عصبانیت

معانی لغوی عصب :

۱ – تافتن ، پیچیدن – پیوستن – درخت پیچک – شاخه های درخت را به هم بستن
معنای پزشکی عصب :
۲- تارهای سپیدی که مغز را با اجزاء مختلف بدن حیوانی مرتبط می سازد
معنای لغوی عصبانی:
منصوب به عصب ، با زیادت الف و نون برای تأکید مانند روحانی – جسمانی – نورانی و ...
اصطلاح پزشکی:
آنکه روحا ناراحت است . کسی که تعادل قوای ارادی و تسلط خود را بر اثر ناراحتی از دست داده است. درواقع عصبانیت حالتی است که ما قادر به کنترل رفتار و حرکات خود نیستیم و تنفر یک حالت شرطی بسیار بد ایست که به ذهن ما خطور می کند.
تعریف دیگری که از عصبانیت شده است این است که : عصبانیت حالت فوق نارضایتی است . وقتی از پدیده ای یا چیزی خوشمان نمی آید عصبانی می شویم و بدین وسیله ناخشنودی خود را ابراز می کنیم و عملی را انجام دهیم که آن عمل می تواند مثبت یا منفی باشد .
تفاوت خشم با عصبانیت:
پیشینیان عصبانیت را با خشم یکی می گرفتند در حالی که اینچنین نیست
چو خشم آوری آنگه شوند از تو سیر
که از بام پنجه گز افتی به زیر (سعدی)
تن ، گور تست خشم مگیر از حدیث من
زیرا که خشم گیر نباشد سخن پذیر (ناصر خسرو)
قدرتش بر خشم سخت خویش می بینم روان
مرد باید کو به خشم سخت خود قادر شود (منوچهری)
چو خشم آورم شاه کاووس کیست؟
به من دست یازیدن طوس چیست؟ (فردوسی)
تمام موارد بالا به عصبانیت اشاره دارند نه خشم ، در حالی که مولانا خشم را با عصبانیت یکی نگرفته است:
گفت : زین خشم خدا نبود ، امان
گفت ترک خشم خویش اندر زمان
سنگ را گر گیرد از خشم تو است
چون تو دوری و ندارد بر تو دست .
ما از فقر جامعه ، پایمال شدن حق مظلوم و امثال اینها خشمگین می شویم نه عصبانی ، در حالی که از توهین یک نفر عصبانی می شویم و حالت دفاعی می گیریم . همچنین عصبانیت می تواند نتیجه خود محوری باشد . عصبانی می شویم چون می خواهیم حرف ما پذیرفته شود. عصبانی می شویم چون نمی خواهیم کم بیاوریم و ..
علل عصبانیت (طبق بارش افکار اعضای کانون قلم ):
۱- سرخوردگی
۲- محرومیت
۳- تنبیه
۴- تهدید
۵- تمسخر
۶- تحقیر
۷- سر و صدا
۸- حل مسائل
۹- عجز
۱۰- وقتی دیگران مانع ارضای ما می شوند
۱۱- حس برتر اندیشی دیگران
۱۲- مقاصد شر و انگیزه های پنهانی دیگران
۱۳- وقتی زیاد اشتباه می کنیم
۱۴- سرد و غیر حساس بودن دیگران
۱۵- وقتی نیازهای ما نادیده گرفته می شود
راه حل های جلوگیری از عصبانیت:
۱- پاک کردن صورت مسأله
۲- نگاه کردن به آیینه
۳- قدم زدن
۴- فکر عواقب کار بودن
۵- ایمان
۶- دین (مثال مالک اشتر)
۷- شنا
۸- خارج شدن از محلی که باعث عصبانیت شده
۹- اعتماد به نفس
مقاله از:
حمید رضا هاشمی فرهود