جایی می‌روم که هنر آنجاست

بعد از بازی در سریال «خواب و بیدار» یک بار دیگر با حضور در «حس سوم» تجربه همکاری با مهدی فخیم‌زاده را تکرار کرد (حتما به یاد دارید که چقدر زیبا از پس کاراکتر کبری در «خواب و بیدار» برآمد.)
بازیگر نقش دختر چنگیز تورانی در مجموعه «بی‌صدا فریاد کن» وقتی برای بازی در مجموعه جدید فخیم‌زاده دعوت شد، برای سومین بار توانست همکاری با کارگردانی را تجربه کند که در عرصه نویسندگی و حتی بازیگری نیز در کنار گروهش است. در گفت‌وگوی پیش‌رو «لیلا برخورداری» از تجربه همکاری با فخیم‌زاده برایمان می‌گوید.
▪ شما هم مثل محمد صادقی، انوشیروان فاطمی و یکی، دو تای دیگر ظاهرا جزو اولین بازیگرانی هستید که فخیم‌زاده برای کارهایش به آنها فکر می‌کند. قطعا هم برای کارگردان و هم برای بازیگر تجربه خوشایندی است که این همکاری همچنان ادامه پیدا می‌کند.
ـ «بی‌صدا فریاد کن» اولین کار هنری من به‌صورت جدی با ایشان بود. معمولا آثار ایشان مخاطبان زیادی دارد و این از محسنات حرفه‌ای آقای فخیم‌زاده به‌حساب می‌آید و باعث می‌شود بازیگر به همکاری با او علاقه‌مند باشد. از همه مهم‌تر اینکه ایشان از نظر خصوصیات اخلاقی و حرفه‌ای بسیار عالی کار می‌کنند و طبیعی است که همیشه در نهایت به نتایج خوبی می‌رسند. از نظر هدایت بازیگر، در بخش شخصیت‌پردازی، روی هر کاراکتر درست و عالی کار کرده و وضعیت آن را برای بازیگر تعیین می‌کنند. بخش دیگری از مزایای کار با ایشان، خوب بازی گرفتن از بازیگر است که این هم باز به بازیگربودن ایشان برمی‌گردد که باعث می‌شود نتیجه کار رضایت‌بخش باشد. در کل همه اینها دلیل بر رضایت من بازیگر نسبت به همکاری با ایشان است اما در مورد گروه مشخص آقای فخیم‌زاده، این را بگویم که در همه‌جای دنیا مثل هالیوود و دیگر سینماهای مطرح دنیا می‌توان گروه‌هایی را دید که با یک سری افراد مشخص و معین کار می‌کنند، خب در ایران هم نمونه بارز آن را می‌توان در گروه آقای فخیم‌زاده سراغ گرفت که تا به امروز تولیداتی در سطح حرفه‌ای و با مخاطبان بسیار را در کارنامه هنری خود دارند که این هم بازمی‌گردد به نوع هدایت صحیح آقای فخیم‌زاده و تجربه خوب همه عوامل گروه.
▪ فخیم‌زاده هم جزو کارگردان‌هایی است که تجربه ساخت هر قسمت از سریالش برای بازیگر در جایگاه تجربه یک اثر سینمایی است و...
