مدیریت عاقلانه نه جنجال‌سازی نه رودربایستی

در سال‌های اخیر، مردم از تریبونهای مختلف شنیده‌اند که اداره کشور جز با مدیریت علمی و تکیه بر همه ظرفیت‌های کارشناسی امکان‌پذیر نیست. این عبارت، گاه در قالب لزوم توجه به دیدگاه نخبگان مطرح شده است، گاه در لفافه اعتراض به حذف کارشناسان و گاه به صورت ابراز تأسف از فقدان برنامه و استراتژی در عملکرد دولت.اعضای دولت نهم در مقابل، مدعی هستند که کابینه فعلی، علمی‌ترین کابینه بعد از انقلاب است و رئیس جمهور نیز خود را یکی از نخبگان کشور معـرفـی کرده است.مجموعه اظهارات دولتی‌ها و منتقدان دولت نشان می‌دهد که در مقام تئوری، خطابه و شعار، هیچکس در<لزوم مدیریت علمی> تردیدی ندارد، اما بسیاری از مردم با مشکلات ریز و درشتی مواجه هستند که به آنها ثابت می‌کند اصول علمی– آنگونه که باید و شاید– بر مدیریت‌های گوناگون کشور احاطه ندارد. یک روز مردم شنیدند که <با تغییر قیمت نفت، بایستی تحول اساسی در زندگی ملت ایجاد شود.> یکسال بعد از آن روند افزایشی قیمت نفت شروع شد و مردم از مقام عالیرتبه اجرایی شنیدند که <این قیمت، هنوز عادلانه نیست و باز هم باید بالاتر برود> و یکسال بعد از آن، شاهد بودند که افزایش قیمت نفت، به عنوان یکی از عوامل مشکل ساز برای دولت و ملت معرفی شد که خود را به صورت گرانی و تورم نشان داده است! کنار هم قراردادن این سخنان، حتی غیر متخصص‌‌ترین آحاد مردم را نیز قانع کرد که برخی اظهارنظرها، از مبنای علمی برخوردار نیست. همین مردم، ماهها شاهد تبلیغات دولتی پیرامون وام‌های مسکن بودند که به عنوان نشانه‌ای از عدالت طلبی دولت برای توزیع امکانات و تسهیلات در میان همه اقشار جامعه معرفی می‌شد. در همان زمان، عده‌ای از کارشناسان تردید هایی نسبت به این مسئله ابراز داشتند که مورد توجه قرار نگرفت. اما حدود یکسال بعد از آن، رئیس جمهور به صراحت اعلام کرد <نحوه تبلیغات وزارت مسکن در مورد وامها، از عوامل گرانی مسکن بوده است.> این مسئله،بار دیگر به عامی‌ترین و کم سواد ترین اقشار جامعه نیز ثابت کرد که برخی تصمیم‌گیری‌های اقتصادی دولت، فاقد مبانی کارشناسی و بدون مطالعه کافی و در یک کلمه، غیرعلمی بوده است .
آنچه مردم از غیر علمی بودن برخی اقدامات و اظهارات در عرصه‌های مختلف زندگی احساس کرده و می‌کنند بارها بر زبان سیاستمداران با نفوذ کشور – اعم از اصلاح‌طلب و اصولگرا –جاری شده است. البته افشاگری و ابراز نگرانی در این خصوص، بـا پیشگامی اصلاح‌طلبان در پایان نخستین سال فعالیت دولت نهم آغاز شد. در آن زمان، بیش از۵۰ اقتصاد دان اصلاح طلب، نامه‌ای برای رئیس جمهور نوشتند و نگرانی خود را نسبت به روندی ابراز داشتند که به ادعای آنها، نشانه بی توجهی به مبانی علمی و کارشناسی در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی دولت بود. البته این هشدار، با واکنش تند عده‌ای از اصولگرایان مواجه شد که مدعی بودند <دست‌های بریده شده از رانت‌ها، رفتار دولت نهم را غیرعلمی می‌دانند>! اما دیری نپایید که اصولگرایان، به مدعی اول اقدامات دولت تبدیل شدند. احمد توکلی رئیس اصولگرای مرکز پژوهش‌های مجلس، برخی اقدامات دولت را <عجولانه و غیرکارشناسی> نامید و نایب رئیس اصولگرای مجلس که حمایت‌های او از دولت، سر‌‌و صدای هم فکرانش را درآورده بود از فقدان استراتژی در برنامه‌های دولت سخن گفت و اظهار داشت:<دو سال طول کشید تا به دولت ثابت کنیم کشور بدون تئوری علمی برای اقتصاد، قابل اداره نیست.> تازه‌ترین اظهارنظر در این خصوص ، مربوط به علی لاریجانی رئیس اصولگرای مجلس است.
او البته به صراحت از فقدان یا نقصان مبانی علمی در تصمیم گیری ‌های دولتی سخن نگفته است اما با تاکید بر لزوم وجود <مدیریت عاقلانه برای حل مشکلات مردم> در واقع همان سخنی را تکرار کرده است که سایر سیاستمداران و کارشناسان، با نگرانی بیان کرده‌اند. آنچه لاریجانی به زبان دیپلماتیک گفته است و عده‌ای دیگر نیز به صورت واضح و عریان بر آن پای فشرده اند نکته ای نیست که از دید بسیاری از مردم عادی یا کارشناسان غیرحکومتی مخفی مانده باشد. اما تفاوت جایگاه لاریجانی با افراد فاقد تریبون یا تریبون داران فاقد نفوذ، ایجاب می کند که او به جای تکرار نگرانی ها به صورت تریبونی، برحجم اقدامات عملی خود برای سوق دادن روند اداره کشور به طرف <مدیریت عاقلانه> بیفزاید. کسی از لاریجانی توقع ندارد برای پیشبرد اهداف خود، جنگ و غوغا راه بیندازد اما جنجال سازی همانقدربی خاصیت – و شاید زیان بار– است که تداوم حاکمیت‌‌‌‌‌‌ رودربایستی در تعامل مجلس با دولت. به عبارت دیگر اگر دهها و صدها باربر ضرورت عاقلانه بودن و علمی بودن مدیریت کشور تاکید شود اما رودربایستی های <درون جناحی> یا <درون حکومتی> موجب تن دادن به خواسته‌ های دولت در تنظیم بودجه، رای اعتماد به وزیران،کوتاه آمدن از استیضاح یا تمکین دربرابر درخواست دولت برای تصویب بدون تغییر طرح تحول اقتصادی گردد یا بعضی حرکات غیرکارشناسی در عرصه داخلی و خارجی با سکوت مجلسیان مواجه شود، هیچگاهبه مدیریت علمی یا عاقلانه‌‌‌‌‌ای نخواهیم رسید که به تعبیر لاریجانی، لازمه حل مشکلات است.

منبع : روزنامه آفتاب یزد