صادرات چه فایده ای دارد؟

۲۹ مهر ماه هر سال به عنوان روز ملی صادرات شناخته شده است. اینكه صادرات برای هر كشور تا چه اندازه اهمیت دارد مقوله ای است كه بایستی به آن پرداخته شود .
سؤالی در بعضی اذهان عمومی همیشه وجود دارد كه صادرات چه فایده ای برای ما دارد؟ مگر نه این است كه صدور هر كالایی باعث گران شدن آن در داخل كشور می شود؟ یا اینكه صادرات باعث به یغما رفتن منابع كشور می شود . معمولا این جملات را هر از چند گاهی از بعضی افراد جامعه می شنویم . یا مثلا می گویند بهترین كالاها مثل انواع میوه و خشكبار با كیفیت خوب صادر می شود و خودمان باید از جنس های درجه ۲ و۳ استفاده كنیم .بهر حال اگر بخواهیم یكی از منافع صادرات را در نظر بگیریم این است كه روی كالایی ارزش افزوده ای ایجاد می شود و فروخته می شود .
درمحتوای قیمت فروش یك كالا یا خدمات علاوه بر ارزش مواد اولیه و سرمایه گذاری ثابت ، ارزش فكر ، ارزش خلاقیت ، ارزش نیروی كار و نهایتا سودی مستتر است كه پس از صدور آن ارز خالصی را به ارمغان می آورد . تفاوت فروش صادراتی با فروش داخلی یك كالا یا خدمات در این است كه در فروش داخلی وجه دریافتی از خریدار داخلی گرفته می شود و در واقع مثل این است كه پول در داخل یك خانواده كشوری از این جیب به آن جیب می شود ولی در فروش صادراتی ارزی از خارج این خانواده به آن تزریق می شود. اگر این موضوع برای سوال كنندگان مورد بحث ما كه مطمئنا بسیاری از آنها از روی دلسوزی این حرفها را میزنند تفهیم گردد حتما به ارزش صادرات بخصوص صادرات محصولات با ارزش افزوده بیشتر پی خواهند برد .
پس ما در اینجا حداقل منفعت صادرات را علاوه بر مزایای دیگر مثل ایجاد اشتغال ، تولید ، تلاش برای تولید با كیفیت بالاتر و ..... چنین برشمردیم كه اختلاف قیمت فروش و قیمت تمام شده كالا یا خدمات و به تعبیر دیگر سود ، ارز خالصی است كه برای كشورمان به ارمغان آورده میشود . البته اینكه ارز حاصل از صادرات به كشور برگشت می شود یا نه تا مجددا از آن در جهت رشد و توسعه اقتصادی استفاده شود بحثهایی است كه در این مقوله نمی گنجد .
حال هر چقدر ارزش افزوده كالا یا خدمات بیشتر باشد یعنی اینكه آنرا از قالب یك ماده اولیه صرف دورتر و به یك محصول واسطه ای و حتی مصرفی نزدیك تر كنیم سود مستتر در آن نیز به مراتب بیشتر می گردد. مثلا یك كالای با قیمت تمام شده ۱۰۰ دلار را به ۱۲۰ دلار بفروشیم، ۲۰ دلار سود می كنیم ولی اگر به آن ارزش افزوده دهیم با قیمت تمام شده مثلا ۱۵۰ دلار میتوان آنرا به قیمت ۲۳۰ دلار فروخت و سود حاصله ۸۰ دلار گردد.
از همینجا به این سؤال هم پاسخ داده شد كه چرا اجناس با مرغوبیت بیشتر (مثلا میوه با كیفیت بالای صادراتی)صادر می شود و مردم باید میوه درجه ۲ و ۳ در بازار داخلی مصرف كنند . ناگفته نماند این موضوع نافی بهره مندی مردم عزیز كشورمان از میوه صادراتی یا هر محصول با كیفیت دیگر نیست ، ولی بهر حال در شرایطی قرار داریم كه لازم است مردم با كمی ایثار و از خودگذشتگی منافع ملی خودشان را به منافع شخصی ترجیح دهند. این موضوع را میتوان با ذكر یك مثال مشابه دیگر بازتر كنیم . یك میوه فروش بازار داخل را در نظر بگیریم. او اگر برای خودش بخواهد میوه ای را در داخل مغازه استفاده و میل نماید به سراغ میوه های درجه یك و اعلا نمی رود بلكه از میوه های درجه پائینتر برمیدارد تا سود بیشتری را در فروش میوه های مرغوب برای خود داشته باشد.
بنابراین كشور ما به صادرات و ارز آوری نیاز دارد . ما هر چقدر در داخل تولید كنیم و در همین داخل مصرف كنیم عایدی برای كشور ندارد . به تعبیری مثل این است كه ۵ نفر یك تاكسی شراكتی بگیرند و خود در داخل آن بنشینند و به نوبت یك نفر راننده شود و از بقیه كرایه بگیرد . در اینجا ایجاد كار و اشتغال شده است ولی چیزی به منابع پولی مجموعه شركتی آنها اضافه نشده است . به امید روزی كه كشورمان به درآمدهای سرشار صادرات غیرنفتی و بهتر بگوئیم صادرات غیر مواد اولیه و درآمد سرانه بالا همراه با رشد اقتصادی و عدالت اجتماعی برسد.

منبع : بانک توسعه صادرات ایران