ـ دقیقا. می‌توانیم بگوییم هر قسمت «بی‌صدا فریاد کن» خود یک فیلم سینمایی بود. به‌لحاظ تصویر، میزانسن‌ها، فیلمبرداری و... همه اینها جنبه‌های مثبت کار به‌شمار می‌آیند. دیگر اینکه سریال‌های آقای فخیم‌زاده فرهنگی هستند و هرکدام به‌نوعی به فرهنگ‌سازی در جامعه و آگاهی به عموم مردم کمک می‌کند، شاید یک سریال ۱۳ یا ۱۴ قسمتی طی ۳ تا ۴ ماه فیلمبرداری‌اش به پایان برسد اما اگر یک سریالی که هدایت آن برعهده مهدی فخیم‌زاده باشد، بین ۷ تا ۸ ماه طول می‌کشد تا مرحله فیلمبرداری‌اش تمام شود، آقای فخیم‌زاده دقت لازم و تلاش کافی برای بازی در هر سکانس را به‌کار می‌برد و فکر می‌کنم این بازگردد به ارزش و احترامی که ایشان برای مخاطب خود قائل است، نکته دیگر اینکه مخاطب باید از لحاظ بصری راضی شود چرا که در هنر اولین چیزی که برای درک آن وجود دارد، حس بصری مخاطب است. اگر مخاطب راضی نشود، از دست می‌رود. در قدم بعدی آنچه که مخاطب را با خود همراه می‌کند، داستان اثر است. مخاطب باید از پوسته یا (حس بصری) کار بگذرد و به قصه توجه کند که اگر چنین نشود، ارتباط به معنای واقعی آن برقرار نمی‌شود، آثار آقای فخیم‌زاده چه از لحاظ تکنیکی و چه به جهت هنری از سطح بالایی برخوردار است. آنقدر که حتی مورد توجه شبکه‌های ماهواره‌ای هم قرار می‌گیرد و این نشان می‌دهد که فعالیت‌های هنری ایشان باعث جذب مخاطب هر قشری از جامعه می‌شود.
▪ شما را معمولا در آثار اکشن و نقش‌های منفی دیده‌ایم، چقدر علاقه‌مند ژانرهای دیگر هستید؟ مثلا اگر یک نقش تاریخی یا کمدی پیشنهاد شود، می‌پذیرید؟
ـ قبل از هر چیز باید بگویم تا به امروز هر نقشی را که بازی کرده‌ام، صددرصد منفی نبوده است بلکه به نوعی شخصیت‌های خاکستری بوده‌اند. نقش کبری در «خواب و بیدار» را در نظر بگیرید. یک شخصیت خاکستری بود یا نقش «مهشید» در سریال «فصل زرد» که چند سال پیش پخش شد، آن هم یک شخصیت خاکستری بود که قربانی شد و توانست با مخاطب همزادپنداری خوبی داشته باشد. در آخر با مرگ خود باعث شد بیننده برای این نقش دلسوزی کند که همه اینها را من با توجه به نحوه برخورد مردم و اطرافیانم فهمیدم و ... اما در مورد بازی در ژانرهای متفاوت باید بگویم که مطمئناً هر بازیگری دوست دارد همه ژانرها را تجربه کند و در کارنامه هنری خود تجربه همکاری با کارگردانان مختلفی را داشته باشد. من هم از این قاعده مستثنی نیستم اما باید صبور بود تا به من بازیگر پیشنهاد شود. نکته دیگر اینکه وقتی نقشی پیشنهاد می‌شود، اول به این فکر می‌کنم که قصه خوب باشد، بارها پیش آمده که به دلیل اینکه قصه یا شخصیت‌پردازی نقش ضعیف بوده، پیشنهاد را رد کرده‌ام. متن تاثیر بسزایی روی کار بازیگر دارد، نباید یک بازیگری که سعی کرده حضوری حرفه‌ای داشته باشد، در نقش‌های ضعیف ظاهر شود این مساله لطمه زیادی به وجهه بازیگر در دنیای هنر وارد می‌کند و... نمی‌توانم بگویم فقط در ژانرهای پلیسی یا اکشن دوست دارم کار کنم دلم می‌خواهد همه کاراکترها را تجربه کنم و فکر می‌کنم یکی از بزرگ‌ترین آرزوهای یک بازیگر این است که در هر زمینه‌ای تجربه کار داشته باشد.
