ضرورت مشاوره تحصیلی

۱) ضرورت مشاوره تحصیلی برای دانش‌‌آموزان
مشاوره تحصیلی به دانش‌آموزان کمک می‌کند ویژگی‌‌ها و استعدادهای خود را بهتر شناخته و به موارد و خصوصیاتی که به آنها توجه نداشته‌اند و یا میزان توجه به آنها کمتر بوده، بیشتر توجه نمایند. علاوه بر این اطلاعات آنها را در زمینه‌های مختلف تحصیلی تقویت کرده و در صورت وجود نواقصی در عملکردشان آنها را شناسایی و راه‌حل‌هایی برای رفع نواقص ارائه می‌دهد و به این ترتیب دانش‌آموزان می‌توانند عملکرد بهتری نسبت به گذشته در زمینه درسی داشته باشند و انتخاب‌های بهتری انجام دهند و اشکالات احتمالی را نیز مرتفع نمایند.
۲) ضرورت مشاوره تحصیلی برای والدین
در امر تحصیل، خانواده و والدین نقش بسزایی دارند به طوری که عامل خانواده از عوامل مهم در زمینه پیشرفت تحصیلی دانش‌آموز یا وقوع افت تحصیلی است. انگیزه‌ها و علایق تحصیلی دانش‌آموز در خانواده شکل یافته و به آن جهت داده می‌شود و مسیری برای هدایت آن فراهم می‌شود. خانواده سرعت دانش‌آموز در رسیدن به اهداف تحصیلی را تنظیم می‌کند.
خانواده‌های بدون انگیزه و بدون اطلاع و غیرفعال موجب کاهش سرعت دانش‌آموزان با استعداد می‌شوند. بدین جهت در فرایند مشاوره تحصیلی لزوم انجام مشاوره با والدین ضرورت و اهمیت خاصی پیدا می‌کند. از این‌رو لازم است والدین و به طور کلی خانواده نیز اطلاعات کافی از ویژگی‌ها و استعدادهای فرزندان خود کسب نمایند و کمک‌ها و یاری مفیدی برای فرزندانشان فراهم نمایند.
۳) ضرورت مشاوره تحصیلی در زمینه انتخاب رشته‌ها و مشاغل
گاه انتخاب‌هایی که دانش‌آموزان در زمینه رشته‌ها و مشاغل انجام می‌دهند عاری از هرگونه دلیل منطقی و اطلاعات مناسب است. معیارهایی که دانش‌آموزان در چنین مواردی برای انتخاب‌های خود برمی‌گزینند ملاک‌هایی کاذب و نامناسب است. مثل انتخاب رشته ریاضی فیزیک به خاطر وجهه اجتماعی آن یا به خاطر چشم همچشمی و یا به خاطر دنباله‌‌روی از یک دوست و یا همراه با او بودن در طول تحصیل. چنین انتخاب‌هایی به احتمال بیشتری محکوم به شکست خواهند بود.
مشاوره از آن جهت ضرورت می‌یابد که اهمیت چنین انتخاب‌هایی به دانش‌آموز گوشزد شود تا او ملاک‌های مناسبی برای تصمیمات خود اتخاذ کند و از احتمال شکست خویش در آینده پیشگیری نماید.
۴) ضرورت مشاوره تحصیلی در زمینه جلوگیری از افت تحصیلی
برخی از دانش‌آموزان به خاطر شرایط ویژه‌ای که دارند بیشتر در معرض افت تحصیلی هستند و برخی از آنها افتان و خیزان تجربه‌هایی از افت تحصیلی داشته‌اند. برخی از علل افت تحصیلی این دانش‌آموزان به عوامل بیرونی مثل: خانواده، مدرسه و ... مربوط می‌شود و برخی علل فردی هستند مثل: انگیزه خود فرد- روش‌های مطالعه، برنامه‌ریزی و ... . مشاوره تحصیلی برای این دسته از دانش‌آموزان اهمیت بسزایی دارد که در جریان مشاوره به این دانش‌آموزان کمک می‌‌شود علت افت‌ها و شکست‌های خود را بشناسند و با راهکارهایی آشنا شوند که به آنها در رفع آن علل و یا کاهش تاثیر آنها در مسائل تحصیلی‌شان کمک می‌کند، در واقع انجام چنین مشاوره‌هایی می‌تواند با احیای نیروهای بالقوه فرد، او را در تمام مسیر تحصیلی‌اش همراهی کند.
