تشخیص بیماری منونوکلئوز عفونی به روش منواسپات و استفاده از گلبول قرمز گوسفند و تغییرات خونی و جستجوی Anti-i در این بیماران

● سابقه و هدف
اغلب موارد در بیماران منونوکلئوز عفونی Anti-i قابل تشخیص می‌باشد که از نوع IgM بوده، در حرارت ° C ۴ تا ° C ۲۲ واکنش می‌دهد و در تیتر بالا حتی در حرارت ° C ۳۷ نیز واکنش می‌دهد. هدف این مطالعه بررسی میزان حساسیت آزمایش‌ها در جهت تعیین آنتی‌بادی از یک سو و تعیین میزان تغییرات خونی و شناسایی آنتی‌بادی Anti-i از سویی دیگر جهت شناخت بیماری منونوکلئوز عفونی از جنبه‌های هماتولوژی و سرولوژی می‌باشد.
● مواد وروش‌ها
مطالعه انجام شده از نوع توصیفی بود. در این مطالعه از گلبول قرمز خون اسب(کیت مونوچک) و گلبول قرمز خون گوسفند(کیت پل ـ بونل دیویدسون) جهت تعیین آنتی‌بادی هتروفیل و از خون بند ناف جنین از گروه خون O جهت تعیین آنتی‌بادی Anti-i استفاده گردید. بدین منظور سوسپانسیون‌های مختلفی جهت انجام آزمایش‌ها تهیه شد. به منظور بررسی‌های سرولوژیکی از روش‌های منواسپات، پل ـ بونل دیویدسون و آگلوتیناسیون و جهت انجام بررسی‌های هماتولوژی از روش‌های دستی شمارش گلبول‌های سفید و روش شمارش افتراقی استفاده گردید.
● یافته‌ها
مطالعه بر روی ۹۰ بیمار مبتلا به منونوکلئوز عفونی انجام شد. در حدود ۴۴% موارد تیتر آنتی‌بادی کمتر یا مساوی ۴۰/۱ بود که در مقایسه با نمونه کنترل(که حدود ۶% می‌باشد) درصد بالایی را نشان داد. نتایج حاصل از آزماش پل ـ بونل دیویدسون نشان دادن که عیار آنتی‌بادی بعد از جذب توسط خوکچه هندی در ۳۴% از بیمـاران بیشتر یا مساوی ۴۰/۱ بود در صورتی که در نمونه کنترل در هیچ کدام از موارد عیار آنتی‌بادی کمتر یا مساوی ۴۰/۱ مشاهده نشد. بعد از جذب آنتی‌بادی‌ها توسط گلبول قرمز گاو در نمونه‌های مبتلایان به بیماری در ۷۶% موارد عیار آنتی‌بادی صفر در صورتی که در نمونه‌های کنترل این میزان حدود ۵۵% بود.
با بررسی شمارش گلبول‌های سفید از بیمارانی که آزمایش پل‌ ـ بونل دیویدسون مثبت داشتند، افزایش بین cell/l ۱۰۹×۱۵ـ cell/l ۱۰۹ × ۱۴ در غالب موارد مشاهده گردید و بنابراین در سه دامنه سنی مورد آزمایش، تعداد گلبول‌های سفید افزایش قابل توجهی داشتند. در بررسی شمارش نسبی لنفوسیت‌ها لنفوسیتوز در سنین مختلف ۵۰% و بررسی لنفوسیت‌های آتیپیک بالای ۱۰% بود. بررسی در مورد Anti-i و Anti-I مؤید این مطلب بود که هیچ گونـه آگلوتیناسیون در دمای ° C ۴ و ° C ۲۲ با استفاده از خون oi بند ناف و OI گلبول قرمز بالغین ملاحظه نمی‌گردد.
● نتیجه گیری
نتایج حاصل از آزمایش‌های سرولوژیکی بیانگر هم‌خوانی در آزمایش‌های تشخیص افتراقی منواسپات و پل ـ ‌بونل دیویدسون بود. نتایج حاصل از بررسی هماتولوژیکی بر روی نمونه‌هایی که آزمایش پل ـ بونل دیویدسون مثبت داشتند دال بر تغییرات خونی قابل توجهی از نظر تغییر میزان گلبول سفید، افزایش لنفوسیت‌ها و پیدایش لنفوسیت آتیپیک بود. با مجاور نمودن گلبول‌‌های قرمز بند ناف (cord cell) oi به تمام سرم‌های بیماران در درجه حرارت ° C ۴ و ° C ۲۲ و ° C ۳۷ آگلوتیناسیون واضح و روشنی مشاهده نشد.

دکتر عباسعلی پورآذر
دکتر زهره پسران

منبع : فصلنامه پژوهشی خون