▪ معمولا شما را در نقش‌هایی دیده‌ایم که به نوعی در ارتباط با ناهنجاری‌های اجتماعی است، از این منظر می‌توان گفت به نوعی یک موقعیت را در نقش‌هایتان تکرار کرده‌اید. در این وضعیت آنچه نقش را برای بازیگر و مخاطبش جذاب می‌کند متفاوت دیده شدن آن به لحاظ نوع بازی است به شخصه چقدر دغدغه متفاوت دیده شدن را دارید؟
ـ من به‌دنبال نقش‌هایی هستم که جای کار داشته باشد و اینکه می‌گویند یک شخصیت مثبت است یا منفی به نظر من این عقیده درست نیست چون اگر بخواهیم یک قصه را به واقعیت نزدیک کنیم یا براساس واقعیت فیلم بسازیم می‌بینیم که در اطراف ما یک فرد فقط مثبت و یا فقط منفی نیست پس در قصه هم نمی‌توان به‌طور مطلق یک وجه شخصیت را در نظر گرفت. فیلمنامه‌نویس مسوول است که کار خوبی را ارائه دهد. من فکر می‌کنم این نوع نگرش نادرست برمی‌گردد به فرهنگ‌ ما ایرانیان که متاسفانه جزو معایب ما به حساب می‌آید به دلیل اینکه اعتدال رعایت نمی‌شود این نقص حتی در فرهنگ هنری ما هم نفوذ کرده است. اما در مورد تفاوت قائل شدن و متفاوت بازی کردن تلاش می‌کنم که همیشه یک نقش با نقش قبلی شباهت نداشته باشد. خودم هم دوست ندارم یک شخصیت یا یک نوع بازی را تکرار کنم پس تلاش می‌کنم شخصیت برای مخاطب جذاب و دوست‌داشتنی باشد و بتواند با آن نقش ارتباط خوبی برقرار کند. تا به حال از نوع برخورد مردم این مساله برایم ثابت شده که توانستم تنوع و تفاوت را در نقش‌هایم رعایت کنم.
▪ برای متفاوت دیده شدن چه شیوه‌ای را پیش می‌گیرید؟
ـ از مجموعه نظر افراد و اقشار مختلف برای ارتقا بخشیدن به سطح بازی‌ام بهره می‌گیرم گاهی مردم عامی ما از یک استاد دانشگاه هم بهتر نظر می‌دهند برای من پیش آمده که یک راننده تاکسی نظری راجع بازی من ابراز کرده که من از دهان یک فرد تحصیلکرده یا مدرس دانشگاه آن را نشنیده‌ام. با توجه به نظر همین افراد در کارهای بعدی در جهت ایجاد تنوع و تفاوت استفاده می‌کنم تا آن شخصیت خاص و ماندگار باشد مثل نقش «کبری» در سریال «خواب و بیدار» و یا نقشی که در «حس سوم» داشتم و یا همین نقشی که در «بی‌صدا فریاد کن» دارم زمانی که از تلویزیون بازی من پخش می‌شود علاوه بر اینکه آن را از تلویزیون تماشا می‌کنم، همزمان آن را ضبط می‌کنم و بعد از پخش چندین‌بار به تماشا می‌نشینم تا بتوانم معایب و نقص‌‌های کار خود را پیدا کنم از این شیوه برای بالا بردن سطح حرفه‌ای کارم استفاده می‌کنم.
▪ شخصاً طالب چه نقش‌هایی هستید؟
ـ نقش اول یا دوم داشتن برایم مهم نیست، به دنبال شخصیت‌هایی هستم که ویژگی‌های خاص روانی مخصوص دارند شخصیت‌هایی پر جنب و جوش و سوال‌برانگیز که دارای یک تیک رفتاری هستند و در نوع شخصیتشان تفاوت وجود دارد از اینکه بخواهم نقش دختری منفعل که فقط در صحنه حضور داشته باشد و اتفاقی مهیج و یا جالب برایش نیفتد و دلیل حضورش بیشتر صحنه پرکن باشد، دوری می‌کنم.