۵) ضرورت مشاوره تحصیلی در زمینه سرعت بخشیدن به فرایند تحصیل و مطالعه
برخی دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها مایلند عملکرد بهینه خود را در زمینه تحصیل بهبود بخشند. این دانش‌آموزان ممکن است دانش‌آموزانی متوسط و یا قوی باشند. به هر حال تمایل دارند روش‌هایی را بیاموزند و اطلاعاتی مناسب و مفید کسب کنند که کارایی آنها را در زمینه تحصیلی بالا ببرد. مشاوره، چنین راهکارهایی را برای افراد فراهم می‌سازد و بر احتمال موفقیت آنها در سطح پیشرفته‌تر می‌افزاید.
۶) ضرورت مشاوره تحصیلی برای تشخیص و هدایت دانش‌آموزان استثنایی
درصد کمی از دانش‌آموزان در گروه دانش‌آموزان استثنایی قرار دارند. دانش‌آموزان استثنایی شامل دانش‌آموزانی می‌باشند که معلولیت‌هایی در زمینه‌های مختلف جسمی مثل شنوایی، بینایی و یا هوش دارند. لزوم مشاوره برای این دسته از دانش‌آموزان به وفور احساس می‌شود و به دلیل اینکه آنها و خانواده‌هایشان نیازمند اطلاعات بیشتری در ارتباط با آینده تحصیلی و شغلی آنها هستند، با بررسی توانایی آنها در مورد شغل و تحصیلاتشان تصمیماتی اتخاذ می‌شود. این افراد با توجه به ضرورت اینکه زودتر از بقیه دانش‌آموزان باید حرفه و مهارتی را بیاموزند احتیاج مبرمی به مشاوره تحصیلی دارند.
۷) ضرورت مشاوره تحصیلی برای دانش‌آموزان تیزهوش و نابغه
این دسته از دانش‌آموزان، قشر پر نیرو و قابل توجهی برای دست اندرکاران تعلیم و تربیت و جامعه هستند. سرمایه‌گذاری و استفاده از انواع خدمات مشاوره‌ای در کنار سایر امکاناتی که برای آنها در مدارس ویژه فراهم می‌آید ضرورت دارد. از دست رفتن چنین نیروهایی به خاطر انتخاب‌ها و تصمیمات نادرست، زیان‌های قابل توجهی به بار خواهد آورد.
دوره نوجوانی در انتقال علم و دانش به نوجوانان دوره مهمی محسوب می‌شود. از آنجا که نوجوان از نظر ذهنی دارای تفکر انتزاعی می‌شود، علوم را به طور انتزاعی درک می‌کند و معمولا با جنبه‌های مختلف علم و مهارتهای مورد نیاز مشاغل آینده آشنا می‌شود.
عده‌ای از نوجوانان در مسائل تحصیلی دچار شکست می‌گردند که می‌توان گفت مواجهه نوجوان با شکست‌ها و ناکامی‌ها و تحصیل که معمولا با بی‌علاقگی نسبت به مسائل تحصیلی و کاهش نمرات درسی شروع می‌شود افت تحصیلی نام دارد.
در خاتمه باید متذکر شد؛ والدین در مواجهه با افت تحصیلی نوجوانان باید انعطاف پذیر بوده و رفتارهای خشونتآمیزی با وی نداشته باشند و در عوض، موفقیت‌های تحصیلی او را تقویت نموده و به او پاداش دهند زیرا در یادگیری همیشه حضور پاداش و تقویت انگیزه اهمیت بسیاری دارد زیرا فرد از طریق تقویت انگیزه می‌تواند به یادگیری بیشتری دست یابد و در غیر این صورت عدم تقویت فرد در هنگام افت تحصیلی موجب ترک تحصیل نوجوان خواهد شد.
به عبارت دیگر والدین باید به نوجوان توجه کافی را مبذول داشته و روحیه اعتماد به نفس وی را افزایش دهند و در وی نسبت به درس خواندن، انگیزه و هدف ایجاد کنند. در غیر این صورت هر گونه رفتار مخالفی در والدین موجب شکست و از بین رفتن اعتماد به نفس وی خواهد شد. مربیان نیز به هنگام افت تحصیلی نوجوانان باید توجه کافی داشته باشند که افت تحصیلی نشانه عدم توانایی تحصیلی آنها نیست و باید آنها را به اندازه کافی تقویت نمایند.

منبع : روزنامه رسالت