شود می پردازند. اگر بخواهیم تعریفی دقیقتر از اهداف MBA داشته باشیم باید توجه داشت كه هدف این دوره پذیرش فارغ التحصیلان دوره های كارشناسی رشته های مختلف و به ویژه رشته های فنی و مهندسی و پرورش افرادی است كه قادر باشند در زمینه های ذیل انجام وظیفه نمایند:
۱) اداره و راهبری موثر و كارآمد سازمان یا یك بخش تخصصی از آن نظیر بخش های تولیدی بازاریابی و فروش اطلاعات و مالی
۲) ایجاد تحول در یك بخش تخصصی سازمان
۳) طراحی هدایت و رهبری تحول در كل سازمان پس از كسب تجارب عملی در مدیریت
۴) كارآفرینی با ایجاد فعالیت های جدید در درون سازمان های جدید
۵) ارایه خدمات مشاوره ای و مطالعاتی در زمینه های مزبور به مدیران سازمانهای اقتصادی و اجتماعی این اهداف تقریبا در تمام جهان یكسان هستند. به عنوان نمونه Harvard Business Scgool (HBS)كه یكی از معتبرترین Business Scgoolهای جهان می باشد هدف دوره و قابلیتهای مورد نظر فارغ التحصیلان خود را به شرح زیر می داند:
۱) students who will go on to change the lives of those a transformational experience for around them
۲) leadershop Builds a foundation for a life time of
۳) Present, envisioning what might be and how to Developing abilities to look beyond the it accomplish.
● تاریخچه MBA:
MBA در خارج از كشور قدمتی حدودا۸۰ ساله دارد و به نظر می رسد كه در Wharton Business School وابسته به دانشگاه پنسیلوانیا متولد شده باشد. گسترش سریع این رشته در سالهای دهه ۶۰و ۷۰ میلادی منجر به این شد كه در ایران نیز در دهه ۷۰ میلادی مركزی تحت عنوان ICMS و با همكاری دانشگاه هاروارد راه اندازی شود كه متاسفانه بعد از انقلاب مورد بی توجهی قرار گرفت و منحل گردید. این مركز علی رغم اینكه تنها دو دوره فارغ التحصیل ارائه كرد لیكن نوستالژی ناشی از آن هنوز در اذهان بخشهای مدیریتی برجسته كشور باقی است.
دومین گام در این راستا توسط سازمان مدیریت صنعتی برداشته شد كه در اواخر دهه ۶۰ شمسی اقدام به راه اندازی دوره مدیریت اجرایی Executive MBA نمود لیكن به دلیل عدم تبلیغات مناسب و نیز شرایط دشوار ورود جای چندانی در میان فارغ التحصیلان جدید باز نكرد. سرانجام در اول دهه ۸۰ شمسی دانشگاه صنعتی شریف به اتكای وجهه منحصر به فرد خود اقدام به راه اندازی این رشته با توجه به نیاز شدید كشور نمود. به رغم این تلاشها هنوز تا رسیدن به كشورهای توسعه یافته و حتی بسیاری از كشورهای در حال توسعه راه درازی در پیش رو داریم.
در حالی كه MBA امروزه یكی از معیارهای رشد كشورها محسوب می شود در سنگاپور با ۴ میلیون نفر جمعیت حدود ۳۰ دوره MBA و در امریكا ۷۰۰ دوره وجود دارند كه در ایران تعداد دوره ها تنها ۲ دوره (دانشگاه صنعتی شریف و سازمان مدیریت صنعتی) می باشد.
● چرا MBA
اگر می خواهید خود را قانع كنید كه چرا باید MBA را انتخاب كنید كار دشواری نخواهید داشت. جایگاه MBA در دنیای امروز امكان ادامه تحصیل در برترین دانشگاههای داخل و خارج را در اختیار شما قرار خواهد داد.
در صورتی كه زمینه شغلی مد نظر شما باشد با توجه به اینكه این رشته بسیار نوپاست و با استقبال شدید سازمانها نیز مواجه شده است می توان بازار كار بكر و دست نخورده آن نظر داشت هرچند در امریكا علی رغم سابقه ۸۰ ساله هنوز بازار كار بسیار وسیعی در اختیار فارغ التحصیلان قرار دارد.
در ایران نیز آمارهای فعلی نشان از تضمین شغل در آینده دارد. MBA قابلیتهای شما را ورای تخصصی كه اكنون دارید توسعه خواهد داد و شما را به شخصی مبدل خواهد كرد كه هیچ سازمانی قادرنخواهد بود به راحتی از روی تخصص شما عبور كند. این نكته كه قادر هستید MBA را به عنوان رشته دوم همراه با رشته اصلی خود امتحان دهید نیز قابل توجه است. هرچند MBA ارزشی ورای رشته های تخصصی و فنی در دنیای امروز دارد.
● دانستنی های MBA
▪ آیا می دانید كه MBA پرهزینه ترین رشته دانشگاهی در خارج كشور است و هزینه سالانه آن در برخی دانشگاهها به ۷۰۰۰۰ دلار در سال می رسد؟
▪ آیا می دانید كه MBA در دانشگاه هاروارد تنها رشته ای است كه به دلیل اطمینان از اشتغال خوب فارغ التحصیلان آن در آینده تحت پوشش كامل وام CITIBANK امریكا قرار دارد و دانشجویان كلیه هزینه های خود را از آنجا تامین می كنند؟
▪ آیا می دانستید كه اكثر دانشگاههای امریكا، كانادا و اروپا به دلیل تقاضای بسیار بالای داخلی به اتباع خارجی جهت MBA پذیرش نمی دهند؟

منبع : روزنامه جوان