▪ در ادامه از نوع هدایت آقای فخیم‌زاده برایمان بگویید؟
ـ آقای فخیم‌زاده قبل از اینکه یک کارگردان باشند، فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده و یک بازیگر است، البته همه این زمینه‌ها در یک مسیر هستند، اما وقتی یک کارگردان خود یک بازیگر باشد، می‌داند که چگونه از یک بازیگر بازی بگیرد، آقای فخیم‌زاده نوع برخورد خاصی با بازیگر دارند و برای شخصیت بازیگر خیلی احترام قائل هستند، گاهی اوقات بعضی از کارگردانان فقط در مورد نقش و فیلمنامه برای بازیگر توضیح می‌دهند و بقیه کار را به خود بازیگر محول می‌کنند ولی یکی از نکات مثبت کارگردانی آقای فخیم‌زاده این است که نسبت به جزئیات بازی مثل حرکات صورت و رفتار هنرپیشه توجه زیادی می‌کنند، همه را کنترل می‌کند در حقیقت راکورد را فراموش نمی‌کنند با حساسیت خاصی کار را دنبال کرده و به کوچک‌ترین جزئیات هم توجه دارند هر بازیگری خصوصیات خاص خود را دارد و با توجه به آن ویژگی‌ها کار می‌کند. آقای فخیم‌زاده قبل از انتخاب بازیگر برای نقش مورد نظرش ابتدا سعی می‌کند روحیات و خصوصیات بازیگرش را بفهمد. همان‌طور که می‌بینید در سریال‌ «بی‌صدا فریاد کن» انتخاب بازیگرها برای هر نقش خیلی دقیق صورت گرفته است و این جزو محسنات کار با آقای فخیم‌زاده به‌شمار می‌آید.
▪ یعنی معتقدید کارگردانی، نویسندگی و بازیگری همزمان فخیم‌زاده به بازیگرش کمک می‌کند؟ در مورد خود شما اینچنین بود؟
ـ فکر نمی‌کنم این قضیه لطمه‌ای به کار یا بازی من وارد کند، آقای فخیم‌زاده توانایی زیادی دارند و سرشار از انرژی هستند گاهی اوقات که گروه مشغول استراحت بودند. ایشان به شوخی می‌گفتند شماها دیگر پیر شدید و جوان‌تر از همه شما من هستم که هنوز سرحالم. با گروه تولید و بازیگران طوری برخورد می‌کنند که بچه‌ها کمتر خسته شوند و تا آخر وقت پرانرژی باشند، البته ایشان با توجه به سنگینی کار، بسیار جدی و سختگیر هستند. در هدایت بازیگرها با وسواس کار می‌کنند. به نظر من فعالیت ایشان در همه زمینه‌ها نه‌تنها ضرر نیست بلکه می‌توان از جنبه‌های مثبت نگاه حرفه‌ای ایشان یاد کرد. سر صحنه تلاش ایشان بیشتر برای این است که کار به دقت انجام شود و ضرری به روند کار یا تکنیکی بودن کار وارد نشود.
▪ از چه زمانی آقای فخیم‌زاده شما را در جریان نقش «مونا» دختر چنگیز تورانی قرار داد؟
ـ از زمان پیش تولید البته یکی، دو بار هم فیلمنامه توسط آقای فخیم‌زاده بازنویسی شد که در این بین شخصیت مونا هم تغییر کرد یعنی تا قبل از بازنویسی و حتی مراحل پیش تولید هم به این خوبی پردازش نشده بود. با تلاش آقای فخیم‌زاده این نقش پردازش درستی بعد از بازنویسی پیدا کرد. من هم در این حین در جریان کامل این نقش قرار گرفتم.
▪ آیا جز بازیگری دغدغه دیگری هم دارید؟
ـ در حال حاضر مشغول تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد در رشته کارگردانی در دانشکده هنرهای زیبا هستم. کار تئاتر، شعر گفتن و ساز دف از دغدغه‌هایم است. به‌طور کل در شاخه‌های هنری کار می‌کنم و به سمتی می‌روم که هنر آنجاست.

طوبی قنبرزمانی

منبع : روزنامه تهران امروز