رفتار پلیس الگویی برای مردم

● پرده نخست
آن روز از صبح حال خوبی نداشت به محض اینکه به محل کارش هم رسید متوجه شد که باید به یک ماموریت سخت برود. کارشان تا غروب طول کشید و وقتی با موفقیت به سمت کلانتری بر می گشت در انتظار تشویق رئیس بود تا کمی خستگی از تنش به در شود اما با نامه توبیخی روبه رو شد که از دفتر رئیس به دستش رسید.
او به خاطر رفتار نامناسبش با یک شهروند در جریان انجام طرح توبیخ شده بود.
● پرده دوم
تمام پولهایش را ۲ موتور سوار وقتی از بانک خارج شد زده بودند. سراسیمه به کلانتری مراجعه کرد و داد زد پولهایم را بردند در همین لحظه یکی از افسرها به سراغش رفت. مالباخته وقتی از افسر شنید «نگران نباش، مشخصات دقیقشان را بگو تمام سعی مان را می کنیم تا دستگیرشان کنیم» اطمینان پیدا کرد کسانی هستند که به فریادش برسند و نفس راحتی کشید.
● پرده سوم
بدون توجه به اطراف و خانواده هایی که نزدیکشان بودند با صدای بلند می خندیدند و حرف هایی می زدند که... وقتی مامورهای پلیس را در مقابل خودشان دیدند تازه یادشان افتاد که کجا هستند و در انتظار برخورد تند مامورها ایستادند اما زمانی که صحبت های پدرانه ماموری را شنیدند که به آنها گفت اینجا پارک است مردم احتیاج به آرامش دارند و...
کمی بیشتر به کارهایشان و حرف هایی که جلوی خانواده ها می زدند، فکر کردند.
این نوع رفتار قسمتی از برنامه های نیروی انتظامی است و براساس آن تمامی نیروهای پلیس باید بنا بر یک استاندارد رفتاری و به طور همسان رفتار کنند.
اینکه استانداردسازی رفتار پلیس از چه اهمیتی برخوردار است چه اقداماتی در این باره برای همسان کردن رفتار نیروهای در حال خدمت صورت گرفته و تا چه حد شاخصه هایی همچون خیرخواهی، صبوری و پاکدامنی در گزینش پرسنل جدید مورد توجه قرار می گیرد از موضوعات مهم و قابل بحث است.
به طوری که فرمانده نیروی انتظامی در این خصوص گفته است پلیس باید سنگ صبور مردم باشد و به جای پرخاش، درست و صمیمانه صحبت کند.
سردار احمدی مقدم معتقد است پلیس پشتیبان مردم است نه رو در روی آنها. به گفته وی نیروی انتظامی همواره در ویترین قضاوت قرار داد چرا که پلیس با تمام شئونات زندگی مردم درگیر است، اقتدار برای پلیس خوب است اما باید منجر به رحمت و رافت برای مردم شود.
سردار عصار معاون آموزش ناجا، نیز در این رابطه می گوید نیروی انتظامی در ارتباط و تعامل همیشگی با جامعه بوده و از این رو توجه به اهمیت تسلط بر مهارت های رفتار اجتماعی، نیازمند آموزش در خصوص چگونگی رفتار، ارایه الگویی مشخص برای رفتار است. وی اضافه می کند این ارایه کردن الگو همان استانداردسازی رفتار پلیس است و سعی بر آن شده که رفتار پلیس ایران الگوی رفتار کشورهای منطقه قرار گیرد.
معاون آموزش ناجا با اشاره به جلسات متعدد پلیس های تخصصی کشور می افزاید: ارشاد متخلفان مستلزم رفتار مناسب پرسنل است و رفتار بد می تواند روحیه قانونگریزی را تقویت کند.
به گفته وی کلاس های آموزشی فراوانی برای نیروهای کلانتری، ماموران راهنمایی و رانندگی برگزار شده است به طوری که رضایتمندی مردم از پلیس در سال ۸۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸۵ درصد افزایش داشته است.
سردار عصار می افزاید بیش از یک هزار و ۳۰۰ تن از پرسنل درجه دار ناجا آموزش های استانداردسازی رفتار پلیس را دیده و جهت آموزش سایر نیروها به کلا نتری ها تزریق شده اند و ما مدعی هستیم که رفتار پلیس در تعامل با مردم مناسب تر شده است.
معاون آموزش ناجا با بیان اینکه در دوره های آموزشی، رفتار پلیس با دقت فراوان بررسی و نحوه برخورد با افراد جوان، میانسال و... تشریح شده است می گوید در این آموزش ها نگاه پلیس نوع برخورد، تن صدا و... به گونه ای قابل پیش بینی استانداردسازی شده است.
در این میان سردار رفیع رفیعی نیا فرمانده دانشگاه علوم انتظامی در این زمینه به خبرنگار ما می گوید فرماندهان و دانشجویان نیروی انتظامی همچون ظرف و مظروف هستند و برای یکسان و استانداردسازی رفتار دانشجو ابتدا باید در رابطه با رفتار فرماندهان اقدام کرد به این ترتیب با ایجاد تغییر در ظرف در مظروف ایجاد تغییر می شود چرا که دانشجو از فرمانده خود الگوبرداری می کند.
وی معتقد است تقویت باورهای دینی خود به خود موجب خوش رفتاری می شود و با دوره های آموزشی که به فرماندهان داده می شود اخلا ق اسلا می به آنها گوشزد می شود.
فرمانده دانشگاه علوم پزشکی انتظامی به طرح نظام جامع تربیتی برای فرماندهان و دانشجویان در موضوع انضباط خواهی اشاره کرد و می گوید در حال حاضر با تغییر در ساختار دانشگاه و ایجاد یک فرماندهی کل در جهت یکسان سازی آموزش ها و تربیت قدم برداشته شده است ضمن اینکه هر از چند گاهی، کارگاه های آموزشی افرادی که در ارتباط با مردم هستند نیز برگزار می شود.
سردار رفیعی نیا به گنجانده شدن واحدهایی به فراخور رشته ها و مقطع های مختلف تحصیلی در دانشگاه علوم انتظامی در واحدهای درسی دانشجویان اشاره کرد و می گوید: این موضوع برای ما مهم است تا نوع رفتار افراد با قومیت ها و طبقات مختلف اجتماعی، یکسان، منطقی و انسانی باشد.
در این میان دکتر همافر، جامعه شناس معتقد است که نوع رفتار پلیس می تواند حتی در کاهش یا افزایش تخلف یا جرم موثر باشد وی می گوید به عنوان مثال برخورد ارشاد گونه با جوانی که سر کوچه ایستاده به طور قطع تاثیر بیشتری در تغییر رفتار او خواهد داشت و نوع رفتار پلیس در این موارد نباید به شکلی باشد که دو گروه از مردم یک کشور را در مقابل هم قرار دهد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مکان ها، موقعیت ها و افراد مختلف در نوع افراد پلیس باید تاثیرگذار باشد، اظهار می کند موقعیت ها و شرایط مختلف و افراد مختلف رفتارهای متفاوتی را می طلبد این موضوع باید در نیروهای انتظامی نهادینه شود که میان اراذل و اوباش و مزاحمان خیابانی یا میان متهمی که قصد فرار دارد و متهمی که خودش تسلیم می شود تفاوت وجود دارد.
ضمن اینکه متهمان دستگیر شده نیز دارای حقوقی هستند. وی اضافه می کند متغیرهای زیادی بر جرم خیزی و احتمال بروز رفتارهای مجرمانه نقش دارد و شاید بتوان یکی از این متغیرها را رفتار پلیس نامید.
پلیس می تواند با رفتار مناسب ارشادی با افراد متخلف که هنوز مرتکب جرمی نشده جلوی وقوع جرم را بگیرد. به گفته دکتر همافر همانگونه که جوان ها باید شرایط مختلف را در محیط های عمومی و اماکنی که خانواده ها در آن حضور دارند درک کنند ماموران انتظامی پلیس نیز باید توجه به این موضوع داشته باشند که حتی نوع رفتار آنها می تواند در ایجاد ناامنی در این فضا موثر باشد.
وی اضافه می کند ماموران پلیس در شرایط سخت کارهای بزرگی می کنند که این تلاش ها نباید به راحتی با برخورد تند برخی ماموران که به طور قطع ناشی از خستگی آنهاست به هدر رود.
نیروهای پلیس باید آموزش ببینند که در بدترین شرایط نیز به خود مسلط باشند و رفتار مناسبی از خود نشان دهند این جامعه شناس در این حال معتقد است که نیروهای پلیس را باید ابتدا تامین و سپس توجیه کرده و در نهایت از آنها انتظار داشت.
دکتر همافر خاطر نشان می کند مالباخته ای که برای اعلام شکایت که به یک کلانتری یا مامور پلیس مراجعه می کند تنها مامن و امیدش پلیس است.
اگر احساس کند به کارش رسیدگی نمی شود یا برخورد خوبی با او نشود دیگر به کجا و چه کسی می تواند پناه ببرد؟

نویسنده : سپیده نوری

منبع : روزنامه مردم سالاری